Quá trình hình thành nang niệu rốn
Ống niệu rốn có nguồn gốc từ xoang niệu dục hình thành trong thời kỳ bào thai, nối từ rốn đến bàng quang, thông thường ống này sẽ thoái triển trước sinh, nếu sau sinh không thoái triển sẽ hình thành các bất thường ống niệu rốn. Bất thường ống niệu rốn gồm 4 loại hay 4 type :
+Type 1:Ống niệu rốn mở hay ống thông rốn bàng quang (chiếm 50%)
+Type 2:Nang niệu rốn (chiếm 30%)
+Type 3: Xoang ống niệu rốn (chiếm 15%)
+Type4 :Túi thừa bàng quang - niệu rốn ( chiếm 5%)
 |
Trong ba tháng đầu của thai kỳ, ống niệu rốn-urachus là một kênh giữa bàng quang và dây rốn của thai nhi cho phép nước tiểu chảy ra từ thai nhi, ba tháng cuối của quá trình phát triển thai, kênh niệu đạo bịt kín và trở thành dây chằng giữa rốn và bang quang. Nếu cấu trúc vẫn mở, một u nang niệu rốn có thể hình thành.
Bất thường nang niệu rốn là không phổ biến và thường được phát hiện tình cờ trong quá trình khám chụp hình ảnh. Chúng có khả năng được tìm thấy ở nam nhiều gấp đôi so với nữ. Nguyên nhân chính xác của bất thường niệu đạo vẫn chưa được biết, nhưng có nhiều yếu tố góp phần vào sự phát triển của chúng. U nang niệu quản là một tình trạng bẩm sinh (hiện tại khi sinh), do đó có thể có một thành phần di truyền. Một số nghiên cứu cũng cho thấy, các u nang phát sinh do sự phát triển không hoàn chỉnh của khu vực niệu đạo. Bất kỳ loại khiếm khuyết nang niệu rốn nào cũng có thể bị nhiễm trùng. Nhiễm trùng u nang niệu rốn thường gặp nhất ở trẻ em trong độ tuổi từ 2- 4 tuổi, người lớn ít gặp.
Trong nhiều trường hợp, nang niệu rốn không được chú ý trong nhiều năm và không bao giờ gây ra bất kỳ vấn đề nào. Đến một lúc nào đó chúng mới gây ra các triệu chứng như đau bụng dưới, đau khi đi tiểu, chảy máu hoặc mủ ở rốn dai dẳng, tái diễn; sốt, nhiễm trùng đường tiết niệu; Xuất hiện khối sưng bất thường thành bụng dưới hoặc rốn; Tiểu máu; Hiếm khi, u nang niệu rốn nước tiểu chảy ra từ rốn.
Nhiễm trùng nang niệu nghiêm trọng có thể gây ra các triệu chứng phổ biến hơn, chẳng hạn sưng đỏ vùng rốn hay dưới rốn, mệt mỏi, nôn mửa và đau bụng dữ dội. U nang niệu rốn có thể gây ra rốn ẩm liên tục với một chất lỏng màu vàng chảy ra từ rốn bụng, nếu không được làm sạch thường xuyên, da bị đỏ và có mùi hôi, bệnh có thể tiến triển xấu.
Chẩn đoán bệnh
U nang niệu rốn là những khiếm khuyết hiếm gặp, chủ yếu ở trẻ nhỏ, ít gặp ở người lớn. Khám lâm sàng kết hợp một số các kỹ thuật chẩn đoán như siêu âm bụng, chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp phim cộng hưởng từ (MRI) để chẩn đoán bệnh.
Điều trị đúng cách là cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng hoặc các vấn đề trong tương lai liên quan đến u nang. Hầu hết các bệnh nhiễm trùng có thể được điều trị bằng kháng sinh, nhưng trong một số trường hợp, bác sĩ có thể quyết định phẫu thuật cắt bỏ u nang.
+Nếu người bệnh bị nang niệu rốn không gây ra triệu chứng thì không phải thực hiện phẫu thuật. Điều trị cần thiết khi u nang bị nhiễm trùng.
+Trong trường hợp nhiễm trùng, cần phải dùng kháng sinh. Hầu hết các bệnh nhiễm trùng nang niệu rốn có thể được điều trị bằng kháng sinh đường uống. Tuy nhiên, nếu nhiễm trùng nghiêm trọng, bác sĩ sẽ tiêm kháng sinh qua đường tĩnh mạch cho người bệnh, đôi khi nang niệu bị nhiễm trùng cần phải được phẫu thuật cắt bỏ. Phẫu thuật được khuyến nghị nếu u nang gây chảy dịch quá nhiều, gây kích thích, khó chịu, nhiễm trùng lặp đi lặp lại.
+Loại bỏ nang niệu rốn ngăn ngừa nhiễm trùng trong tương lai và giảm nguy cơ ung thư niệu đạo (một loại ung thư bàng quang hiếm gặp). Phẫu thuật mổ mở hoặc mổ nội soi có thể được lựa chọn, tuy nhiên với sự phát triển của phẫu thuật nội soi hiện nay lựa chọn phẫu thuật nội soi được ưu tiên do can thiệp bệnh hiệu quả, bệnh nhân hồi phục nhanh, giảm nhiễm trùng vết mổ, ít đau, thẩm mỹ.
BS Trần Kiên Quyết (Khoa phẫu thuật tiêu hóa, BV Xanh Pôn)
