Thừa tiêu chí công nhận công viên địa chất toàn cầu

Công viên địa chất (CVĐC) Đắk Nông có tiềm năng phong phú về di sản văn hóa, di sản thiên nhiên. Điểm nổi bật của công viên là hệ thống các hang động ở đây được hình thành trong đá bazan chứ không phải đá vôi như đa số các hang động khác tại Việt Nam…

<figure class="article-avatar cms-body"> <p style="text-align: justify;"><strong>55 điểm di sản địa chất, 7 điểm tầm quốc tế</strong></p> </figure> <div> <p style="text-align: justify;">Trong chuyến khảo s&aacute;t thực địa của Đo&agrave;n chuy&ecirc;n gia UNESCO, TS.Guy Martini - Chủ tịch Hội đồng thẩm định mạng lưới CVĐC to&agrave;n cầu đ&atilde; nhận định, CVĐC Đắk N&ocirc;ng rất đặc biệt, kh&aacute;c với nhiều CVĐC kh&aacute;c. C&ocirc;ng vi&ecirc;n n&agrave;y hội tụ tất cả c&aacute;c gi&aacute; trị ti&ecirc;u biểu cả về địa chất, địa mạo, văn h&oacute;a cũng như đa dạng sinh học đặc trưng của khu vực.</p> <p style="text-align: justify;">Tỉnh Đắk N&ocirc;ng dự kiến x&acirc;y dựng CVĐC n&uacute;i lửa với diện t&iacute;ch hơn 4.000 km2. Theo y&ecirc;u cầu của UNESCO, CVĐC to&agrave;n cầu phải c&oacute; &iacute;t nhất 40 điểm di sản địa chất, trong đ&oacute;, c&oacute; &iacute;t nhất một di sản địa chất c&oacute; gi&aacute; trị mang tầm quốc tế. Qua nghi&ecirc;n cứu, c&aacute;c nh&agrave; khoa học khẳng định, CVĐC Đắk N&ocirc;ng c&oacute; 55 điểm di sản địa chất, trong đ&oacute;, c&oacute; 7 điểm di sản địa chất tầm quốc tế. Hiện tỉnh Đắk N&ocirc;ng đang gấp r&uacute;t ho&agrave;n thiện hồ sơ, thủ tục li&ecirc;n quan đến CVĐC Đắk N&ocirc;ng để th&aacute;ng 11/2018 sẽ đệ tr&igrave;nh UNESCO c&ocirc;ng nhận l&agrave; CVĐC to&agrave;n cầu. Đ&acirc;y l&agrave; danh hiệu cao qu&yacute; do tổ chức UNESCO thẩm định v&agrave; c&ocirc;ng nhận dựa tr&ecirc;n c&aacute;c ti&ecirc;u ch&iacute; định sẵn. Dự kiến, cuộc thẩm định ch&iacute;nh thức của UNESCO sẽ diễn ra v&agrave;o th&aacute;ng 7/2019.</p> <p style="text-align: justify;">Với diện t&iacute;ch khoảng 2.000 km2, CVĐC Đắk N&ocirc;ng trải d&agrave;i từ huyện Kr&ocirc;ng N&ocirc; k&eacute;o sang một số x&atilde; l&acirc;n cận của c&aacute;c huyện Chư J&uacute;t, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong, thị x&atilde; Gia Nghĩa, tỉnh Đắk N&ocirc;ng. V&agrave;o năm 2007, với sự t&agrave;i trợ của UNESCO, c&aacute;c nh&agrave; địa chất của Bảo t&agrave;ng Địa chất, thuộc Tổng cục Địa chất v&agrave; Kho&aacute;ng sản Việt Nam đ&atilde; thực hiện đề t&agrave;i &ldquo;Nghi&ecirc;n cứu di sản địa chất để x&acirc;y dựng CVĐC v&agrave; bảo vệ m&ocirc;i trường khu vực th&aacute;c Trinh Nữ, huyện Cư Jut, tỉnh Đắk N&ocirc;ng&rdquo;.