Bài thuốc bách hợp cố kim thang, thành phần gia giảm: Bách hợp 12g, sinh địa 16g, thục địa 16g, mạch môn 12g, bối mẫu 12g, thược dược 12g, cam thảo 4g, huyền sâm 12g, cát cánh 8g. Sắc nước uống.
Tác dụng: Dưỡng âm, thanh nhiệt, nhuận phế, hóa đàm. Chủ trị chứng phế thận âm hư, hư hỏa bốc lên sinh ra hầu họng đỏ đau, ho khó thở, đàm vàng có máu, lòng bàn tay bàn chân nóng, lưỡi đỏ ít rêu, mạch tế sác cho nên phép chữa là dưỡng âm thanh nhiệt nhuận phế hóa đàm.
Dẫn giải phương thuốc:
-Bách hợp, sinh thục địa bổ âm thanh nhiệt, tư nhuận phế thận là chủ dược.
-Mạch môn hỗ trợ bách hợp nhuận phế chỉ khái.
-Huyền sâm trợ giúp sinh thục địa tư thận thanh nhiệt.
-Đương qui, bạch thược dưỡng huyết hòa âm.
-Bối mẫu, cát cánh thanh phế hóa đàm.
-Cam thảo điều hòa dược, còn hợp với cát cánh có tác dụng lợi yết hầu.
Ứng dụng lâm sàng và gia giảm: Nếu đàm nhiều gia qua lâu để thanh hiệt hóa đàm, ho ra máu nhiều gia mao căn, ngẫu tiết, nhọ nồi, tiên hạt thảo để cầm máu. Bài này có thể dùng đối với các chứng bệnh lao phổi, viêm phế quản mạn tính, dãn phế quản có hội chứng phế thận âm hư, ho ra máu. Bài thuốc này có nhiều vị ngọt hàn nê trệ nên gặp những trường hợp tỳ hư tiêu lỏng không nên dùng. Có tài liệu cho biết trị bệnh bụi phổi có gia thêm sa sâm, thạch hộc, tang bạch bì, đại cốt bì, tri mẫu, uất kim, la bạc tử có kết quả khả quan.
Bài thuốc bồ phế a giao thang: A giao 60g, mã đậu linh 20g, ngưu bàng tử 10g, chích thảo 10g, hạnh nhân 6- 7g, gạo nếp sao 40g
Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, mỗi lần uống 8g, sắc nước uống. Có thể dùng thuốc thang, lượng mỗi vị thuốc có thể gia giảm tùy tình hình bệnh lý. Tác dụng: Dưỡng âm bổ phế, chỉ khái huyết. Chủ trị chứng lao phổi ho ra máu, thuộc chứng phế âm hư.
L.Y Phan Thị Thạch (Hội Đông y Vũng Tàu)
