Theo y học hiện đại, với chứng tiểu rát, tiểu rắt, tiểu són, thậm chí tiểu ra máu, thường là do viêm bàng quang. Xét nghiệm nước tiểu có nhiễm trùng đường tiết niệu, hoặc viêm niệu đạo do lậu cầu, đái cặn canxi do hiện tượng tăng phá huỷ xương, hoặc đái dưỡng chấp.
Phép trị thanh nhiệt lợi thấp, phân thanh, khử trọc. Dưới đây là bài thuốc Đông y phòng trị cao lâm (tiểu đục) do tỳ thận khí hư.
Bài Tỳ giải phân thanh ẩm gồm: Tỳ giải 20g, thương truật 14g, đơn sâm 14g, hoàng bá 14g, liên nhục 16g, phục linh 20g, xương bồ 12g sắc uống. Tác dụng ôn thận lợi thấp, phân thanh, khử trọc, trị chứng cao lâm (đái nhiều lần, nước tiểu đục, có chất nhờn). Bài này thích hợp người nước tiểu vẩn đục như nước vo gạo, đi tiểu nóng có khi tiểu ra sỏi. Trong bài thuốc, tỳ giải lợi tiểu, thanh thấp nhiệt là chủ dược. Ích trí nhân ôn bổ tỳ thận, làm giảm bớt lần tiểu tiện. Ô dược ôn thận hóa khí. Thạch xương bồ hóa trọc thông khiếu. Liên nhục bổ tỳ thận, sinh tân. Hoàng bá thanh thấp nhiệt, hạ tiêu. Xương bồ thông khiếu, kiện tỳ, sát trùng, giải độc… Nếu ăn kém, bụng đầy gia đảng sâm, bạch truật kiện tỳ lợi thủy. Nếu phụ nữ khí hư ra nhiều gia bạch quả, bạch biển đậu. Nếu lưng gối đau, lạnh chân phối hợp uống với bài dùng bài Thận khí hoàn gia giảm có vị địa hoàng, sơn dược, sơn thù, phục linh, trạch tả, đan bì, quế chi, phụ tử.
+ Trị cao lâm (tiểu đục như mỡ) phối hợp thêm trầm hương 30g, cù mạch 30g, hoạt thạch 30g, nhục thung dung 30g, hoàng kỳ 30g sắc uống. Bài thuốc có tác dụng trị tiểu đục.
+ Trị cao lâm (tiểu đục) do tỳ thận khí hư thấp nhiệt phối hợp bạch linh 20g, bạch chỉ 10g, long cốt 10g, mẫu lệ 20g, ngũ vị tử 10g, nhục quế 10g, thỏ ty tử 20g, thục địa 20g tán bột uống. Bài thuốc có tác dụng bổ thận, ôn dương, sáp tinh. Trị hạ tiêu lạnh, tiểu đục, tiểu như nước vo gạo, lưng nặng.
DS Nguyễn Văn Hào (Vũng Tàu)
