 |
Theo nhiều chuyên gia, sự phân bổ thu chi ngân sách năm 2019 giữa các tỉnh vẫn còn bất cập, nhiều nguồn thu chưa khai thác hết tiềm năng. Hiện hằng năm, các tỉnh, thành phố đều lập dự toán gửi về Bộ Tài chính để xem xét, điều chỉnh, cân đối thu chi ngân sách. Thế nhưng, chỉ có 16 tỉnh, thành phố luôn phải nộp phần lớn số thu ngân sách về Trung ương.
Trong đó, TPHCM chỉ được giữ lại 18%, nộp về Trung ương 82%. Con số tương ứng của Hà Nội là giữ 35% nộp 65%, Bình Dương là 36% và 64%, Đồng Nai 47% và 53%, Vĩnh Phúc 53% và 47%, Bà Rịa - Vũng Tàu 64% và 36%, Hải Phòng 78% và 22%... Nhiều năm qua, lãnh đạo UBND TPHCM đã liên tục kiến nghị Trung ương xem xét điều chỉnh lại.
Cả nước đang có hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, nhưng chỉ có 1,7 triệu hộ đóng thuế môn bài. Nếu tính trung bình mỗi hộ chỉ đóng 1 triệu đồng/tháng, nhân với 12 tháng, nhân với 3,3 triệu hộ kinh doanh, tính ra NSNN sẽ có thêm khoảng 39.600 tỷ đồng/năm. Do đó, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, cần có cơ chế để đưa hộ kinh doanh cá thể tham gia với cộng đồng DN nhỏ và vừa.
Năm qua, lần đầu tiên 63 tỉnh, thành trên cả nước đạt, thậm chí vượt dự toán thu NSNN. Tuy nhiên, còn rất nhiều địa phương chi nhiều hơn thu. Ví dụ Hà Tĩnh, tổng thu NSNN đạt 14.567 tỷ đồng, nhưng tổng chi lên tới 16.017 tỷ đồng.
Theo Kiểm toán Nhà nước, con số thu NSNN hàng năm tăng mạnh song chủ yếu từ tiền sử dụng đất, dầu thô, xổ số kiến thiết. Kiểm toán chỉ ra rằng, thu NSNN chưa phản ánh được nỗ lực của nền kinh tế, khu vực tư nhân còn nhiều tiềm năng chưa được phát huy hết. Thu từ sản xuất kinh doanh thấp. Hơn nữa, số thu tăng cao nhưng chi cũng tiếp tục tăng lên, luôn vượt dự toán được Quốc hội giao. Kết quả thanh tra, kiểm tra của các bộ, ngành, địa phương của Kiểm toán Nhà nước năm 2017 cũng cho thấy, nhiều đơn vị sử dụng NSNN chi sai chế độ.
Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, Bộ Tài chính cần cải cách, điều chỉnh các sắc thuế cho phù hợp (nghiên cứu sớm vận động, thu thuế của 3,3 triệu hộ kinh doanh còn lại), tạo dư địa ngân sách bền vững, cũng như, tái cơ cấu thu-chi, nuôi dưỡng nguồn thu hợp lý từ Trung ương tới các địa phương. Cùng với đó, phải đẩy mạnh thu hồi nợ thuế, chống thất thu, giảm nợ đọng thuế, chống chuyển giá trốn thuế của khối DN FDI, chống tham nhũng.
