Cây náng hoa trắng.
Cây Náng hoa trắng còn có tên là Tướng quân hay Đại Tướng quân tên khoa học là Crinum asiaticum họ thủy tiên. Cây này phân bố khắp nơi ở nước ta. Cây dễ nhầm lẫn với Náng hoa trắng là Náng hoa đỏ (cũng gọi là cây Tướng quân) tên khoa học là Crinum defixum Ker-Gawl, cùng họ.
Cả hai cây này có hình dạng và kích thước khá giống nhau, khi cây chưa ra hoa thì có thể nhận biết như sau: Náng hoa trắng có bẹ lá màu trắng, còn Náng hoa đỏ thì bẹ lá có màu hơi tía và mặt ngoài bao hoa và chỉ nhị màu đỏ tía. Náng hoa trắng là mặt dưới, giữa sống lá có một gờ sắc nhỏ chạy dọc theo lá.
Cán hoa dài 20 – 50 cm, trên đầu mang 10 – 20 hoa hợp thành tán, có bẹ hình tam giác màu xanh ve, dài 5 – 7 cm, cuống hoa ngắn. Hoa dài 10 – 20 cm, đài và cánh hoa như nhau, màu trắng, ở giữa có vệt phớt hồng tạo thành ống dài 7 – 10 cm cong, nhị ngã, dài 5 – 7 cm. Bao phấn hình sợi dài 20 – 25 cm, dính lưng. Bầu hình ống chỉ, vòi nhị mảnh, vượt lên trên nhị.
Hoạt chất chính trong thân hành của Náng hoa trắng là lycorin (một alcaloid), có độc, ít tan trong nước, vì vậy, nếu sắc nước uống sẽ kém hiệu quả. Khi sử dụng Náng hoa trắng quá liều có thể dẫn tới tác dụng không mong muốn là gây nôn và cường giao cảm. Vì vậy, cần sử dụng đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ.
Theo nghiên cứu của Viện dược liệu Náng hoa trắng có tác dụng tốt với bệnh nhân bị u xơ tuyến tiền liệt và u xơ buồng trứng.
PGS.TSKH Trần Công Khánh
(Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển cây thuốc dân tộc cổ truyền)
