Tại sao virus corona không sống nhưng rất khó tiêu diệt?

Sau nhiều tỷ năm tiến hóa, các loại virus học được cách “sống sót dù không có sự sống” - một chiến lược hiệu quả đáng sợ khiến chúng trường tồn, không ngừng đe dọa loài người.

<div> <p>Virus SARS-CoV-2 chết người đ&atilde; khiến cuộc sống to&agrave;n cầu bị đ&igrave;nh trệ chỉ l&agrave; một cụm nhỏ vật chất di truyền, xung quanh l&agrave; c&aacute;c protein mang t&ecirc;n &ldquo;spike&rdquo; nh&ocirc; ra c&oacute; bề d&agrave;y 1/1000 sợi l&ocirc;ng m&agrave;y, tr&ocirc;ng giống như vương miện (v&igrave; vậy mới c&oacute; t&ecirc;n &ldquo;corona&rdquo;, c&ugrave;ng họ với từ &ldquo;crown&rdquo; - vương miện).</p> <p>Ch&uacute;ng như những th&acirc;y ma vật vờ &ldquo;zombie&rdquo;, gần như kh&ocirc;ng c&oacute; dấu hiệu của sinh vật sống. Nhưng ngay khi ch&uacute;ng đi v&agrave;o đường thở của con người, virus lại k&iacute;ch hoạt, tấn c&ocirc;ng tế b&agrave;o, nh&acirc;n ra h&agrave;ng triệu bản.</p> <p>C&aacute;ch thức hoạt động của SARS-CoV-2 c&oacute; thể được coi l&agrave; &ldquo;thi&ecirc;n t&agrave;i&rdquo;, theo b&igrave;nh luận của <em>Washington Post</em>: x&acirc;m nhập v&agrave;o cơ thể người, v&agrave; trước khi con người c&oacute; triệu chứng th&igrave; ch&uacute;ng đ&atilde; sinh s&ocirc;i nhanh ch&oacute;ng v&agrave; l&acirc;y sang người kh&aacute;c. Ch&uacute;ng g&acirc;y hại, t&agrave;n ph&aacute; phổi, g&acirc;y tử vong ở một số bệnh nh&acirc;n, nhưng chỉ g&acirc;y triệu chứng nhẹ ở những người kh&aacute;c, v&igrave; vậy ch&uacute;ng lu&ocirc;n c&oacute; thể lan rộng.</p> <p>C&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu đang chạy đua t&igrave;m c&aacute;ch chế thuốc chữa v&agrave; vắcxin ph&ograve;ng bệnh, nhưng họ đứng trước một lo&agrave;i virus đ&aacute;ng gờm.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Tai sao virus corona khong song nhung rat kho tieu diet? hinh anh 1 imrs_Wuhan_AFP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2020/03/14/imrs_wuhan_afp.jpg" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>C&aacute;c y b&aacute;c sĩ chăm s&oacute;c cho một bệnh nh&acirc;n Covid-19 ở Vũ H&aacute;n. Ảnh: <em>AFP</em>.</p> </td> </tr> </tbody> </table> <h3><strong>Ở ngo&agrave;i &ldquo;giả chết&rdquo;, v&agrave;o cơ thể người lại k&iacute;ch hoạt</strong></h3> <p>Virus đường h&ocirc; hấp thường x&acirc;m nhập, sinh s&ocirc;i ở hai nơi trong cơ thể. Hoặc l&agrave; ở mũi v&agrave; họng, nếu vậy ch&uacute;ng sẽ l&acirc;y mạnh hơn, hoặc l&agrave; ở phần dưới của phổi, nơi ch&uacute;ng sẽ kh&oacute; l&acirc;y lan hơn nhưng lại dễ g&acirc;y tử vong.</p> <p>Nhưng virus corona chủng mới SARS-CoV-2 lại như hai loại tr&ecirc;n gộp lại. Ch&uacute;ng sống ở phần tr&ecirc;n của đường h&ocirc; hấp, để từ đ&oacute; l&acirc;y dễ d&agrave;ng cho nạn nh&acirc;n tiếp theo sau mỗi tiếng ho, hắt hơi. Nhưng ở một số bệnh nh&acirc;n, SARS-CoV-2 c&oacute; thể đi s&acirc;u xuống phổi, dẫn đến tử vong.