Bảo vệ đê, không xây dựng ở bãi bồi
Ủng hộ chủ trương quy hoạch sông Hồng, GS.TS Vũ Trọng Hồng cho rằng, đây là việc cần phải làm từ lâu để tạo ra diện mạo đô thị của Hà Nội, tránh tình trạng nhếch nhác, phát triển tự phát hai bên sông như hiện nay. Những đồ án quy hoạch sông Hồng trước đây đều gặp vướng mắc lớn nhất khi tính toán các phương án cho hành lang thoát lũ. Do vậy, quy hoạch lần này không chỉ đảm bảo tuân thủ chặt chẽ các quy hoạch chung mà còn phải đảm bảo về Luật Đê điều, Luật Phòng, chống thiên tai. Theo quy hoạch sông Hồng, 2 tuyến đường dọc sông Hồng với 6 làn xe chạy sẽ là điểm nhấn, song phải tính toán đến điều kiện an toàn để thoát lũ, tác động đến kết cấu của đê. Các kịch bản mưa lũ thế nào, thủy điện xả nước ra sao, mực nước dâng cao đến đâu, ảnh hưởng đến các hạng mục nào, khắc phục ra sao… cần được làm rõ.
GS.TS Vũ Trọng Hồng cho rằng, riêng đối với hệ thống đê chống lũ hiện nay, trong quy hoạch phải nêu rõ không được tác động đến đê bằng bất cứ cách nào. Không xây dựng các công trình, kể cả công trình vui chơi giải trí làm ảnh hưởng đến kết cấu của đê. Các hạng mục khác được xây dựng thế nào thì cốt đê phải cao 13,4 m và lưu lượng thoát lũ tối thiểu đạt 20.000m3/s đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề cập. Tất cả phải tuân theo quy hoạch phòng chống lũ và bảo vệ đê điều đã được Thủ tướng phê duyệt. Song song với làm đường dọc hai bên song thì Hà Nội nên kè toàn bộ 2 bên bờ sông để ổn định dòng chảy, giữ hình dáng dòng sông để lũ nào cũng thoát được.
Điều GS.TS Vũ Trọng Hồng lưu ý là một số ý kiến đề xuất xây dựng các bãi bồi thành những công trình vui chơi, giải trí, nhưng đây là quan điểm sai lầm. Quy hoạch sông Hồng phải chỉ rõ không được xây dựng tại các bãi giữa và trong lòng sông để đảm bảo chỉ giới thoát lũ và khả năng trữ nước lũ. Cùng với đó, đồ án có chiến lược cụ thể phòng, chống lụt bão, cứu hộ, cứu nạn nếu lũ lớn xảy ra. Với việc xây dựng 2 tuyến đường chạy dọc đê thì việc neo đậu của tàu thuyền có bị ảnh hưởng không.
Tính toán lượng nước vào mùa khô và mùa lũ
Theo GS Vũ Trọng Hồng, quy hoạch sông Hồng xây dựng các mô hình toán để tính lượng nước chuyển từ các hồ chứa xuống hạ du. Trong lịch sử đã có những trận lũ suýt thì tràn qua đê, Hà Nội đã phải đối mặt với tình trạng ngập lụt. Do vậy, để phát triển bền vững cần phải tính được với tần suất 500 năm hoặc 1.000 năm có trận lũ lớn nhất thì mực nước là bao nhiêu, khả năng chống chọi của đê thế nào để xây dựng quy hoạch cho phù hợp.
KTS Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển Đô thị Việt Nam cho rằng, đồ án quy hoạch phân khu hai bên sông Hồng là quy hoạch đa mục tiêu. Các công trình hạ tầng hiện đại đang và sẽ xây dựng thời gian tới góp phần tạo đòn bẩy thay đổi diện mạo đô thị hai bên bờ sông, để kỳ tích sông Hồng sớm thành hiện thực. Tuy nhiên, việc quy hoạch đồ án hai bên sông Hồng cũng đối diện với không ít thách thức cần phải giải quyết. Trong đó, cần nghiên cứu kỹ lưỡng việc các khu dân cư hiện có chưa đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Ngoài ra, việc tiềm ẩn nguy cơ lũ lụt, mực nước cạn kiệt cũng phải được xem xét… Chính vì vậy, nhiệm vụ đặt ra đối với Hà Nội là nhanh chóng có quy hoạch hai bên bờ sông Hồng và không bỏ quên nhiệm vụ quy hoạch phân lũ, phòng chống lũ.
Theo ông Nghiêm, việc quy hoạch phân khu hai bên sông Hồng sẽ giúp quản lý dân cư có hiệu quả, nâng chất lượng sống cho người dân. Không chỉ trong nước, đây sẽ là điểm đến hấp dẫn cho nhiều nhà đầu tư của cả trong và ngoài nước đã chờ đợi từ nhiều năm nay. Khi quy hoạch được phê duyệt sẽ tạo đột phá cho phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, khai thác tiềm năng lợi thế của Thủ đô.
“Các khu vực được quy hoạch trong đồ án hai bên sông Hồng có thuận lợi về giao thông thủy vận tải hàng hóa, du lịch, kết nối với cả vùng. Đồ án giúp phát triển các công trình công cộng hiện đại, tầm vóc quốc tế và phát huy giá trị các công trình di sản hai bên sông”, ông Nghiêm nhận định.
