Gà ác còn được gọi là ô kê (gà đen) là loại gà cỡ nhỏ đặc biệt, lông trắng, hoa mơ, đen và trắng. Đặc điểm nổi bật nhất là xương đen, thịt đen, phủ tạng đen và da ngăm đen. Đông y cho rằng, thịt gà ác có vị ngọt, tính ấm, có thể kết hợp với những vị thuốc để tạo ra những phương thuốc chữa bệnh, tăng cường sức khoẻ.
Theo dinh dưỡng học hiện đại, thịt gà ác ít lipid, rất giàu protid, có chừng 18 loại axit amin, nhiều vitamin như A, B1, B6, B12, E, PP... những loại vitamin này đóng vai trò chính trong việc thúc đẩy quá trình trao đổi chất của cơ thể. Bên cạnh đó, các loại vitamin này cũng thúc đẩy các chức năng trong cơ thể, tăng sản xuất năng lượng tế bào, bảo vệ sức khỏe của tim. Ngoài ra còn có các nguyên tố vi lượng như K, Na, Ca, Fe, Mg, Mn, Cu... Người thiếu máu thiếu sắt thường được khuyên ăn gà ác vì thịt gà ác chứa lượng sắt đáng kể. Sắt là khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các chức năng của cơ thể hoạt động. Ngoài ra, bổ sung sắt còn ngăn ngừa nguy cơ thiếu máu, thúc đẩy sản xuất huyết sắc tố trong cơ thể. Thịt gà ác chứa lượng canxi tự nhiên cao, đây là chất quan trọng để thúc đẩy hình thành và xây dựng hệ thống xương khỏe mạnh, tăng cường cấu trúc và mật độ xương.
Trong 100g thịt gá ác có 22,3g protid (ở thịt gà ta, chỉ số này là 18,2 - 20,3g), 2,3g lipid (ở thịt gà ta chỉ số này là 7,5 - 10,5g), 17mg Ca, 2.3mg Fe, 210mg P. Do lượng protein dồi dào nên thịt gà ác thường được sử dụng để tăng cường sức khỏe, nhất là người gầy yếu, mới ốm dậy. Gà ác chứa nhiều protein hơn thịt các loại gà khác, tốt cho hồi phục sức khỏe, tốt cho sự phát triển cơ bắp, xây dựng các mô trong cơ thể và hỗ trợ ổn định lượng đường trong máu.
Để chữa suy nhược người ta thường lấy gà ác hầm thuốc bắc gồm các vị hoài sơn, hạt sen, đại táo, đậu ván trắng, nấm mèo tiềm ăn. Để chữa thiếu máu lấy một con gà ác khoảng 0,5kg, làm thịt, hầm nhừ rồi thêm các vị sinh địa, đương quy, bạch thược, xuyên khung đã ngâm qua nước và ngâm trong nửa cốc rượu, tiếp tục hầm thêm cho thịt nhừ rồi ăn.
Thịt gà ác bổ dưỡng, vì vậy để bồi dưỡng cho người suy nhược, thiếu máu, phòng trị chóng mặt, nhức đầu khi phải làm việc căng thẳng người ta thường sử dụng gà ác.
DS Nguyễn Văn Hào (Nguyễn Tri Phương, Vũng Tàu)
