Không có huyết thanh kháng độc “rắn học trò”
Bệnh nhi Nguyễn Thị N.T. (15 tháng, Tiền Giang) bị cắn bởi loại rắn hoa cổ đỏ, còn được mệnh danh là rắn bảy màu, nữ hoàng bóng đêm hay “rắn học trò”.
Theo lời người nhà kể lại, trước đó hai ngày, trong khi đang chơi ngoài sân, trẻ bị rắn cắn và cẳng tay bị chảy máu. Sau đó, người nhà đắp lá thuốc không rõ loại nhưng máu từ chỗ cắn vẫn chảy liên tục suốt 2 tiếng đồng hồ. Người nhà đã đưa trẻ đến Bệnh viện Đa khoa Tiền Giang.
 |
| BSCKII Đinh Tấn Phương, Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM chia sẻ một ca tử vong thương tâm vì bị rắn hoa cổ đỏ cắn. |
Bệnh nhi đến cơ sở y tế trong bệnh cảnh vết cắn chảy máu rỉ rả hoài, chảy rất nhiều. Các bác sĩ đã truyền huyết tương và chích 4 lọ kháng huyết thanh rắn lục tre. Đến ngày hôm sau, trẻ vẫn bị chảy máu và bầm da rải rác trên cơ thể đặc biệt ở chân và ở trán, nên đã được chuyển lên Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM.
“Khi tiếp nhận, chúng tôi nhận thấy trẻ hoàn toàn tỉnh táo, mạch và huyết áp khá ổn định. Trẻ chỉ bị chảy máu ngay chỗ vết cắn dù đã được băng. Đây là một sang thương rất khác thường”, BSCKII Đinh Tấn Phương cho biết.
Việt Nam có hai loại rắn độc gây rối loạn đông máu là rắn chàm quạp đuôi đỏ và lục tre. Sang thương trên tay đứa bé không giống vết cắn của hai con rắn kể trên. Vết thương không thấy bầm và hoại tử, chỉ là bị chảy máu liên tục dù đã được băng ép.
Người nhà đã xác định đó là rắn hoa cổ đỏ, vẫn thường thấy xung quanh nhà trong thời gian vừa qua. Đây là một con rắn độc gây nhiều lo lắng cho bác sĩ vì không có huyết thanh.
Các bác sĩ đã liên hệ nhiều quốc gia khác để tìm kiếm kháng huyết thanh nhưng không có. Một bệnh viện ở Nhật đang ở giai đoạn nghiên cứu thử nghiệm, chế phẩm đã có nhưng trong giai đoạn nghiên cứu nên không thể sử dụng được.
Xét nghiệm đông máu cho thấy tình trạng bệnh nhi rất nghiêm trọng. Bệnh nhi được chuyển đến Khoa Hồi sức Tích cực - Chống độc, truyền nhiều máu, các chế phẩm máu.
Các bác sĩ gần như thay toàn bộ máu cho bệnh nhi, truyền thuốc rối loạn đông máu... Tuy nhiên, bé ngày càng nặng, xuất huyết không chỉ ở vết thương mà còn toàn thân, đặc biệt chảy máu chân răng, bầm dưới mắt, bầm mặt, bầm dưới da, nghi ngờ xuất huyết não… Trẻ suy hô hấp nên được mở khí quản đặt máy thở nhưng vẫn tử vong sau 2 ngày tích cực điều trị.
Rắn học trò là rắn độc
BSCKII Đinh Tấn Phương khuyến cáo, loài rắn này khi trưởng thành có thể dài đến hơn 1m. Phần đầu có màu xanh oliu, phần cổ có nơi màu đỏ đậm hay đỏ nâu (miền Tây Nam Bộ) hoặc màu vàng ngả sang cam (Tây Nguyên). Thân hình có những vệt màu đen và khúc đuôi có màu xanh.
 |
| Rắn hoa cổ đỏ là loại rắn độc và không có kháng huyết thanh đặc hiệu. (Nguồn: internet) |
Loài rắn này cực đẹp nên một số nơi còn gọi là rắn hoa cổ đỏ, sải đỏ, bảy màu hay nữ hoàng bóng đêm. Nhiều nơi, học sinh nuôi và chơi với loại rắn này như thú kiểng nên người ta còn gọi là rắn học trò. Tính khí rắn thất thường. Loại rắn này đặc biệt ở chỗ 10 người bị cắn, thường chỉ có 3 người nhiễm độc, 7 người không có triệu chứng gì nên mới tưởng rắn không độc.
Rắn cổ đỏ không tự sinh ra nọc độc mà tổng hợp chất độc từ những thứ nó ăn. Đặc biệt, rắn có 2 chiếc răng bơm chất độc nằm ở góc trong, sâu của hàm chứ không phải răng nanh ở phía trước như các loài rắn khác.
Nọc rắn đưa vào người phụ thuộc vào kích thước rắn, thế cắn. Nếu nó chỉ cắn sơ, chưa tới góc hàm, người bị cắn sẽ không bị dính nọc độc. Em bé nói trên không may vì con rắn cắn nguyên hàm nên nọc độc đưa vào cơ thể rất lớn. Một chị gái của bệnh nhi cũng bị con rắn này cắn nhưng tình trạng chảy máu nhẹ.
Do tập tính sinh hoạt của rắn như vậy nên rắn cổ đỏ rất thích sống chung quanh nhà. Mùa hè đang đến gần, rắn cắn là một trong những tai nạn mùa hè thường xảy ra cùng với đuối nước, té ngã từ độ cao…
Người dân nên giám sát trẻ cẩn thận khi trẻ chơi ngoài sân; phát quang bụi rậm, lùm cỏ, dọn sạch các chuồng trại như chuồng gà, chuồng vịt, các đống gạch đá; không cho trẻ thò tay vào các hang hốc…
Khi trẻ bị rắn cắn phải đă trẻ đến ngay cơ quan y tế gần nhất để được xử trí thích hợp, giữ vết thương sạch sẽ, ghi nhớ hình dạng con rắn để hỗ trợ các bác sĩ trong thời gian nhanh nhất xử trí cấp cứu trẻ kịp thời.
BSCKII Đinh Tấn Phương cho biết, theo một thống kê hồi cứu gần 10 năm của Bệnh viện Chợ Rẫy TPHCm đối với rắn hoa cổ đỏ, 31 ca bị rắn cắn và 6 ca tử vong.