</p> <p style="text-align: justify;">Ph&iacute;a hạ nguồn s&ocirc;ng S&ecirc;r&ecirc;pốk, th&aacute;c Trinh Nữ tr&ecirc;n nh&aacute;nh Kr&ocirc;ng N&ocirc; với những tảng đ&aacute; bazan dạng cột to lớn, m&agrave;u đen c&oacute; tuổi địa chất từ 2 đến 5 triệu năm nằm giữa d&ograve;ng s&ocirc;ng, hoặc nh&ocirc; ra từ bờ mang những h&igrave;nh th&ugrave; lạ mắt. Trinh Nữ l&agrave; một th&aacute;c nước đẹp nổi tiếng. Tuy d&ograve;ng đổ kh&ocirc;ng trải rộng, ầm &agrave;o như chuỗi th&aacute;c nguồn Gia Long-Dray Sap- Dray Nu gần đ&oacute;, nhưng Trinh Nữ lại đặc biệt h&ugrave;ng vĩ với v&ocirc; số tảng đ&aacute;, thỏi đ&aacute;, cột đ&aacute;, th&agrave;nh đ&aacute; chồng chất mu&ocirc;n h&igrave;nh vạn trạng. Nh&oacute;m khảo s&aacute;t được đồng b&agrave;o &Ecirc; Đ&ecirc;, M&rsquo;N&ocirc;ng sống ven s&ocirc;ng cung cấp th&ocirc;ng tin: Quanh đ&acirc;y c&oacute; rất nhiều hang tối, đồng b&agrave;o thường v&agrave;o bắt dơi về ăn. Hang rất s&acirc;u, người thường kh&ocirc;ng c&oacute; phương tiện hỗ trợ kh&ocirc;ng đi hết được... Nhờ d&acirc;n bản địa dẫn đường, c&aacute;c nh&agrave; khoa học sững sờ ph&aacute;t hiện cả một hệ thống hang động n&uacute;i lửa khổng lồ, đan xen chằng chịt dưới bề mặt đ&aacute; bazan lởm chởm.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Ph&aacute;t hiện khảo cổ học tiền sử đầu ti&ecirc;n trong hang động n&uacute;i lửa</strong></p> <p style="text-align: justify;">Theo kết quả c&ocirc;ng bố của Tổng cục Địa chất v&agrave; Kho&aacute;ng sản Việt Nam (Bộ T&agrave;i nguy&ecirc;n v&agrave; M&ocirc;i trường) v&agrave; Hiệp hội hang động Nhật Bản, hệ thống hang động n&uacute;i lửa tại huyện Kr&ocirc;ng N&ocirc; thuộc CVĐC Đắk N&ocirc;ng c&oacute; h&agrave;ng chục hang động lớn nhỏ kh&aacute;c nhau, với tổng chiều d&agrave;i khoảng 25 km từ miệng n&uacute;i lửa Bu&ocirc;n Cho&aacute;h dọc theo s&ocirc;ng S&ecirc;r&ecirc;pốk đến khu vực th&aacute;c Đray S&aacute;p.</p> <p style="text-align: justify;">CVĐC Đắk N&ocirc;ng hiện hữu tới 7/10 kiểu di sản địa chất theo ph&acirc;n loại của UNESCO v&agrave; được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; hang động dung nham d&agrave;i v&agrave; đẹp nhất Đ&ocirc;ng Nam &Aacute;. Đến thời điểm hiện nay, c&aacute;c nh&agrave; khoa học đ&atilde; tiến h&agrave;nh đo chi tiết được 3 trong số hơn 12 hang động. B&ecirc;n trong c&aacute;c hang động c&oacute; nhiều cấu tạo đặc trưng của qu&aacute; tr&igrave;nh phun tr&agrave;o n&uacute;i lửa như c&aacute;c ngấn dung nham, d&ograve;ng chảy dung nham, hố sụt c&ugrave;ng c&aacute;c di t&iacute;ch thực vật v&agrave; qu&aacute; tr&igrave;nh đ&ocirc;ng cứng dung nham bazan xảy ra c&aacute;ch đ&acirc;y h&agrave;ng triệu năm.