Bắn được nhiều mũi tên cùng lúc
Tháng 12/2019, kỹ sư tên lửa Vũ Đình Thanh gửi tờ khai đến Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH-CN) để đăng ký phát minh sáng chế mang tên: “Nỏ bắn nhiều tên, lực nỏ tác dụng vào ống tên, trong ống có nhiều mũi tên nhỏ”. Nguyên lý của “nỏ thần” tương đối giống với nguyên lý hoạt động của tên lửa container - một dạng quả tên lửa to, bên trong chứa những quả tên lửa nhỏ. Khi bay xuống thì quả tên lửa to tách ra, các quả tên lửa nhỏ lại tiếp tục bay tiếp.
"Tôi chế ra một ống đựng mũi tên từ tre. Một đầu ống tre, tôi chế thêm chiếc nắp vừa lắp khít với ống và đục các lỗ để xếp mũi tên đồng. Các mũi tên kích thước nhỏ được xếp trong một ống hình tròn, đầu mũi tên hướng về phía mục tiêu. Lực của dây cung sẽ tác động lên ống hình tròn, như là bắn một mũi tên to đi. Khi ống tre bay đến vị trí ở đầu nỏ sẽ có hai thanh hãm để “phanh” ống tre lại, còn 6 mũi tên thì theo quán tính bay về phía trước. Nghĩa là, các mũi tên bay ra phía trước theo quán tính, lực của dây cung không trực tiếp tác động vào từng mũi tên như cách bắn nỏ hoặc cung thông thường", ông Thanh giải thích.
Theo ông Thanh chia sẻ, ông đã thử bắn tại căn hộ của mình KĐT Ciputra (Hà Nội), kết quả là một miếng chân tường bị lở do lực bắn của mũi tên. Nỏ được chế với cánh cung dỡ ra từ một chiếc cung thể thao. Dây nỏ cũng đơn giản không có gì quá đặc biệt. Tuy nhiên, ống tên và mũi tên lại khác thường. Hiện tại, ông Thanh đã tính toán sơ bộ, lực bắn của mũi tên có thể đạt tới rất cao, thậm chí có thể bắn xuyên táo, và ở cự ly khoảng 500m và trong tương lai có thể lắp thêm được nhiều mũi tên hơn nữa.
TS vật lý Nguyễn Văn Khải, Trung tâm Dung dịch Hoạt hóa Điện hóa và đèn tiết kiệm năng lượng cho biết, ngày 30/12/2019, ông được đích thân KS Vũ Đình Thanh mời tham dự buổi bắn thử “nỏ thần” do ông Thanh tự chế. TS Khải khẳng định chiếc nỏ của ông Thanh chỉ là nỏ bắn được nhiều mũi tên cùng lúc chứ không thể là chiếc nỏ bắn liên tục, liên tiếp các lượt mũi tên khác nhau như trong truyền thuyết An Dương Vương của Việt Nam hay như vũ khí thời kỳ cận đại ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Không phải nỏ thần của An Dương Vương
Chiếc nỏ của ông Thanh được hoạt động theo nguyên lý biến thế năng thành động năng. Nó dựa trên việc người bắn kéo dây cung thì cây cung biến dạng tạo ra lực đàn hồi, kéo dây trở lại vị trí cũ. Khi đó, đẩy mũi tên đi. Từ công thức khoa học vật lý, thế năng càng lớn thì động năng càng lớn. Cung bắn xa nhất là cung của Thổ Nhĩ Kỳ khi có thể bắn được 300m, còn cung thường chỉ bắn được được 30m tạo ra độ sát thương.
Nhưng loại này chỉ phù hợp với chiếc cung có một mũi tên. Nếu lắp 2 mũi tên trở lên thì năng lượng đó phải chia ra cho các mũi tên, từ đó động năng bị giảm đi, quãng đường đi của mũi tên sau khi bắn cũng ngắn lại. Công thức tính động năng là KE = 0,5 x mv2. Trong đó, m là khối lượng, v là vận tốc. Khi khối lượng tăng lên gấp đôi thì động năng giảm đi 1/4. Như thế thì càng nhiều mũi tên thì động năng từ chiếc nỏ của ông Thanh càng nhỏ, quãng đường đi của mũi tên càng ngắn và tính sát thương thấp.
Với chiếc nỏ của ông Thanh cùng một lúc bắn được 6 mũi tên, quãng đường mũi tên bay chỉ vài chục mét. Ông Thanh muốn chế tạo chiếc nỏ của mình có thể bắn được tới 10 mũi tên cũng được nhưng khi đó tính thực chiến của chiếc nỏ không cao. Hơn nữa, chiếc nỏ này được chế tạo bắn "phát một" và phải mất một khoảng thời gian nhất định để tra tên vào trong ống nên không thể có sức bắn liên tiếp như chiếc nỏ trong chuyện cổ tích An Dương Vương hay những chiếc nỏ được Thổ Nhĩ Kỳ chế tạo.
"Trong lịch sử của Việt Nam, nỏ thần của An Dương Vương là loại nỏ liên châu, bắn liên tiếp các đợt mũi tên khác nhau chỉ trong một thời gian rất ngắn. Chiếc nỏ mà ông Thanh chế tạo không đáp ứng được việc này. Thậm chí còn không có khả năng thực chiến cao như những chiếc nỏ thông thường mà người xưa thường sử dụng" - TS Khải cho biết.
Bảo Khánh