</p> <p>Như vậy, SARS-CoV-2 c&oacute; cả khả năng l&acirc;y lan của c&uacute;m th&ocirc;ng thường lẫn sự chết ch&oacute;c của &ldquo;họ h&agrave;ng&rdquo; n&oacute; l&agrave; SARS, vốn đ&atilde; g&acirc;y dịch bệnh ở ch&acirc;u &Aacute; năm 2002-2003.</p> <p>Nhưng kh&aacute;c với SARS, SARS-CoV-2 c&oacute; tỷ lệ tử vong thấp hơn. Đổi lại, triệu chứng sẽ biểu hiện &iacute;t hơn, l&acirc;u hơn so với SARS. Như vậy người nhiễm SARS-CoV-2 thường đ&atilde; l&acirc;y cho người kh&aacute;c trước khi biết m&igrave;nh nhiễm.</p> <p>N&oacute;i c&aacute;ch kh&aacute;c, SARS-CoV-2 c&oacute; đủ sự l&eacute;n l&uacute;t để &ldquo;x&acirc;m chiếm&rdquo; to&agrave;n thế giới, theo <em>Washington Post</em>.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Tai sao virus corona khong song nhung rat kho tieu diet? hinh anh 2 imrs_NIH_AFP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2020/03/12/imrs_nih_afp.jpg" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>SARS-CoV-2 bao quanh bề mặt tế b&agrave;o được nu&ocirc;i trong ph&ograve;ng lab. Ảnh: <em>Viện Y tế Quốc gia Mỹ/AFP</em>.</p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>C&aacute;c loại virus l&agrave; thủ phạm g&acirc;y những dịch bệnh nguy hiểm nhất trong v&ograve;ng 100 năm trở lại đ&acirc;y: c&aacute;c dịch c&uacute;m 1918, 1957 v&agrave; 1968, SARS, MERS v&agrave; Ebola. Cũng như virus corona, c&aacute;c virus tr&ecirc;n đều c&oacute; nguồn gốc động vật, đều m&atilde; h&oacute;a vật chất di truyền trong c&aacute;c chuỗi ARN.</p> <p>B&ecirc;n ngo&agrave;i cơ thể của vật chủ, c&aacute;c virus loại ARN như vậy thường &ldquo;&aacute;n binh bất động&rdquo;. Ch&uacute;ng kh&ocirc;ng c&oacute; dấu hiệu của sự sống như trao đổi chất, di chuyển hay sinh sản. V&agrave; ch&uacute;ng c&oacute; thể &ldquo;y&ecirc;n vị&rdquo; như vậy kh&aacute; l&acirc;u. SARS-CoV-2 thường bị xuống cấp trong v&agrave;i ph&uacute;t hay v&agrave;i giờ b&ecirc;n ngo&agrave;i vật chủ, nhưng một số hạt ph&acirc;n tử c&oacute; thể vẫn c&ograve;n khả năng l&acirc;y lan l&acirc;u hơn - chẳng hạn 24 giờ tr&ecirc;n bề mặt b&igrave;a, hay thậm ch&iacute; tới ba ng&agrave;y tr&ecirc;n bề mặt nhựa v&agrave; th&eacute;p kh&ocirc;ng gỉ.</p> <p>Năm 2014, một virus đ&oacute;ng băng 30.000 năm, được c&aacute;c nh&agrave; khoa học ph&aacute;t hiện v&agrave; hồi sinh lại, vẫn c&oacute; thể l&acirc;y cho một con am&iacute;p (một dạng sự sống đơn b&agrave;o).