Tre, nứa làm ống hút
Chia sẻ với KH&ĐS, anh Lê Xuân Hà cho biết, anh từng có ý định đầu tiên là sản xuất những chiếc thìa ăn bằng tre nứa để khởi nghiệp. Dần dần đi vào tìm hiểu cho đến nay thì sản phẩm nổi tiếng và dễ tiêu thụ nhất là ống hút bằng tre. Nhiều sản phẩm sau đó ra đời và phát triển mạnh nhất là ống hút bằng tre. Khóm cây nứa trồng hoặc mọc tự nhiên sau 7 năm có thể khai thác, thân cây to bằng ngón tay, dài 3-5 mét.
Nguyên vật liệu mua từ người dân đi khai thác về sẽ được phơi khô và tập kết lại nơi thoáng mát để tránh mối mọt. Việc khai thác nguyên liệu cũng không dễ dàng bởi chỉ có tháng 11 hàng năm khi thời tiết chuyển lạnh là lúc cây tre ngừng sinh trưởng. Thời tiết khô hanh nên thân cây ít nước, ít dưỡng chất, rắn chắc, không bị mối mọt mới là lúc khai thác hợp lý nhất.
Một chiếc ống hút tre phải trải qua 10 công đoạn, hoàn toàn thủ công. Mỗi ngày có gần 10 người thực hiện đánh bóng ống trên máy. Từng thân cây được cắt với kích thước nhất định, sau đó phân loại rồi đưa vào giá và rửa sạch bên trong và ngoài bằng nước.
Những chiếc máy tự chế bằng mô tơ sẽ đánh bóng đầu ống hút, loại bỏ phần thừa gây ra bởi máy cắt. Mỗi máy đánh bóng tối đa mỗi lần 20 chiếc. Ống sẽ được xếp vào khuôn sau đó rửa lại, đánh mịn và xử lý vết cắt lần thứ hai. Người thợ kiểm tra thủ công bằng tay lần cuối cùng để chuyển hàng nghìn chiếc ống vào nồi luộc.
Chiếc nồi hơi được xếp ống hút, đổ đầy nước và thêm muối để phòng chống mối mọt. Thời gian luộc ống là 24 tiếng rồi đưa vào sấy khô. Người thợ chính sẽ kiểm tra và phân loại, đóng gói theo đơn đặt hàng. Hiện có ba loại ống phân theo cấp 1-2-3 và giá thành từ 1.000 đến 5.000 đồng/ống. Anh Lê Xuân Hà cho biết, đây là loại ống hút có thể tái sử dụng nhiều lần, thân thiện với môi trường. Có nhiều kích cỡ khác nhau, có thể thay thế hoàn toàn ống hút nhựa độc hại với môi trường và sức khỏe. Hiện người tiêu dùng đón nhận sản phẩm khá tốt.
Dùng ống hút đúng cách
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội), loại ống hút bằng tre này đúng là bảo vệ môi trường, tốt hơn nhiều loại ống hút bằng nhựa mà thế giới đang có xu hướng xóa bỏ. Xu thế sử dụng các sản phẩm thân thiện với tự nhiên đang chiếm lĩnh nhu cầu tiêu dùng, nhận thức của người dân nói chung cũng được nâng cao.
Ống hút bằng tre trông rất đẹp, bắt mắt. Hiện nay người ta còn sử dụng các vật liệu khác để làm ống hút như thủy tinh, thép không gỉ, tre nứa… Loại ống hút bằng tre cần lưu ý khi sử dụng là tránh để mối mọt, ẩm mốc. Vì là loại ống hút có thể tái sử dụng nên việc bảo quản cũng cần được chú trọng hơn.
“Còn các loại ống hút làm bằng thủy tinh, inox… thực ra cũng không cần thiết. Bởi nếu xảy ra vỡ thủy tinh thì nguy hiểm, hay bằng kim loại thì có thể phản ứng với đồ ăn uống. Do đó, lựa chọn loại ống hút nào an toàn là vấn đề gây đau đầu. Cách tốt nhất là với những thực phẩm, đồ uống không nhất thiết sử dụng ống hút thì dùng thìa và uống trực tiếp. Tuyệt đối không quá lệ thuộc vào ống hút, ngậm ống hút, gặm ống hút… “, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết.
Nhiều người có thói quen không chỉ đồ uống mà đồ ăn lỏng như cháo, súp cũng dùng ống hút là không nên. Thói quen sử dụng ống hút như vậy không có lợi cho sức khỏe và môi trường, làm cho hương vị món ăn cũng mất đi ít nhiều. Việc sử dụng thìa hoặc dùng thực phẩm trực tiếp tốt hơn do diện tiếp xúc của thực phẩm với khoang miệng rộng hơn, kiểm soát được lượng thực phẩm tiêu thụ cũng tốt hơn.
“Ống hút bằng tre có giá thành khá cao so với ống hút bằng nhựa nhưng tiện dụng và đẹp, có thể tái sử dụng, phù hợp với các nhà hàng, khách sạn sang trọng hơn là ở những quán ăn bình dân”, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh
