Di tinh là chứng tinh dịch tự chảy ra. Nam giới đã trưởng thành ngẫu nhiên có di tinh, ngày hôm sau không có cảm giác khó chịu và các triệu chứng khác thì đó thuộc về hiện tượng sinh lý mà không là bệnh trạng. Nếu 3 – 5 ngày, thậm chí 1 - 2 ngày di tinh một lần, có người ban ngày di tinh và có triệu chứng đau đầu khó chịu, tinh thần uể oải, tim đập nhanh, hụt hơi, lưng mỏi, đùi nhão, sụt cân, ra mồ hôi, ngủ không ngon... thì đích thực có bệnh, phải kịp thời điều trị. Bệnh này phần nhiều do thận hư.
Cách chữa di tinh thông thường lấy bổ thận âm, thanh hóa thấp nhiệt, dưỡng tâm an thần, ôn bổ là chính. Ngoài việc chữa bằng thuốc, cần chú ý đến sinh hoạt hàng ngày, chăm sóc tinh thần, thanh tâm quả dục.
Thận hư không bền: Nếu di tinh nhiều lần, thần sắc mệt mỏi, sắc mặt u tối, thường cảm thấy váng đầu hoa mắt, ù tai, mỏi lưng, lưỡi màu nhạt, rêu mỏng lưỡi bệu, mạch nhỏ rời rạc. Chữa trị: Bổ ích khí thận, hạ nguyên ổn định hấp thu. Có thể dùng thang Lục vị địa hoàng phối hợp gia giảm với Viên kim tỏa cố tinh. Dùng các vị thuốc: Đảng sâm 15g, hoàng kỳ tươi 18g, thục địa 12g, hoài sơn 10g, phục linh 12g, mẫu đơn bì 8g, kim tả anh (sao tẩm nước muối loãng) 20g, mẫu lệ (sắc trước) 20g, long cốt (sắc trước)15g, liên tu 10g, trạch tả 8g, cam thảo 6g. Cho nước sắc còn 180ml, chia 3 lần, uống nóng trong ngày.
Âm hư hỏa vượng: Nếu thường xuyên váng đầu, ù tai, má nóng, tim đập mạnh loạn nhịp, ngủ ít, ngủ thì bị mộng tinh, dương vật dễ bị cương lên, mỏi lưng, hoạt tinh, mạch nhỏ, chất lưỡi hồng, rêu lưỡi mỏng. Chữa trị: Bổ thận tư âm, cố tinh. Có thể dùng Tam tài phong tủy đan. Dùng các vị thuốc: Thiên động 10g, sinh địa 12g, thục địa 8g, đảng sâm 8, sa nhân 4g, hoàng bách 12g, chi mẫu 12g, kim anh tử (sao tẩm nước muối loãng) 30g, khiếm thực 15g, trạch tả 10g, nữ trinh tử 12g, đan bì 8g, cam thảo 7g. Đổ nước sắc còn 180 ml, chia 3 lần, uống nóng trong ngày. Ngoài việc dùng thuốc chữa bệnh ra, người bệnh phải tránh xem tranh ảnh sách báo khiêu dâm, kiêng rượu, chú ý tiết dục, tránh sinh hoạt tình dục quá mức, tham gia lao động và luyện tập thể dục tăng cường thể chất.
Hạ tiêu ẩm nhiệt: Khi thấy di tinh, tinh dịch tự tràn ra hoặc tiểu tiện xong có chất tiết ra màu trắng, có lúc đi đại tiện cũng có tiết ra chất nhầy màu trắng, người mệt mỏi rã rời, chán ăn, mạnh huyền trơn, chất lưỡi hồng, rêu lưỡi chảy vàng nhầy. Chữa trị: Thanh hóa ẩm nhiệt, phân rõ tiết hỗn loạn. Có thể dùng Ti giải phân thanh ẩm ra giảm: Ti giải 10g, thanh xương bồ 8g, thổ phục linh15g, ý dĩ nhân 15g, hoàng bách (sao tẩm nước muối loãng) 12g, mẫu đơn 8g, thông thảo 5g, đài ô dược 8g, hổ trượng 25g, bội lan 10g, ích trí nhân (sao tẩm nước muối loãng) 10g. Đổ nước sắc còn 180ml, chia 3 lần, uống nóng trong ngày.
Tâm tỳ đều tổn thương: Cơ thể gầy gò yếu đuối, tinh thần dễ bị dao động, ngủ không ngon, chán ăn, người mệt mỏi, tinh tự tiết ra, đại tiện lỏng nát, nước tiểu trong, lưỡi hồng nhạt, rêu lưỡi mỏng, mạch hư khô. Chữa trị: Bổ dưỡng tâm tỳ, bổ thận cố tinh. Có thể dùng thang Quy tỳ gia giảm gồm: Đảng sâm 10g, hoàng kỳ chích 8g, bạch truật sao 6g, phục linh 10g, viễn trí chích 6g, quảng mộc hương 4g, táo chua 15g, đương quy 8g, kim anh tử 20g, nữ trinh tử 10g, cam thảo trích 6g. Đổ nước sắc còn 180ml, chia 3 lần, uống nóng trong ngày.
Lương y Vũ Quốc Trung (Hội Đông y Việt Nam)