</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Tai sao virus corona khong song nhung rat kho tieu diet? hinh anh 3 imrs_Pittsburgh_AP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2020/02/28/imrs_pittsburgh_ap.jpg" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>C&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu đang l&agrave;m việc với c&aacute;c mẫu virus corona tại trung t&acirc;m nghi&ecirc;n cứu vắcxin của Đại học Pittsburgh. Ảnh: <em>AP.</em></p> </td> </tr> </tbody> </table> &nbsp; <p>Sau khi v&agrave;o vật chủ, ch&uacute;ng d&ugrave;ng c&aacute;c protein bao quanh m&igrave;nh để &ldquo;mở kh&oacute;a&rdquo; v&agrave; x&acirc;m nhập c&aacute;c tế b&agrave;o, rồi d&ugrave;ng c&aacute;c cơ chế nội b&agrave;o để tập hợp c&aacute;c vật chất cần thiết rồi tiếp tục sao ch&eacute;p.</p> <p>&ldquo;Ch&uacute;ng như c&oacute; khả năng bật - tắt giữa sống v&agrave; kh&ocirc;ng sống&rdquo;, Gary Whittaker, gi&aacute;o sư virus học tại Đại học Cornell, n&oacute;i với <em>Washington Post</em>. &Ocirc;ng m&ocirc; tả virus l&agrave; thực thể lai giữa h&oacute;a chất v&agrave; sinh học.</p> <p>C&aacute;c chủng virus corona như SARS-CoV-2 l&agrave; một trong nhiều họ virus loại ARN. Trong số c&aacute;c loại virus loại ARN, virus corona c&oacute; k&iacute;ch thước lớn hơn v&agrave; c&oacute; những cơ chế phức tạp hơn.</p> <p>Một trong những cơ chế &ldquo;ưu việt&rdquo; đ&oacute; bao gồm c&aacute;c protein &ldquo;so&aacute;t lỗi&rdquo;, cho ph&eacute;p ch&iacute;nh virus corona sửa lỗi trong qu&aacute; tr&igrave;nh nh&acirc;n bản. Nhờ vậy, ch&uacute;ng sinh s&ocirc;i nhanh hơn vi khuẩn th&ocirc;ng thường, nhưng vẫn kh&ocirc;ng nh&acirc;n bản lỗi để rồi bị &ldquo;chết yểu&rdquo;.</p> <p>Khả năng th&iacute;ch ứng n&oacute;i chung gi&uacute;p c&aacute;c mầm bệnh th&iacute;ch nghi m&ocirc;i trường mới, l&acirc;y từ lo&agrave;i n&agrave;y sang lo&agrave;i kh&aacute;c. C&aacute;c nh&agrave; khoa học tin rằng SARS bắt nguồn từ dơi v&agrave; l&acirc;y cho người th&ocirc;ng qua con c&agrave;y hương b&aacute;n ở chợ. Virus SARS-CoV-2 hiện nay cũng c&oacute; thể c&oacute; nguồn gốc từ dơi, v&agrave; được cho l&agrave; l&acirc;y cho người qua vật chủ trung gian.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Tai sao virus corona khong song nhung rat kho tieu diet? hinh anh 4 4394_AFP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2020/03/10/4394_afp.jpg" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>C&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu đang chạy đua t&igrave;m c&aacute;ch chế thuốc chữa v&agrave; vắcxin ph&ograve;ng bệnh. Ảnh: <em>AFP</em>.</p> </td> </tr> </tbody> </table> <h3><strong>Chống lại SARS-CoV-2: hệ miễn dịch v&agrave; thuốc kh&aacute;ng virus</strong></h3> <p>Một khi v&agrave;o trong tế b&agrave;o, virus c&oacute; thể sao ch&eacute;p 10.000 bản của ch&iacute;nh m&igrave;nh trong v&ograve;ng v&agrave;i giờ. Sau v&agrave;i ng&agrave;y, người nhiễm bệnh sẽ c&oacute; h&agrave;ng trăm triệu ph&acirc;n tử virus trong chỉ v&agrave;i giọt m&aacute;u.