Mướp thuộc họ bầu bí. Quả mướp sau khi nạo vỏ thường dùng để luộc, nấu canh với mồng tơi, rau đay và cua đồng ăn rất ngon và bổ. Mướp còn dùng để xào với thịt bò, xào lòng gà hay tim cật lợn…đều rất hợp khẩu vị và hấp dẫn. Đặc biệt có giống mướp hương quả nhỏ nhưng mùi vị thơm ngào ngạt, được nhiều người ưa chuộng. Người ta nghiên cứu và thấy trong mướp có chất saponin, chất nhày, chất béo, ngoài ra mướp còn có chất đạm, kali nitrat và các vitamin nhóm B, C. Ngoài tác dụng làm rau ăn, mướp cung cấp vitamin và chất xơ, mướp còn có tác dụng làm thuốc chữa một số bệnh thông thường.
Theo tài liệu cổ mướp có vị ngọt, tính bình, không độc. Mướp luộc ăn và uống cả nước có tác dụng lợi tiểu, mát huyết, tránh được bệnh táo bón. Quả mướp nấu nước uống cũng có tác dụng lợi sữa cho phụ nữ sau sinh, giúp thông khí huyết và dịu cơn đau.
Không chỉ sử dụng quả mướp, rễ, lá và xơ mướp cũng đều có tác dụng. Rễ mướp dùng làm thuốc xổ. Theo kinh nghiệm dân gian, bệnh nhân bị táo bón lâu ngày dùng rễ cây mướp đun lên để nguội uống sẽ thông đại tiện. Xơ mướp là vị thuốc thanh lương, hoạt huyết, thông kinh lạc, giải độc, giảm đau, cầm máu, chữa đi ngoài ra máu. Lá mướp có tác dụng chữa zona thần kinh. Dùng lá mướp rửa sạch vò nát, vắt lấy nước cho vào vết bị zona sẽ làm cho vết thương chóng khô và nhanh liền sẹo.
BS Đức Quang (Vĩnh Hồ, HN)
