Trong 100g dưa chuột có protein 1g, chất xơ 1g, đường 2g, natri 2mg, carbonhydrate 4g, vitamin C 14% RDI (nhu cầu dinh dưỡng cần thiết trong một ngày), magie 10% RDI, mangan 12% RDI, kali 13% RDI, vitamin K 62% RDI. Dưa chuột giàu chất xơ, vitamin B1, vitamin B2, vitamin V3, vitamin B5, vitamin B6, folic acid, canxi, sắt, photpho, kẽm… không phải loại thực phẩm nào cũng có được. Còn theo y học cổ truyền, dưa chuột có vị ngọt tính hàn, tác dụng giải khát, lợi tiểu, kích thích tiêu hoá, lọc máu, phòng trị bệnh thống phong (gút), huyết áp cao, bệnh tim mạch, tiểu đường, khó ngủ... Trong dưa chuột có hơn 96% là nước nên đây là loại thực phẩm giúp giữ nước cho cơ thể, hỗ trợ cân bằng nồng độ điện giải trong những ngày hè oi nóng. Việc giữ nước cho cơ thể không chỉ giảm tình trạng mệt mỏi mà còn giúp điều hòa thân nhiệt và đảm bảo quá trình trao đổi chất.
Dưa chuột tốt cho người trưởng thành, người có tuổi, đặc biệt chống lại quá trình oxy hóa. Oxy hóa là quá trình lão hóa của các tế bào trong cơ thể. Quá trình này có thể dẫn đến sự hư hại và thoái hóa một số cơ quan như xương khớp, da, tim mạch, tuyến tụy, thần kinh… Nếu bổ sung dưa chuột trong các bữa ăn hằng ngày sẽ có tác dụng chống oxy hóa, kiểm soát hoạt động của gốc tự do và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính. Trẻ ăn dưa chuột rất tốt cho răng miệng. Dưa chuột có hàm lượng nước, chất xơ rất dồi dào giúp răng nướu khỏe mạnh, chất phytochemcial có trong dưa chuột giúp tiêu diệt vi khuẩn gây hôi miệng hiệu quả. Với hàm lượng nước, chất xơ phong phú kết hợp với vị ngọt, tính mát vượt trội, ăn dưa chuột hằng ngày giúp đẩy lùi và cải thiện táo bón, khó tiêu, ợ nóng, đau dạ dày. Vào mùa hè, rôm sẩy mọc nhiều, chỉ cần lấy dưa chuột rửa sạch, thái miếng, ép lấy nước, hòa với mật ong, uống liên tục trong vòng 5 - 7 ngày sẽ hết. Nếu cổ họng sưng đau do nằm điều hòa hoặc uống nước lạnh, lấy 1 quả dưa chuột già, loại bỏ hết hạt trong quả dưa, cho 20g mang tiêu vào, phết cho đều, phơi trong râm cho đến khô, khi dùng cắt từng miếng để ngậm sẽ thấy tác dụng.
Dưa chuột tốt nhưng không nên dùng cho người hư hàn mới ốm dậy, trường hợp cần tăng cân phục hồi sức khỏe, chứng tay chân sưng, nhức mỏi, co quắp do hàn, chứng bụng đầy đau do hư hàn hư trướng thông, chứng bụng đau do hàn lạnh…
Lương y Nguyễn Nghĩa (Vĩnh Phúc)