</p> <p style="text-align: justify;">Một trong những gi&aacute; trị của hệ thống hang động n&uacute;i lửa tại huyện Kr&ocirc;ng N&ocirc; l&agrave; ho&agrave;n to&agrave;n hoang sơ, chưa c&oacute; sự t&aacute;c động của con người. Mới đ&acirc;y c&aacute;c nh&agrave; khảo cổ học c&ograve;n ph&aacute;t hiện trong hang động n&uacute;i lửa Kr&ocirc;ng N&ocirc; c&oacute; nhiều di vật khảo cổ l&agrave; bằng chứng con người tiền sử sinh sống tại đ&acirc;y từ hậu kỳ đồ đ&aacute; cũ (6.000 năm) đến hậu kỳ đ&aacute; mới v&agrave; sơ kỳ kim kh&iacute; (4.000 đến 3.000 năm trước c&ocirc;ng nguy&ecirc;n) l&agrave;m cho v&ugrave;ng đất huyền thoại n&agrave;y th&ecirc;m phần kỳ b&iacute;, hấp dẫn. C&aacute;c nh&agrave; khảo cổ đ&atilde; tiến h&agrave;nh khai quật hang động trong n&uacute;i lửa Kr&ocirc;ng N&ocirc; thuộc CVĐC Đắk N&ocirc;ng, trong đ&oacute; c&oacute; hiện vật đồ đ&aacute;, đồ gốm&hellip;</p> <p style="text-align: justify;">Quan trọng v&agrave; đặc biệt nhất, l&agrave; việc ph&aacute;t hiện ra một bộ xương người được được ch&ocirc;n cất theo tư thế gập ch&acirc;n b&oacute; gối c&ograve;n tương đối nguy&ecirc;n vẹn v&agrave; một vỏ hến b&ecirc;n cạnh đang nằm dưới hố khai quật&hellip; Ngo&agrave;i ra trong hố c&ograve;n ph&aacute;t hiện được hộp sọ v&agrave; một c&aacute;i răng của người chưa trưởng th&agrave;nh&hellip; Trong hố khai quật, ngo&agrave;i việc ph&aacute;t hiện bộ xương người tiền sử, c&ograve;n c&oacute; c&aacute;c dấu t&iacute;ch ph&acirc;n khu nh&agrave; ở, khu mộ t&aacute;ng&hellip;&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;">Việc ph&aacute;t hiện ra một bộ xương người trong hang động n&uacute;i lửa Kr&ocirc;ng N&ocirc; l&agrave; điều đặc biệt quan trọng v&agrave; &yacute; nghĩa, g&acirc;y &ldquo;chấn động&rdquo; giới khoa học. Bởi lẽ, đ&acirc;y l&agrave; ph&aacute;t hiện khảo cổ học tiền sử đầu ti&ecirc;n trong hang động n&uacute;i lửa ở T&acirc;y Nguy&ecirc;n v&agrave; Việt Nam. Đặc biệt, đ&acirc;y cũng l&agrave; lần đầu ti&ecirc;n ph&aacute;t hiện được bộ xương người trong hang động n&uacute;i lửa - một trong những hang động lớn nhất Đ&ocirc;ng Nam &Aacute;. Những ph&aacute;t hiện khảo cổ học n&agrave;y sẽ được bổ sung một loại h&igrave;nh cư tr&uacute; mới, một hướng th&iacute;ch ứng mới của cư d&acirc;n tiền sử ở v&ugrave;ng đất đỏ basalt T&acirc;y Nguy&ecirc;n. Từ đ&oacute; sẽ mở ra một hướng nghi&ecirc;n cứu mới về khảo cổ học hang động n&uacute;i lửa ở Việt Nam v&agrave; cả khu vực Đ&ocirc;ng Nam &Aacute;.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>Khai th&aacute;c những tiềm năng ph&aacute;t triển du lịch</strong></p> <p style="text-align: justify;">B&ecirc;n cạnh gi&aacute; trị về địa chất CVĐC Đắk N&ocirc;ng c&ograve;n sở hữu những di sản địa mạo qu&yacute; gi&aacute; như hồ, th&aacute;c nước tự nhi&ecirc;n đẹp thơ mộng v&agrave; h&ugrave;ng vĩ: Hồ Ea Sn&ocirc;, Hồ Tr&uacute;c, Hồ T&acirc;y, Th&aacute;c Đray S&aacute;p, Th&aacute;c Trinh Nữ&hellip; C&ugrave;ng với đ&oacute; l&agrave; bề d&agrave;y lịch sử văn h&oacute;a với những gi&aacute; trị văn h&oacute;a vật thể, phi vật thể như: Kh&ocirc;ng gian Văn h&oacute;a Cồng chi&ecirc;ng T&acirc;y Nguy&ecirc;n, Sử thi &Oacute;t Ndrong, c&ugrave;ng hệ thống c&aacute;c di t&iacute;ch, danh thắng cấp quốc gia, cấp tỉnh. Ngo&agrave;i ra, Khu Bảo tồn thi&ecirc;n nhi&ecirc;n Nam Nung, Vườn Quốc gia T&agrave; Đ&ugrave;ng, rừng đặc dụng cảnh quan Đray S&aacute;p v&agrave; một phần ph&iacute;a Nam Vườn Quốc gia Y&oacute;k Đ&ocirc;n (Đắk Lắk) l&agrave; nơi lưu giữ c&aacute;c gi&aacute; trị đặc trưng về đa dạng sinh học của khu vực CVĐC Đắk N&ocirc;ng.