Trong nghiên cứu được công bố ngày 20/10 trên tạp chí Developmental Cell, các nhà khoa học đã xác định cách một số tế bào khối u chống lại nhóm thuốc hóa trị gọi là taxane.
Điều trị bằng taxane là hoạt động tấn công vào các protein tạo nên khung bên trong của tế bào, nhưng một protein biến thể, được gọi là CLIP-170S, cho phép các tế bào ung thư tránh được sự can thiệp của hóa trị liệu.
TS Paraskevi Giannakakou, GS dược học, GĐ nghiên cứu Khoa Huyết học và Ung thư Y tế tại Trung tâm Ung thư Sandra và Edward Meyer tại Weill Cornell Medicine cho biết, nghiên cứu xác định được một biến thể mới phổ biến trong lâm sàng, biểu hiện ở hơn 60% bệnh nhân ung thư dạ dày, hoạt động với cơ chế khác với những biến thể đã được phát hiện trước đây.
Taxane là hóa trị liệu trên cơ sở những hợp chất trong cây thủy tùng, là phương pháp điều trị đầu tiên đối với nhiều bệnh ung thư. Nhược điểm là các tế bào kháng taxane thường phát sinh và hiện diện trong quá trình điều trị, khiến bệnh nhân không có nhiều lựa chọn và tiên lượng xấu. Vấn đề đặc biệt khó khăn khi điều trị ung thư dạ dày.
Ung thư dạ dày
GS TS y học Manish Shah, đồng tác giả nghiên cứu cho biết, hầu hết bệnh nhân ung thư dạ dày sống dưới một năm và nếu có thể tìm ra cách khiến taxane hiệu quả hơn, có thể có điều trị hiệu quả hơn cho bệnh nhân, khoảng 80% bệnh nhân ung thư dạ dày phát triển các khối u kháng taxane.
Trong khi nhiều năm nghiên cứu phát hiện được, tế bào ung thư có nhiều cách có thể chống lại hóa trị liệu taxane, khiến các giải pháp điều trị lâm sàng không hiệu quả.
Phân tích còn cho thấy, một nhóm nhỏ bệnh nhân ung thư dạ dày khi điều trị bằng taxane không mang lại bất cứ kết quả nào, cho thấy khối u dạ dày kháng thuốc ngay cả trước khi tiếp xúc với hợp chất hóa trị này.
Nhóm nghiên cứu đã so sánh những tế bào có nguồn gốc từ khối u kháng taxane với các tế bào từ những khối u nhạy cảm với taxane. Các nhà khoa học phát hiện được, những tế bào kháng taxane có một dạng biến thể protein gọi là CLIP-170, hỗ trợ chức năng của bộ khung tế bào.
Sau đó, nhóm nghiên cứu với sự trợ giúp của các nhà sinh học máy tính tìm giải pháp khắc phục cơ chế kháng taxane mới phát hiện. TS Olivier Elemento, tác giả chính của nghiên cứu cho biết, từ cơ sở dữ liệu các loại thuốc đã được phê duyệt, nhóm nhà khoa học tạo ra một chương trình tính toán có thể sàng lọc qua các phân tử này in silico (mô phỏng máy tính), xác định những phân tử về cơ bản khiến cho các tế bào kháng thuốc trở thành các tế bào nhạy cảm với taxane.
Thuật toán xác định được một ứng viên thuốc thông dụng: imatinib, một loại thuốc điều trị bệnh bạch cầu có tên thương hiệu Gleevec. Cơ chế hoạt động của imatinib hoàn toàn không liên quan đến cơ chế hoạt động của taxane và thuốc không được chỉ định để điều trị ung thư dạ dày. Nhưng các nhà nghiên cứu nhận thấy, sự kết hợp của hai loại thuốc này sẽ tiêu diệt những khối u kháng taxane trong các khay thủy tinh thí nghiệm.
Imatinib là một loại thuốc đã được phê duyệt, các nhà khoa học sẽ sớm bắt đầu những thử nghiệm lâm sàng về phương pháp điều trị kết hợp, mở ra một hướng mới khắc phục tình trạng kháng taxane ở các bệnh ung thư khác. Các biến thể CLIP-170 có thể đóng vai trò là dấu ấn sinh học cho khả năng kháng taxane ở nhiều loại khối u rắn.
