Hơn 20 năm chưa được cấp sổ hồng
Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) vừa có văn bản gửi UBND TPHCM để báo cáo về thực trạng chậm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất (sổ hồng) trên địa bàn thành phố trong 5 năm qua. Theo đó, HoREA cho biết thực tế chậm cấp sổ hồng có nguyên nhân chủ yếu là do các chủ đầu tư "không nộp được tiền sử dụng đất". Nổi lên hàng đầu là công tác thực thi pháp luật của một số cơ quan chuyên môn và một số cán bộ công chức còn bất cập. Bên cạnh đó, có những quy định pháp luật như đánh đố, làm cho cán bộ công chức lúng túng
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết, dù mới chỉ tổng hợp số liệu từ 56 dự án thuộc 14 tập đoàn và doanh nghiệp (DN) trong tổng số 490 dự án nhà ở được phê duyệt trong các năm 2015 - 2019, thì đã ghi nhận đến 29.068 căn nhà và căn officetel (gồm 26.375 căn nhà - chủ yếu là căn hộ chung cư - và 2.693 căn officetel) bị chậm cấp sổ hồng. Trong đó, dự án lâu nhất là hơn 20 năm chưa được cấp sổ hồng do vẫn chưa được nộp tiền sử dụng đất… Nếu thống kê đầy đủ số liệu của hàng trăm dự án đã bàn giao nhà cho khách hàng nhưng chưa được tính tiền sử dụng đất, thì số lượng nhà bị chậm cấp sổ hồng còn lớn hơn nhiều lần.
Theo ông Châu, HoREA đã đề xuất tháo gỡ khó khăn nhưng quy trình sử dụng tính tiền đất phải qua rất nhiều khâu. Việc tắc tiền sử dụng đất có nhiều nguyên nhân.
Thứ nhất là chủ đầu tư đã tạm nộp tiền sử dụng đất; đã nộp và được cấp sổ hồng 1 phần, nhưng nay không được cấp tiếp vì có vướng mắc phải xác định lại tiền sử dụng đất. Bên cạnh đó, Sở TN&MT mới đề nghị xác định đất ở bao gồm diện tích đất xây dựng chung cư khối đế, hồ bơi, sân vườn, sân chơi, lối đi nội bộ... Nhưng đây là quy định không đúng với quy định hiện tại, nhất là với những chung cư lớn. Đặc biệt, từ quan điểm của Sở TN&MT thì toàn bộ dự án đều bị tắc trong vấn đề này.
Ngoài ra, chủ đầu tư xin điều chỉnh quy hoạch kiến trúc, thậm chí có trường hợp đã được thành phố xác nhận hệ số sử dụng đất không thay đổi nhưng gần cả năm vẫn chưa được cấp sổ hồng. Hay có việc góp vốn đầu tư thì xác định là chuyển nhượng dự án hay chuyển nhượng quyền sử dụng đất cũng khó khăn khiến dự án không được cấp sổ hồng.
Có điểm chung là hồ sơ trình lên Sở TN&MT hiện nay xin được cấp sổ hồng đều được giải quyết rất chậm. Tạo điều kiện xác định tiền sử dụng đất đầu tiên hay có nghĩa vụ tài chính bổ sung cho doanh nghiệp, khi nhận hồ sơ thì ký nhanh hơn. HoREA sẽ kiến nghị sắp tới khi sửa Luật Đất đai nên có thể phân quyền việc ký cấp sổ hồng cho các quận, huyện để nhanh hơn, thay vì chỉ tập trung vào Sở TN&MT.
 |
| Việc chậm trễ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất đã gây tâm lý hoang mang cho cư dân, ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp và môi trường đầu tư. |
Người dân và doanh nghiệp gặp khó
Thực tế, câu chuyện "treo" sổ hồng nhiều năm qua luôn là đề tài nóng với những người đã mua căn hộ chung cư. Chị Hoa, một cư dân ở chung cư Lexington, quận 2, TPHCM cho biết, gia đình chị sống gần 5 năm ở dự án này, dù đã hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ với chủ đầu tư nhưng vẫn chưa được cấp sổ. Rất nhiều lần cư dân ở đây tụ tập căng băng rôn phản đối, đòi quyền lợi từ chủ đầu tư. Ban quản trị chung cư cũng liên tục gửi đơn đến cơ quan chức năng từ TPHCM đến trung ương để nhờ can thiệp, để cư dân sớm được cấp sổ. Nguyên nhân ách tắc việc cấp sổ hồng của dự án này là do khu đất hành lang trồng cây xanh phía trước chung cư không thể xác định được tiền sử dụng đất.
Cư dân thuộc một dự án khác cũng ở quận 2, TPHCM phản ánh vì căn hộ của họ chưa được cấp sổ nên việc mua bán, giao dịch đều rất khó, muốn thế chấp để vay ngân hàng cũng không được. Chưa kể, khi rao bán còn bị ép giá. "Một căn hộ 76m2 với 2 phòng ngủ ở khu này không bao giờ dưới 3 tỷ đồng nhưng nếu ai cần tiền bán gấp chỉ được 2,6 - 2,7 tỷ đồng" - một cư dân ở chung cư này than thở.
Đại diện Tập đoàn Hưng Thịnh cho hay, doanh nghiệp có đến 13 dự án ở TPHCM, với gần 8.800 căn hộ chưa được cấp sổ, vướng mắc lớn nhất nằm ở khâu xác định tiền sử dụng đất. Theo chủ đầu tư này, trước đây, khâu này do Sở Tài chính phụ trách. Sau năm 2014, Luật Đất đai 2013 và Nghị định 44 có hiệu lực, công tác này được gia Sở TN&MT lập kế hoạch định giá đất và tổ chức thực hiện. Từ đó, hầu hết hồ sơ tính tiền sử dụng đất kéo dài nhiều năm vẫn chưa được giải quyết hoặc bị yêu cầu bổ sung nhiều lần.
Theo ông Bùi Xuân Huy, Tổng Giám đốc Tập đoàn Novaland, đơn vị đang có 40 dự án tại TPHCM với hàng chục ngàn căn hộ, trong quá trình phát triển dự án, công ty đã gặp nhiều vướng mắc liên quan đất đai, đóng tiền sử dụng đất, cấp chủ quyền cho cư dân… Việc chậm trễ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, đất đã gây tâm lý hoang mang cho cư dân, ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp cũng như ảnh hưởng môi trường đầu tư tại TPHCM.
Trong khi đó, ông Nguyễn Minh Sơn, Phó Chủ tịch HĐQT Công ty Sơn Kim Land cho biết, công ty đã nộp 120 tỷ đồng tiền sử dụng đất cho dự án Gateway Thảo Điền, quận 2 và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ tháng 4/2016, dự án cũng đã được nghiệm thu hoàn thành công trình xây dựng. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa được xem xét cấp sổ hồng khiến hàng trăm khách hàng bức xúc; khiếu kiện, khiếu nại khắp nơi để đòi sổ.
Hệ quả của việc tắc tiền sử dụng đất là người dân không được cấp sổ hồng, quyền và lợi ích hợp pháp của người mua nhà và cũng là quyền, lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp. Bởi khi có sổ hồng thì doanh nghiệp mới thu được 5% còn lại sau khi bàn giao nhà ở, nếu chậm ngày nào doanh nghiệp khó khăn ngày đó, trong khi áp lực dòng vốn với doanh nghiệp rất lớn. Bên cạnh đó, người dân khiếu kiện, thậm chí tập trung căng băng rôn, khiếu nại gay gắt ở các dự án, ảnh hưởng đến uy tín của chủ đầu tư.