</p> <p>Sự sinh s&ocirc;i mạnh mẽ của virus khiến hệ miễn dịch phản c&ocirc;ng, tiết ra c&aacute;c h&oacute;a chất. Th&acirc;n nhiệt tăng l&ecirc;n, g&acirc;y triệu chứng sốt. C&aacute;c &ldquo;binh đo&agrave;n&rdquo; bạch cầu k&eacute;o đến v&ugrave;ng nhiễm virus. C&aacute;c phản ứng n&agrave;y khiến người bệnh bị ốm.</p> <p>Andrew Pekosz, nh&agrave; virus học tại Đại học John Hopkins, so s&aacute;nh virus như một t&ecirc;n cướp ph&aacute; hoại. Hắn v&agrave;o nh&agrave; của bạn, ăn đồ ăn của bạn, d&ugrave;ng b&agrave;n ghế của bạn, rồi đẻ ra 10.000 đứa b&eacute;. &ldquo;Ph&aacute; tan t&agrave;nh ng&ocirc;i nh&agrave;&rdquo;, &ocirc;ng n&oacute;i với <em>Washington Post</em>.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Tai sao virus corona khong song nhung rat kho tieu diet? hinh anh 5 e5a47b96_682d_11ea_9de8_4adc9756b5c3_image_hires_171026_SCMP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2020/03/08/e5a47b96_682d_11ea_9de8_4adc9756b5c3_image_hires_171026_scmp.jpg" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>Trận chiến giữa virus v&agrave; hệ miễn dịch v&ocirc; c&ugrave;ng t&agrave;n khốc, tế b&agrave;o xung quanh bị &ldquo;vạ l&acirc;y&rdquo;. Đồ họa: <em>South China Morning Post</em>.</p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>Thật kh&ocirc;ng may, con người chưa c&oacute; nhiều c&aacute;ch chống lại những t&ecirc;n cướp n&agrave;y.</p> <p>Hiện nay, đối với vi khuẩn, hầu hết thuốc kh&aacute;ng khuẩn hoạt động bằng c&aacute;ch can thiệp v&agrave;o cơ chế của vi khuẩn. Chẳng hạn, penicillin, loại kh&aacute;ng sinh phổ biến nhất thế giới, sẽ &ldquo;chặn đứng&rdquo; loại ph&acirc;n tử m&agrave; vi khuẩn d&ugrave;ng l&agrave;m tường tế b&agrave;o. Nhờ vậy m&agrave; penicillin c&oacute; t&aacute;c dụng thần kỳ khi được đưa ra mặt trận trong Thế chiến II, chống được h&agrave;ng ngh&igrave;n loại vi khuẩn. Hơn nữa, tế b&agrave;o con người lại kh&ocirc;ng d&ugrave;ng loại ph&acirc;n tử tr&ecirc;n, n&ecirc;n ch&uacute;ng ta c&oacute; thể d&ugrave;ng penicillin một c&aacute;ch an to&agrave;n.</p> <p>Nhưng virus kh&aacute;c với vi khuẩn. Ch&uacute;ng kh&ocirc;ng c&oacute; cỗ m&aacute;y, tế b&agrave;o ri&ecirc;ng, n&ecirc;n ch&uacute;ng hoạt động th&ocirc;ng qua tế b&agrave;o của con người. Protein của ch&uacute;ng cũng l&agrave; protein của con người. Những thuốc c&oacute; thể diệt virus cũng sẽ g&acirc;y hại cho ch&uacute;ng ta, theo <em>Washington Post</em>.</p> <p>V&igrave; l&yacute; do n&agrave;y, c&aacute;c loại thuốc kh&aacute;ng virus thường phải &ldquo;ngắm bắn&rdquo; một c&aacute;ch rất cụ thể v&agrave; ch&iacute;nh x&aacute;c, theo nh&agrave; virus học tại Đại học Stanford Karla Kirkegaard. Thuốc kh&aacute;ng virus cần phải nhắm đ&uacute;ng c&aacute;c loại protein m&agrave; virus cần d&ugrave;ng trong qu&aacute; tr&igrave;nh sao ch&eacute;p. Những protein n&agrave;y l&agrave; đặc th&ugrave; ở mỗi loại virus, đồng nghĩa với việc thuốc chữa loại virus n&agrave;y kh&oacute; d&ugrave;ng cho loại virus kh&aacute;c.