Bảo vệ thận để tránh suy
Ở Việt Nam, ước tính có khoảng 5 triệu người bị suy thận và hàng năm có khoảng 8.000 ca bệnh mới. Chỉ tính riêng bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối cần lọc máu là khoảng 800.000 người, chiếm 0,1% dân số.
BSCK I Dương Thị Phương Thúy, chuyên ngành Thận - Tiết niệu, BV đa khoa Medlatec cho biết, thận là bộ máy lọc chất độc trong máu ra khỏi cơ thể. Nếu như thận suy yếu hay hoạt động không tốt thì các độc tính rất dễ tích lũy lại trong cơ thể. Về lâu dài, tình trạng này sẽ gây rối loạn cho các cơ quan khác cũng như đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Muốn thận khỏe nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hợp vệ sinh, đủ dinh dưỡng, cân đối giữa các nhóm đường, tinh bột, đạm, vitamin và khoáng chất. Một cơ thể khỏe mạnh sẽ giúp chúng ta có thận khỏe mạnh.
Một số người cho rằng, muốn thận khỏe phải tẩm bổ thận thường xuyên bằng cật các loài vật nhưng thực chất, cật không phải là loại thức ăn được khuyên dùng cho bệnh nhân có bệnh lý thận, đặc biệt là những người có hội chứng thận hư hoặc có mỡ máu cao. Những loại thực phẩm, đồ uống làm tăng gánh nặng thải độc của thận đều không tốt cho thận. Ngoài cật còn phải kể đến bia rượu, đồ ăn nhanh, một số loại thuốc Đông y có chứa chất bảo quản độc cho thận. Những bệnh nhân có bệnh lý mạn tính có thể gây suy thận như đái tháo đường, tăng huyết áp, hội chứng thận hư nên tránh những loại thực phẩm làm nặng thêm những bệnh lý này vì khi bệnh nền không được kiểm soát tốt sẽ dẫn đến biến chứng suy thận.
Dưỡng thận bằng thực phẩm
Theo các chuyên gia, một số loại thực phẩm tốt cho thận, người bình thường cũng như người thận yếu nên sử dụng như cá. Cá giàu protein chất lượng cao, chứa chất béo omega-3 giúp phòng ngừa bệnh ung thư và bệnh tim. Omega-3 cũng góp phần giảm LDL (cholesterol xấu) và tăng HDL (cholesterol tốt). Các loại cá có nhiều omega-3 nhất là cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá trích và cá hồi vân. Khi chế biến cá có thể hấp, kho, nếu sử dụng dầu làm salat cá có thể sử dụng dầu oliu vì dầu oliu có axit oleic- một axit béo chống viêm, bảo vệ hoặc chống lại quá trình oxy hóa, ngăn ngừa viêm nhiễm.
Trứng là thực phẩm tốt cho thận, nhất là lòng trắng. Lòng trắng trứng cung cấp protein chất lượng cao nhất cùng với tất cả các axit amin thiết yếu. Lòng trắng trứng có ít photpho hơn so với các nguồn protein khác như lòng đỏ trứng hoặc thịt.
Các loại rau như bắp cải, súp lơ…tốt cho thận. Bắp cải có chứa các hợp chất hóa học có thể phá vỡ các gốc tự do, giúp phòng chống ung thư và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Bắp cải giàu vitamin K và C, chất xơ, vitamin B6 và axit folic nhưng lại có lượng kali thấp. Người suy thận và phải chạy thận có thể ăn salat bắp cải, xà lách trộn với cá và dầu oliu. Ngoài ra có thể ăn súp lơ vì đây là loại rau giàu vitamin C, folate và chất xơ. Súp lơ chứa các hợp chất giúp gan trung hòa các chất độc hại. Súp lơ có thể ăn sống hoặc hấp rồi cho vào món salat rất dễ ăn.
Đối với hoa quả, táo là lựa chọn tốt để giúp thận khỏe. Mỗi ngày ăn một quả táo giúp cung cấp chất xơ và chống viêm, giúp giảm cholesterol, ngăn ngừa táo bón đồng thời bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tim và giảm nguy cơ ung thư.
Khi chế biến thức ăn cho người bệnh thận không nên quên các gia vị như nghệ, gừng, tỏi. Nghệ có khả năng kháng viêm rất tốt bởi nó có chứa chất curcumin cung cấp các đặc tính chống viêm. Nghệ giúp chống lại bệnh thận và nguy cơ mắc sỏi thận. Gừng là gia vị giúp làm sạch thận, đồng thời giảm buồn nôn, giảm đau, say tàu xe, chán ăn. Tỏi chứa allicin có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm mạnh mẽ. Ăn tỏi tốt cho thận và tốt cả cho người có bệnh huyết áp.
Đối với người chớm suy thận, theo BSCK I Dương Thị Phương Thúy cần chú trọng hơn chế độ ăn uống kết hợp điều trị. Người chớm suy thận phải kiểm soát chặt chẽ các bệnh mãn tính là nguyên nhân dẫn đến suy thận như tăng huyết áp, đái tháo đường, viêm cầu thận, hội chứng thận hư…Trong chế độ ăn cần hạn chế đạm có nguồn gốc thực vật như đậu, đỗ, lạc, có thể ăn đạm động vật mức độ vừa phải theo tư vấn của bác sĩ chuyên khoa thận.
Thực phẩm chức năng hoặc thuốc Nam chỉ nên dùng một cách thận trọng nếu có chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý dùng các thực phẩm chức năng hoặc thuốc Nam có thể gây độc cho thận và làm chức năng thận suy giảm nhanh hơn. Ngoài ra, người bệnh nên ăn giảm muối, giảm đạm vì hai chất này dễ gây áp lực làm việc cho thận. Nên tránh ăn các loại thức ăn giàu photpho như nấm, hạt sen khô, đậu đỗ, cua. Nên hạn chế ăn thực phẩm giàu kali như chuối, hạt điều, hạt dẻ, lạc, socola...Thực phẩm chứa nhiều vitamin C dễ dẫn đến sỏi thận cũng nên hạn chế. Ngoài ra người bệnh cũng không nên uống quá nhiều nước, điều này sẽ làm cho cơ thể dễ phù nề, huyết áp khó kiểm soát, tiểu đêm nhiều gây hại cho thận.
