Đau đầu- đãng trí- thiếu tập trung
Não bộ chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể nhưng có nhu cầu đến 15% khối lượng máu từ tim. Ngoài nhu cầu về lượng máu lớn, não còn tiêu thụ 20% tổng lượng oxy trong máu và sử dụng đến 25% lượng glucose để sinh năng lượng giúp các tế bào thần kinh hoạt động. Nếu não bị thiếu máu thì hoạt động thần kinh sẽ bị suy giảm.
Dấu hiệu đầu tiên của người bệnh bị thiếu máu não là đau đầu kéo dài. Đây là triệu chứng xuất hiện sớm nhất và hay gặp nhất, chiếm tới 90% người bị thiếu máu não. Ban đầu chỉ là cơn nhói ở vùng đầu, sau đó lan tỏa khắp đầu, nhức hoặc ê ẩm, nặng đầu. Người bệnh có cảm giác đầu rất nặng khi di chuyển hoặc khi phải suy nghĩ nhiều.
GS.TS Nguyễn Văn Thông - nguyên Giám đốc Trung tâm đột quỵ, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 cho biết, khi bệnh nhân bị thiếu máu não, triệu chứng đau đầu là điển hình nhất, tiếp đến là hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng. Thậm chí, có những cơn thiếu máu não thoáng qua, bệnh nhân có cảm giác bị bại, bị liệt đột ngột hoặc mất tiếng nói nhưng sau đó thì phục hồi.
Đây là tình trạng bệnh nhân bị thiếu máu não nhưng chưa bị nhồi máu não. Nếu không có ngay biện pháp điều trị dự phòng chắc chắn sẽ đưa đến nhồi máu não không hồi phục.
Đau đầu do thiếu máu não thường sẽ đau tăng khi thay đổi thời tiết hoặc khi căng thẳng. Nếu không được điều trị, cơn đau có thể kéo dài và gây nhiều nguy hại khác cho sức khoẻ như trầm cảm, đột quỵ, suy thoái võng mạc, mất thị lực và mù vĩnh viễn.
Ở một số người cao tuổi, thậm chí người trẻ tuổi, thiếu máu não còn khiến người bệnh thường xuyên đau đầu, mất ngủ. Tình trạng này kéo dài làm cho người bệnh suy giảm dần trí nhớ...
Ai hay mắc thiếu máu não?
Cũng theo GS.TS Nguyễn Văn Thông, thiếu máu não trước đây hay gặp ở người lớn tuổi do các bộ phận trong cơ thể bị lão hóa nhưng ngày nay người trẻ bị cao huyết áp, thừa cholesterol, thoái hóa đốt sống cổ cũng bị.
Tăng huyết áp lâu dài dẫn đến vữa xơ động mạch và thành động mạch co cứng, từ đó khiến cho lưu lượng máu lên não không đủ. Đối với người có lượng cholesterol cao sẽ làm hẹp động mạch ở những đoạn phân chi động mạch, từ đó dẫn đến thành mạch không đàn hồi, máu lên não kém.
Thêm vào đó là chế độ dinh dưỡng thừa chất, ăn ít rau, ít tập luyện cũng dẫn đến thiếu máu não mãn tính. Với những người cường độ làm việc trí óc lớn, thường xuyên bị stress rất dễ co thắt mạch máu não khiến máu lên não bất thường. Riêng đối với phụ nữ, nhiều người huyết áp thấp nhưng bị thiếu máu não trầm trọng do áp lực đẩy máu lên não bị suy giảm.
Theo các chuyên gia, chỉ cần sau 4 hoặc 5 phút không nhận được oxy và dưỡng chất là tế bào não đã bị hủy hoại không phục hồi lại được. Ở các cơn thiếu máu não và tai biến, khi một mạch máu bị tắc nghẽn thì các mạch máu xung quanh có thể chi viện nhưng thời gian chịu đựng rất ngắn.
Khi gặp dấu hiệu đau đầu, choáng váng đi kèm với yếu liệt một bên, rối loạn cảm giác, méo mặt, nói khó… cần nghĩ ngay đến cơn thiếu máu não thoáng qua, thậm chí là nhồi máu não. Việc cần làm ngay là đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất thăm khám để xác định chẩn đoán tai biến mạch máu não, tầm soát yếu tố nguy cơ và có biện pháp điều trị phù hợp.
Muốn giảm nguy cơ thiếu máu não cần duy trì chế độ ăn uống và vận động khoa học, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý để tránh căng thẳng. Kiểm soát các yếu tố nguy cơ như: điều trị tốt cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, loạn nhịp tim… Bên cạnh đó, nên tăng cường các chất chống gốc tự do trong khẩu phần ăn hoặc sử dụng các dạng bổ sung khác để ngăn chặn quá trình tổn thương thành mạch máu.