</p> <p>Tệ hơn, v&igrave; virus tiến h&oacute;a kh&aacute; nhanh, nếu c&aacute;c nh&agrave; khoa học t&igrave;m được thuốc chữa, cũng kh&oacute; c&oacute; t&aacute;c dụng l&acirc;u d&agrave;i. Đ&oacute; l&agrave; l&yacute; do v&igrave; sao giới khoa học phải li&ecirc;n tục ph&aacute;t triển thuốc mới để điều trị virus HIV, v&agrave; v&igrave; sao bệnh nh&acirc;n phải uống một dạng &ldquo;cocktail&rdquo;, tức trộn lẫn một v&agrave;i loại thuốc kh&aacute;ng virus, để c&ugrave;ng một l&uacute;c trị một v&agrave;i biến thể virus.</p> <p>&ldquo;Y học hiện đại li&ecirc;n tục phải theo kịp c&aacute;c biến thể virus&rdquo;, b&agrave; Kirkegaard n&oacute;i với <em>Washington Post</em>.</p> <p>Ri&ecirc;ng SARS-CoV-2 vẫn l&agrave; dấu hỏi. Mặc d&ugrave; h&agrave;nh vi của chủng n&agrave;y kh&aacute;c với họ h&agrave;ng của n&oacute; l&agrave; SARS, dường như kh&ocirc;ng c&oacute; kh&aacute;c biệt giữa loại protein &ldquo;spike&rdquo; bao quanh ngo&agrave;i SARS-CoV-2 v&agrave; SARS.</p> <p>Hiểu được những protein n&agrave;y l&agrave; điều then chốt trong việc ph&aacute;t triển vắcxin, theo Alessandro Sette từ Viện Miễn dịch La Jolla ở California. Nghi&ecirc;n cứu trước đ&acirc;y về SARS cho thấy protein &ldquo;spike&rdquo; bao quanh SARS l&agrave; thứ khiến hệ miễn dịch phản ứng. Trong một nghi&ecirc;n cứu c&ocirc;ng bố tuần n&agrave;y, &ocirc;ng Sette cho thấy điều tương tự cũng đ&uacute;ng với SARS-CoV-2.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Tai sao virus corona khong song nhung rat kho tieu diet? hinh anh 6 02_AP.jpeg" src="https://khds.1cdn.vn/2020/03/06/02_ap.jpeg.jpg" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>Một mẫu vắc-xin đang thử nghiệm chống virus corona mới được đưa trở lại tủ đ&ocirc;ng. Ảnh: <em>AP</em>.</p> </td> </tr> </tbody> </table> <h3><strong>SARS-CoV-2 c&agrave;ng giống SARS, giới khoa học c&agrave;ng lạc quan</strong></h3> <p>Điều đ&oacute; đem lại sự lạc quan, theo &ocirc;ng Sette, v&igrave; cho thấy phương hướng của c&aacute;c nh&agrave; khoa học hiện nay l&agrave; nhắm v&agrave;o protein &ldquo;spike&rdquo; để nghi&ecirc;n cứu vắcxin l&agrave; đ&uacute;ng đắn. Cụ thể, nếu con người tiếp x&uacute;c với một phi&ecirc;n bản của &ldquo;spike&rdquo;, cơ thể sẽ được &ldquo;tập huấn&rdquo; để nhận dạng, v&agrave; phản ứng sớm hơn.</p> <p>&ldquo;Như vậy, virus corona chủng mới kh&ocirc;ng phải qu&aacute; &lsquo;mới&rsquo;&rdquo;, &ocirc;ng Sette n&oacute;i với <em>Washington Post.