Thoái hóa bao myelin là mất myelin, một loại mô mỡ bao quanh và bảo vệ các dây thần kinh khắp cơ thể. Tình trạng này gây ra các thiếu hụt về thần kinh như thay đổi thị lực, suy nhược, thay đổi cảm giác và hành vi hoặc các vấn đề về nhận thức (suy nghĩ).
Thoái hóa myelin có thể ảnh hưởng đến các khu vực của não, tủy sống hoặc dây thần kinh ngoại vi và nó xảy ra cùng với một số bệnh nội khoa khác nhau. Tình trạng thoái hóa myelin phổ biến nhất là bệnh đa xơ cứng (Multiple Sclerosis - MS).
 |
| Biểu hiện của thoái hóa myelin. |
Sự thoái hóa myelin có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng mỗi giai đoạn thoái hóa myelin có xu hướng ảnh hưởng đến một số nhóm tuổi nhất định. Các triệu chứng của quá trình thoái hóa myelin tương ứng với khu vực hệ thần kinh bị ảnh hưởng. Ví dụ, bệnh lý thần kinh ngoại biên ảnh hưởng đến bàn tay và bàn chân ở các vùng “đeo găng – đi tất”.
Sự thoái hóa myelin ảnh hưởng đến phần dưới cột sống hoặc các dây thần kinh sống gây ra những thay đổi cảm giác hoặc yếu chân, nó cũng có thể làm giảm khả năng kiểm soát ruột và bàng quang. Và quá trình thoái hóa myelin trong não có thể gây ra khá nhiều vấn đề như suy giảm trí nhớ hoặc giảm thị lực.
Các triệu chứng phổ biến của bệnh thoái hóa myelin bao gồm:
• Mất thị lực hoặc giảm thị lực.
• Cảm giác tê bì hoặc kiến bò ở bàn tay, bàn chân, cánh tay, chân hoặc ở mặt.
• Yếu tay hoặc chân.
• Giảm khả năng phối hợp.
• Đi lại khó khăn.
• Các vấn đề khi nhai hoặc nuốt.
• Nói lắp.
• Giảm kiểm soát ruột hoặc bàng quang.
• Khó tập trung.
• Suy giảm trí nhớ.
• Thay đổi tâm trạng hoặc hành vi.
• Mệt mỏi.
Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, các triệu chứng của quá trình thoái hóa myelin có thể xuất hiện và biến mất, hoặc chúng có thể nặng dần lên. Nhiều loại bệnh đa xơ cứng được đặc trưng bởi các triệu chứng theo từng đợt và sự tiến triển đáng kể giữa các đợt. Bệnh thần kinh ngoại biên có xu hướng nặng dần lên. Trong một số tình trạng thoái hóa myelin như bệnh loạn dưỡng não chất trắng thượng thận, các ảnh hưởng không tiến triển và có thể gây tử vong.
Rất nhiều các phương pháp điều trị có thể sử dụng để kiểm soát các bệnh nội khoa do thoái hóa myelin, và được điều chỉnh phù hợp cho từng trường hợp cụ thể. Vì vậy, khi có các biểu hiện người bệnh cần đi khám càng sớm càng tốt.
PGS.TS Nguyễn Đình Hòa (Khoa Phẫu thuật cột sống, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức)
