Thay vì cáu gắt hay bỏ qua, điều quan trọng cha mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân và tìm được cách tiếp cận phù hợp để giúp trẻ yêu thích việc chăm sóc răng miệng.
 |
| Hình minh hoạ/ Nguồn: Internet |
Vì sao trẻ lười đánh răng?
Trẻ chưa ý thức được tầm quan trọng
Với trẻ nhỏ, việc đánh răng không mang lại cảm giác “cần thiết” như ăn cơm hay chơi đùa. Các bé thường chưa hiểu được rằng nếu không vệ sinh răng miệng sẽ dẫn đến sâu răng, viêm nướu hay hơi thở có mùi. Mọi hậu quả đó còn quá xa vời để trẻ lo lắng, trong khi hành động thì lại “phiền phức”.
Trải nghiệm không dễ chịu
Một số trẻ không thích mùi vị kem đánh răng, sợ cảm giác bàn chải trong miệng hoặc đơn giản là thấy việc đánh răng nhàm chán, làm mất thời gian chơi. Nếu trẻ từng bị ê buốt, chảy máu nướu hay có trải nghiệm không tốt khi đi nha sĩ, các em càng dễ có tâm lý né tránh.
Không được tạo thói quen từ sớm
Nếu từ khi còn nhỏ, trẻ không được cha mẹ hướng dẫn và nhắc nhở việc đánh răng đúng cách và đúng giờ, thì khi lớn hơn, trẻ sẽ không coi đây là một phần trong sinh hoạt hàng ngày.
Thiếu hình mẫu để noi theo
Trẻ con học rất nhanh từ hành vi của người lớn. Nếu cha mẹ cũng lười đánh răng hoặc không đánh răng trước mặt con, trẻ sẽ không thấy đây là việc cần làm.
Cha mẹ nên làm gì?
Việc giúp trẻ hình thành thói quen đánh răng là một quá trình lâu dài, cần sự kiên nhẫn và sáng tạo từ người lớn. Dưới đây là một số gợi ý thiết thực:
Tạo trải nghiệm tích cực
Chọn bàn chải đáng yêu: Trẻ thường thích những món đồ có hình ảnh nhân vật hoạt hình, màu sắc bắt mắt. Bàn chải có đèn, phát nhạc hay có tay cầm dễ cầm nắm sẽ khiến bé hứng thú hơn.
Kem đánh răng dành riêng cho trẻ: Các loại kem đánh răng vị dâu, nho, cam… giúp trẻ không bị “sốc” bởi mùi bạc hà nồng và tạo cảm giác dễ chịu hơn khi sử dụng.
Biến việc đánh răng thành trò chơi
Sử dụng đồng hồ cát, app đếm ngược thời gian, hoặc bài hát dài khoảng 2 phút để đồng hành cùng trẻ trong thời gian đánh răng.
Cha mẹ có thể thi “ai đánh răng lâu hơn” hoặc đóng vai “siêu anh hùng tiêu diệt vi khuẩn sâu răng” cùng trẻ.
Gắn đánh răng với phần thưởng
Tạo bảng theo dõi: Dán sticker mỗi lần trẻ đánh răng đủ 2 lần/ngày. Sau một tuần hay một tháng, nếu hoàn thành tốt, trẻ sẽ được chọn phần thưởng nhỏ như truyện tranh, một buổi đi công viên…
Khen ngợi đúng lúc: Một lời khen chân thành sẽ giúp trẻ cảm thấy tự hào về hành động của mình.
Đồng hành cùng trẻ
Trẻ từ 2-6 tuổi vẫn chưa thể đánh răng đúng cách một mình. Cha mẹ nên đánh răng cùng con, hướng dẫn từng bước, chỉ cho con thấy cách chải đều các mặt răng.
Sau khoảng 6 tuổi, trẻ mới có thể tự vệ sinh răng miệng hiệu quả hơn, nhưng vẫn cần được nhắc nhở thường xuyên.
Kể chuyện hoặc minh họa trực quan
Có nhiều sách truyện dành cho trẻ em nói về thói quen đánh răng và hậu quả của sâu răng với hình ảnh sinh động, dễ hiểu. Cha mẹ cũng có thể tự kể chuyện về “các bạn sâu răng đáng sợ” sống trong miệng, hay “các chú răng trắng” cần được chăm sóc mỗi ngày để đánh đuổi vi khuẩn.
Tạo môi trường đồng nhất
Nếu trẻ đi học mẫu giáo hoặc tiểu học, phụ huynh nên trao đổi với giáo viên để cùng thống nhất cách hướng dẫn và nhắc nhở trẻ.
Việc duy trì thói quen này ở nhà, ở lớp và ở những nơi công cộng sẽ giúp trẻ hình thành ý thức lâu dài.
Khi nào cần gặp nha sĩ?
Ngay cả khi trẻ không có dấu hiệu sâu răng hay đau nhức, phụ huynh vẫn nên đưa trẻ đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần. Nha sĩ sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề răng miệng, đồng thời hướng dẫn trẻ cách vệ sinh đúng kỹ thuật. Việc đến nha khoa cũng là cách để trẻ quen với môi trường y tế, giảm bớt nỗi sợ hãi không đáng có.
Việc trẻ lười đánh răng không phải là chuyện hiếm gặp, nhưng nếu không được quan tâm đúng mức, có thể để lại hậu quả lâu dài về cả sức khỏe răng miệng và thói quen sống. Cha mẹ không nên tạo áp lực mà hãy trở thành người bạn đồng hành vui vẻ, sáng tạo trong hành trình cùng con gìn giữ nụ cười khỏe mạnh. Một chiếc bàn chải nhỏ, một bài hát ngắn, một lời khen đúng lúc, tất cả có thể tạo nên thay đổi lớn, bắt đầu từ hôm nay.
