Vừa không muốn giao tiền, vừa muốn sở hữu đất
Được cổ phần hoá từ doanh nghiệp Nhà nước, Seaprodex có cổ đông lớn nhất là Tổng Công ty đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC), hiện đang nắm giữ 63,38% vốn Seaprodex.
Seaprodex không trực tiếp kinh doanh thủy sản mà tập trung đầu tư vào các công ty con, công ty liên kết trong ngành thủy sản và phát triển các dự án bất động sản.
Điều này được thể hiện rõ trong cơ cấu tài sản của Seaprodex với 60% tổng tài sản (tương ứng 2.034 tỷ đồng) được dùng để đầu tư, góp vốn dài hạn vào các công ty con, công ty liên doanh, liên kết .
Giống như hầu hết các doanh nghiệp có nguồn gốc Nhà nước khác, sức hấp dẫn của Seaprodex không nằm ở ngành nghề kinh doanh chính mà nằm ở khối bất động sản được Nhà nước giao cho doanh nghiệp trước đây.
Seaprodex đang nắm giữ trong tay quỹ đất vàng nằm ở trung tâm quận 1, TPHCM. Đó là khu đất có diện tích 1.552m2 tại số 2 - 4 - 6 Đồng Khởi, phường Bến Nghé. Nếu tính theo giá trị thị trường hiện nay, khối bất động sản này có giá trị hàng nghìn tỷ đồng.
Nhiều năm qua, Seaprodex muốn kinh doanh bất động sản, triển khai Dự án xây dựng trung tâm thương mại, văn phòng và căn hộ trên khu đất vàng này. Nếu dự án được triển khai và đưa vào hoạt động sẽ mang về cho Seaprodex khoản lợi nhuận “khổng lồ”.
Ngặt một nỗi, Seaprodex đến nay vẫn chưa được cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất của khu đất 2 - 4 - 6 Đồng Khởi. Do đó, dự án vẫn dang dở trong kế hoạch của Seaprodex.
Nguyên nhân chưa được cấp phép là do khu đất trên có liên quan đến tài sản của ông Phan Văn Anh Vũ (Vũ Nhôm).
Năm 2016, Seaprodex đã vay 280 tỷ đồng từ Công ty CP Nova Bắc Nam 79 (gọi tắt là Công ty Bắc Nam 79) với lãi suất 7%, thời hạn không quá 12 tháng, để nộp tiền sử dụng đất của khu đất trên. Năm 2017, Seaprodex mới trả cho Bắc Nam 79 được 30 tỷ đồng, còn 250 tỷ đồng nợ gốc.
Công ty Bắc Nam 79 do ông Phan Văn Anh Vũ là chủ tịch Hội đồng quản trị. Tại thời điểm đó, Bắc Nam 79 đang sở hữu 20,1% vốn cổ phần của Seaprodex.
Tại bản án phúc thẩm, Toà án Nhân dân cấp cao tại Hà Nội ra quyết định, buộc Seaprodex phải nộp trả 250 tỷ đồng nợ gốc và 18,4 tỷ đồng tiền lãi đã vay của Bắc Nam 79 cho Cơ quan thi hành án Dân sự có thẩm quyền, để đảm bảo cho việc thi hành án đối với nghĩa vụ của pháp nhân, trách nhiệm của bị cáo Vũ Nhôm.
Tuy nhiên, đến nay, Seaprodex vẫn chưa trả cho Bắc Nam 79 (hiện đổi tên thành Công ty CP Đầu tư và Phát triển Chấn Phong) hay nộp lại tiền cho cơ quan có thẩm quyền theo Quyết định.
Có lẽ, Seaprodex vừa muốn ôm giữ 250 tỷ đồng, vừa muốn sở hữu hoàn toàn khu đất vàng của Nhà nước giao cho. Seaprodex cho biết, công ty sẽ tiếp tục kháng nghị với thủ tục giám đốc thẩm.
Kinh doanh thủy sản chỉ là phụ
Ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 khiến cho các công ty liên kết của Seaprodex gặp nhiều khó khăn hơn, kết quả kinh doanh đi xuống. Do đó, khoản thu từ lợi nhuận của các công ty liên kết trong năm 2020 giảm 22,5% so với năm 2019.
Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ hợp nhất của Seaprodex giảm 9,7% so với cùng kỳ năm trước, đạt 116 tỷ đồng.
Chi phí lãi vay cao, chi phí quản lý doanh nghiệp tăng, trong khi các khoản thu nhập khác như thanh lý tài sản lại giảm. Điều này ảnh hưởng không ít tới lợi nhuận của Seaprodex.
Đến ngày 31/12/2020, Seaprodex ghi nhận lợi nhuận trước thuế là 288 tỷ đồng, giảm 18% so với cùng kỳ năm trước.
Dòng tiền của Seaprodex cũng bị hao hụt ít nhiều, do công ty tập trung dồn tiền chi cho vay, mua công cụ nợ của các đơn vị khác (449,5 tỷ đồng).
Công ty có 3 công ty con là Công ty CP XNK Thủy sản Hà Nội (Seaprodex Hà Nội); XNK thủy sản Năm Căn; Cơ khí đóng tàu thủy sản Việt Nam.
Riêng công ty con Seaprodex Hà Nội có khu đất hơn 34.380m2 ở 107 Nguỵ Như Kon Tum, quận Thanh Xuân, Hà Nội để kinh doanh kiếm lời trái phép.
Cụ thể, khu đất này, Seaprodex vẫn chưa hóa giá, biến thành sở hữu của công ty được. Hiện, khu đất này đã quá hạn cho thuê của Nhà nước từ 31/12/2015. Nhưng Seaprodex vẫn ngang nhiên sử dụng và “xẻ đất”, chia nhỏ để cho thuê lại, phục vụ kinh doanh cho thuê nhà xưởng, văn phòng, gara ô tô, kiếm lời không đúng quy định.
Seaprodex vẫn còn đọng lại hơn 300 tỷ đồng tại các dự án xây dựng dở dang kéo dài từ 2016 đến nay. Trong đó, có dự án khách sạn Blue Saphire Vũng Tàu và dự án số 2 Ngô Gia Tự, quận Long Biên, TP Hà Nội. Về dự án số 2 Ngô Gia Tự, Hà Nội có diện tích gần 6.000m2.
Với những quỹ đất lớn, có giá trị cao như vậy, Seaprodex rõ ràng không cần chú trọng nhiều vào việc kinh doanh thủy sản. Chắc chắn con tôm, con cá sẽ không thể mang lại nhiều lợi nhuận như bất động sản mang lại cho Seaprodex.