</em></p> <p>Một điểm lạc quan nữa l&agrave; nếu SARS-CoV-2 kh&ocirc;ng kh&aacute;c nhiều so với họ h&agrave;ng SARS, th&igrave; c&oacute; nghĩa SARS-CoV-2 kh&ocirc;ng tiến h&oacute;a qu&aacute; nhanh. Như vậy c&aacute;c nh&agrave; khoa học sẽ c&oacute; thời gian ph&aacute;t triển vắcxin v&agrave; bắt kịp.</p> <p>Trong khi chờ tới l&uacute;c đ&oacute;, vũ kh&iacute; tốt nhất m&agrave; ch&uacute;ng ta c&oacute; để chống lại virus corona l&agrave; c&aacute;c biện ph&aacute;p y tế cộng đồng, như x&eacute;t nghiệm v&agrave; duy tr&igrave; khoảng c&aacute;ch x&atilde; hội, c&ugrave;ng với &ldquo;người g&aacute;c cổng&rdquo; cần mẫn l&agrave; ch&iacute;nh hệ miễn dịch của ch&uacute;ng ta, theo b&agrave; Kirkegaard từ Đại học Stanford.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Tai sao virus corona khong song nhung rat kho tieu diet? hinh anh 7 d14d241a_64e8_11ea_8e9f_2d196083a37c_1320x770_171026_AFP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2020/03/09/d14d241a_64e8_11ea_8e9f_2d196083a37c_1320x770_171026_afp.jpg" /></td> </tr> <tr> <td class="pCaption caption"> <p>Hiểu được cơ chế t&agrave;n ph&aacute; của virus cũng như cơ chế phản kh&aacute;ng của cơ thể l&agrave; thiết yếu trong việc chống virus. Ảnh: <em>AFP</em>.</p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>Một số nh&agrave; khoa học c&ograve;n lạc quan về một điều nữa: nằm ở ch&iacute;nh loại virus n&agrave;y.</p> <p>D&ugrave; c&oacute; cơ chế hoạt động &ldquo;thi&ecirc;n t&agrave;i&rdquo; v&agrave; hiệu quả, thậm ch&iacute; khả năng g&acirc;y chết người như vậy, &ldquo;virus kh&ocirc;ng thực sự muốn giết ch&uacute;ng ta. (Nếu kh&ocirc;ng g&acirc;y tử vong) th&igrave; sẽ tốt hơn cho ch&uacute;ng, tốt hơn cho số lượng virus, khi ch&uacute;ng ta vẫn khỏe mạnh&rdquo;, theo b&agrave; Kirkegaard.</p> <p>C&aacute;c chuy&ecirc;n gia cho rằng, từ g&oacute;c độ tiến h&oacute;a, mục ti&ecirc;u cuối c&ugrave;ng của virus l&agrave; vừa l&acirc;y lan rộng nhưng chỉ t&aacute;c động nhẹ nh&agrave;ng l&ecirc;n vật chủ - tức l&agrave;m một &ldquo;vị kh&aacute;ch&rdquo; kh&ocirc;ng mời nhưng lịch sự, thay v&igrave; một t&ecirc;n cướp ph&aacute; hoại. L&yacute; do l&agrave; nếu vật chủ tử vong nhiều như SARS hay Ebola, virus cũng sẽ kh&ocirc;ng c&ograve;n vật chủ để lan truyền tiếp.</p> <p>Virus kh&ocirc;ng g&acirc;y tử vong mạnh m&agrave; chỉ c&oacute; t&aacute;c hại nhẹ l&agrave; loại c&oacute; thể tồn tại m&atilde;i m&atilde;i. Một nghi&ecirc;n cứu năm 2014 cho thấy loại virus g&acirc;y Herpes m&ocirc;i (mụn rộp m&ocirc;i) đ&atilde; tồn tại theo con người trong 6 triệu năm. &ldquo;Đ&oacute; l&agrave; loại virus qu&aacute; th&agrave;nh c&ocirc;ng&rdquo;, b&agrave; Kirkegaard n&oacute;i.