A ngùy là nhựa của cây a ngùy tiết ra đóng lại thành cục như mỡ. A ngùy có vị cay, tính ôn, không độc, vào tỳ vị có tác dụng tiêu tích, sát trùng, giải độc, tiêu đờm, kích thích thần kinh. Chủ trị cam tích, đau bụng, đau tim, sốt rét, trừ mùi hôi thối, khử trừ hơi độc.
- Trị bụng đầy đau: A ngùy nghiền nhỏ uống 4 - 8g với rượu nóng.
- Trị bụng đau do tích: A ngùy nghiền nhỏ, dùng nửa củ tỏi to bọc thuốc, nướng chín, nghiền nhỏ làm hoàn. Ngày uống 2 - 4g với nước sắc ngải diệp.
- Trị các loại giun, trừ mùi hôi, phá báng tích, hạ ác khí: A ngùy tùy liều vừa đủ sắc uống.
- Giải độc khi ăn phải các loại thịt trâu, dê hoặc ngựa không tươi: A ngùy 2 - 4g sắc uống.
- Trị khí tích, nhục tích, ngực bụng đầy trướng, có khi đau lan ra 2 bên hông sườn, không muốn ăn uống: Mộc hương 20g, binh lang 20g, hồ tiêu 10g, a ngùy 20g (chế với giấm). Làm hoàn, ngày uống 8 - 12g với nước sắc vỏ gừng sống.
- Trị nhục tích, do ăn thịt mà tích, ngực bụng đầy trướng: A ngùy 80g, hoàng liên 48g, liên kiều 80g, sơn tra 80g (a ngùy chế với giấm), làm hoàn bằng hạt ngô, ngày uống 8 - 12g.
A ngùy vị cay, tính bình, nhập vào kinh tỳ, vị, tiêu nhục tích, sát trùng, khử mùi hôi. Người tỳ vị hư yếu, phụ nữ có thai không nên dùng.
Lương y Phan Thị Thạnh (Hội Đông y Vũng Tàu)
