Lý Cao Tông - người bắt đầu làm mất triều Lý - kỳ 2: Vua có nhiều cái nhất

(khoahocdoisong.vn) - Vua có nhiều cái nhất, Lý Cao Tông được sử sách đánh giá là vị vua tận dụng cơ hội làm thiên tử để thỏa mãn lạc thú. Và theo nhận định của các nhà chuyên môn, chính sự nhà Lý tới thời Cao Tông đã rất lỏng lẻo do lỗi của vua. 

Vua phạm đủ các điều xấu

Đại Việt Sử ký toàn thư nhận định về Lý Cao Tông: Vua chơi bời vô độ, chính sự hình pháp không rõ ràng, giặc cướp nổi như ong, đói kém liền năm, cơ nghiệp nhà Lý từ đấy suy.

Kinh thư có câu: "Ở trong mê sắc đẹp, ra ngoài mê săn bắn, ham rượu, thích nhạc, xây nhà cao, trổ tường đẹp, phạm một trong các điều ấy tất phải bại vong". Vua phạm đủ các điều ấy, còn nói gì được nữa?

Các nhà nghiên cứu cho thấy, Lý Cao Tông là vị vua có nhiều cái nhất: là vị vua có nhiều tên gọi nhất, ngoài tên thật là Lý Long Trát, còn có tên khác là Lý Long Cán, Lý Long Hãn; là một trong những vị vua lên ngôi sớm nhất, khi mới hơn 2 tuổi.

Là một trong hai vị vua Lý cho đúc và lưu thông nhiều loại tiền nhất, thời gian làm vua ông đã cho đúc 5 loại tiền khác nhau, đó là: Thiên Tư thông bảo, Trị Bình thông bảo, Trị Bình nguyên bảo, Trị Bình thánh bảo, Hàm Bình nguyên bảo.

Là vị vua đầu tiên cho mở khoa thi Tam giáo vào năm Ất Mão (1195) để tuyển chọn những người tinh thông, am hiểu đạo Phật, Nho, Lão; là vị vua Lý cho mở nhiều khoa thi nhất. Triều Lý chỉ mở tất cả 7 khoa thi thì có đến 3 khoa được tổ chức dưới thời Lý Cao Tông, đó là khoa Ất Tị (1185), Quý Sửu (1193), Ất Mão (1195). Điều đặc biệt là khoa Ất Mão (1195) lại là khoa thi Tam giáo và đây chính là khoa thi cuối cùng của triều Lý.

Là vị vua Lý cho thực hiện nhiều cuộc xét duyệt, khảo hạch quan lại nhất, thông qua đó định việc thưởng phạt, thăng chức, cất nhắc theo thứ bậc khác nhau. Trong số 4 lần các vua Lý cho khảo hạch thì có 2 lần được tổ chức dưới thời trị vì của Lý Cao Tông, đó là vào các năm Kỷ Hợi (1179) và Quý Sửu (1193).

Là vị vua may mắn giữ được ngôi vị nhờ các trung thần đứng đầu là Thái úy Tô Hiến Thành; là vị vua đầu tiên định lệ việc vào chầu của các vương hầu, quy định này được ban hành tháng giêng năm Canh Tý (1180).

Là vị vua đầu tiên xuống chiếu cầu người hiền lương, tờ chiếu được ban ra tháng giêng năm Nhâm Dần (1182).

Là vị vua Lý du ngoạn nhiều nhất, thích thăm thú, đi chơi khắp nơi trong nước, lên phía Bắc thăm Sơn lăng, xuống phía Nam săn voi nhưng không phải để cổ vũ tinh thần thượng võ mà để thỏa mãn sự hiếu kỳ của mình và là người được truyền ngôi một cách may mắn nhất.

Mất nhà Lý do lỗi của vua

Năm 1186, nhà Tống phong Lý Cao Tông là "An Nam quốc vương", đây là sự kiện đặc biệt trong quan hệ ngoại giao giữa Đại Việt và nhà Tống. Trước đó, nhà Tống vẫn phong vương cho các vua Lý theo lệ cũ bắt đầu là "Quân vương" đến "Nam Bình vương" rồi sau mới đến Quốc vương.

Đặc biệt, Lý Cao Tông là một trong số ít các vị vua có tôn hiệu dài nhất, tháng 7 năm Ất Mùi (1175) lên ngôi kế vị, được quần thần tôn là: Ứng càn, ngự cực, hoằng văn, hiến vũ, linh thụy, chiến phù, chương đạo, chí nhân, ái nhân, lý vật, duệ mưu, thần trí, hóa cảm chính thuần, phu huệ, thị từ, tuy du, kiến mỹ, công toàn, nghiệp thịnh, long hiện, thần cư, thánh minh, quang hiếu hoàng đế. Tôn hiệu này có tổng cộng 50 chữ.

Theo nhận định của các nhà chuyên môn, chính sự nhà Lý tới thời Cao Tông đã rất lỏng lẻo do lỗi của vua. Bởi vậy có thể khẳng định rằng lỗi làm mất nhà Lý bắt đầu từ Cao Tông.

Theo Đời sống
Cung đường phượt ven biển đẹp nhất Việt Nam

Cung đường phượt ven biển đẹp nhất Việt Nam

Bàu Trắng là địa danh du lịch còn khá hoang sơ của tỉnh Bình Thuận, với tâm điểm là một hồ nước ngọt tự nhiên rộng lớn, được bao phủ bởi những đồi cát mênh mông trải dài. 
Nọc độc rắn hổ nguy hiểm thế nào?

Nọc độc rắn hổ nguy hiểm thế nào?

Nọc độc của rắn hổ đã không hề thay đổi trong hơn 10 triệu năm. Nguyên nhân là loại độc này nhắm đến prothrombin, một protein giúp đông máu và đóng vai trò quan trọng trong cơ thể sinh vật.
back to top