</p> <p style="text-align: justify;">Hiện nay, cơ sở vật chất, hạ tầng v&ugrave;ng CVĐC của tỉnh Đắk N&ocirc;ng vẫn kh&aacute; ngh&egrave;o n&agrave;n, chưa đủ sức hấp dẫn để thu h&uacute;t c&aacute;c nh&agrave; đầu tư. V&igrave; vậy, c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh du lịch sinh th&aacute;i, du lịch gắn với cộng đồng chưa thể triển khai thực hiện. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, trong số rất nhiều hang n&uacute;i lửa Kr&ocirc;ng N&ocirc;, kh&ocirc;ng phải hang n&agrave;o cũng ph&ugrave; hợp với hoạt động du lịch v&igrave; một số hang c&oacute; lớp đ&aacute; trần hang rất mỏng v&agrave; yếu, c&oacute; thể sập xuống bất ngờ. Ngo&agrave;i ra, hang động n&uacute;i lửa c&ograve;n l&agrave; nơi cư tr&uacute; của b&ograve; cạp v&agrave; c&aacute;c lo&agrave;i rắn độc như cạp nong, cạp nia... Một số miệng hang c&ograve;n c&oacute; nhiều rắn lục đeo quấn tr&ecirc;n c&agrave;nh c&acirc;y, ai bất cẩn chạm v&agrave;o dễ mất mạng như chơi.</p> <p style="text-align: justify;">Trong c&aacute;c ng&agrave;y từ 7-11/10/2018, Đo&agrave;n khảo s&aacute;t thực địa của UNESCO đ&atilde; tiến h&agrave;nh tham quan, khảo s&aacute;t 44 điểm di sản địa chất, văn h&oacute;a tr&ecirc;n địa b&agrave;n tỉnh Đắk N&ocirc;ng. Tr&ecirc;n cơ sở khảo s&aacute;t, nghi&ecirc;n cứu, c&aacute;c chuy&ecirc;n gia đ&atilde; đưa ra 3 tuyến du lịch CVĐC Đắk N&ocirc;ng gồm: Tuyến 1: Gia Nghĩa-Quảng Sơn-Kr&ocirc;ng N&ocirc;; tuyến 2: Cầu S&ecirc;r&ecirc;pốk-Gia Nghĩa; tuyến 3: Gia Nghĩa-T&agrave; Đ&ugrave;ng.</p> </div> <div> <ul> <li>&nbsp;</li> <li> <div><svg _xml3a_space="preserve" _xmlns3a_xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" enable-background="new 127.9 0 536.2 612" id="Layer_1" style="width: 24px; margin-top: 10px; }" version="1.1" viewbox="127.9 0 536.2 612" x="0px" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" y="0px"><g><path d="M605.1,486.4H370c-21.1,0-36.5-1.4-45.6-4.9c-15.4-5.6-23.2-17.5-23.2-35.1c0-15.4,6.3-32.3,19.7-49.1L488.6,167H377.8c-54,0-69.5-19.7-69.5-59s30.2-58.3,84.9-58.3h201.4c25.3,0,42.8,1.4,51.9,4.2c7,2.1,12.6,4.2,16.8,7.7V51.2c0-25.3-26.7-51.9-51.9-51.9H179.8C154.6,0,127.9,26,127.9,51.2v433c0,25.3,26.7,51.9,51.9,51.9h84.9l-0.7,75.8l105.3-75.8h243.5c25.3,0,51.9-26.7,51.9-51.9V473C650.8,482.2,631.1,486.4,605.1,486.4z" fill="#FFFFFF"></path><path d="M486.5,372.7h119.3c25.3,0,44.9,3.5,58.3,10.5V125.6c-3.5,6.3-8.4,13.3-14,20.4L486.5,372.7z" fill="#FFFFFF"></path></g></svg></div> </li> </ul> </div>

Theo www.tienphong.vn
back to top