</p> <p>Nếu nh&igrave;n dưới g&oacute;c độ tiến h&oacute;a như vậy, virus corona chủng mới SARS-CoV-2 dường như c&ograve;n kh&aacute; &ldquo;ng&acirc;y thơ&rdquo; khi đang l&acirc;y lan v&agrave; l&agrave;m nhiều người tử vong, m&agrave; kh&ocirc;ng biết rằng c&oacute; c&aacute;ch kh&aacute;c &ldquo;nhẹ nh&agrave;ng&rdquo; hơn để tồn tại l&acirc;u d&agrave;i, <em>Washington Post </em>b&igrave;nh luận.</p> <p>Nhưng qua thời gian, ARN của virus sẽ dần thay đổi. C&oacute; thể đến một ng&agrave;y, kh&ocirc;ng xa, n&oacute; sẽ trở th&agrave;nh một trong những chủng c&uacute;m m&ugrave;a th&ocirc;ng thường, nổi l&ecirc;n mỗi năm, khiến ch&uacute;ng ta ho, hắt hơi, chứ kh&ocirc;ng c&oacute; g&igrave; nghi&ecirc;m trọng hơn, theo <em>Washington Post</em>.</p> <figure class="video cms-video" data-video-src="https://znews-mcloud-bf-s2.zadn.vn/2Wk_l6fL8KU/14f293807fc0969ecfd1/b888435ed51b3c45650a/720/e14f11015741be1fe750.mp4?authen=exp=1585263331~acl=/2Wk_l6fL8KU/*~hmac=9f3b3d4f757b15dbb738a6758ca6c677" false="" source-url="/video-trung-quoc-phat-hien-virus-corona-chung-l-gay-tu-vong-hon-chung-s-post1055837.html"> <div> <video allowads="true" aspect="16:9" controls="controls" mediaid="e14f11015741be1fe750" muted="" onlyvietnam="false" playsinline="" poster="https://znews-photo.zadn.vn/w660/Uploaded/qhj_jwrscslhfo/2020_03_06/15f441dc2d0ed5bc_ttl7dayPKX_GettyImages_1200228833_700x420.jpg" preload="none" src="https://znews-mcloud-bf-s2.zadn.vn/xqdE6kUZBRs/da7d530fbf4f56110f5e/f91e0cc89a8d73d32a9c/480/e14f11015741be1fe750.mp4?authen=exp=1585263331~acl=/xqdE6kUZBRs/*~hmac=14f083bff82fe6a5567b599b35251b12"><source label="Auto" src="https://znews-mcloud-mpl-s2.zadn.vn/jBMqnPlAPiQ/whls/vod/0/xUZfxquqCJ4H4HBHLUu/e14f11015741be1fe750.m3u8?authen=exp=1585220131~acl=/jBMqnPlAPiQ/*~hmac=4d220ded07a4462473c3319904d03ccf" type="application/x-mpegURL" /><source label="SD" res="480" src="https://znews-mcloud-bf-s2.zadn.vn/xqdE6kUZBRs/da7d530fbf4f56110f5e/f91e0cc89a8d73d32a9c/480/e14f11015741be1fe750.mp4?authen=exp=1585263331~acl=/xqdE6kUZBRs/*~hmac=14f083bff82fe6a5567b599b35251b12" type="video/mp4" /><source label="HD" res="720" src="https://znews-mcloud-bf-s2.zadn.vn/2Wk_l6fL8KU/14f293807fc0969ecfd1/b888435ed51b3c45650a/720/e14f11015741be1fe750.mp4?authen=exp=1585263331~acl=/2Wk_l6fL8KU/*~hmac=9f3b3d4f757b15dbb738a6758ca6c677" type="video/mp4" /></video> </div> <figcaption><strong><span>Trung Quốc ph&aacute;t hiện virus corona chủng L g&acirc;y tử vong hơn chủng S</span></strong> C&aacute;c nh&agrave; khoa học Trung Quốc c&ocirc;ng bố b&aacute;o c&aacute;o cho biết virus corona c&oacute; đột biến v&agrave; ph&aacute;t triển th&agrave;nh 2 loại ch&iacute;nh: chủng L v&agrave; chủng S.</figcaption> </figure> </div> <p>&nbsp;</p>

Theo news.zing.vn
Bí ẩn "tam giác quỷ" Alaska

Bí ẩn "tam giác quỷ" Alaska

Gây nên hàng loạt vụ mất tích của hàng chục nghìn người mà không để lại dấu vết nào, vùng tam giác Alaska còn bí ẩn và đáng sợ hơn tam giác quỷ Bermuda.
back to top