Để làm thuốc nên chọn thứ có màu đỏ nâu, mặt bẻ ngang nổi rõ các lớp xếp chồng nhau là tốt. Hoàng thổ đỏ vị cay và lạnh, vào kinh can, tâm bào có tác dụng bình can tiềm dương, giáng khí và cầm nôn, cầm máu, trấn khí nghịch, dưỡng âm huyết. Chủ trị đàm lên thở gấp, ăn vào mửa ra, ho ra máu, lỵ ra máu, phụ nữ xích bạch đới.
- Trị vị khí hư yếu, đờm trọc dâng lên bên trong, phía dưới tim có hòn khối: Bán hạ 10g, chích thảo 10g, đại giả thạch 12g, đại táo 12 trái, nhân sâm 6g, sinh khương 10g, tuyền phúc hoa 10g sắc uống. Tác dụng giáng nghịch, hóa đờm, ích khí, hòa vị.
- Trị chứng ngăn nghẹn ở ngực (ế cách): Bán hạ 20g, chích thảo 12g, đại giả thạch 12g, đại táo 3 quả, đảng sâm 12g, sinh khương 20g, tuyền phúc hoa 12g sắc uống.
- Trị đau đầu, chóng mặt, huyết áp cao: Bạch thược, sinh địa, dạ giao đằng, đại giã thạch, sung úy tử, đan sâm, hoa hòe, huyền sâm, mẫu lệ, ngưu tất, nhân trần, sinh địa, thiên đông, mỗi vị 20-40g sắc uống. Công dụng dục âm tiềm dương.
- Trị sinh xong mà máu dơ không ra hết, bụng đau: A giao 80g, đại giả thạch 120g, can khương 120g, mã đề xác 1 cái, ngưu giác tai 200g, sinh địa 160g, tro tóc 40g tán bột, làm hoàn.
- Trị băng huyết: Dùng đại giả thạch đốt rồi tán bột, dùng lần 6g với nước.
- Trị suyễn khò khè như vịt kêu không nằm ngửa được: Dùng bột đại giả thạch uống với nước dấm và nước cơm.
- Trị sưng họng: Dùng đại giả thạch nấu lấy nước uống.
- Trị đau răng: Dùng đại giả thạch, kinh giới nghiền bột xức vào.
- Trị đi cầu ra máu (trường phong hạ huyết): Dùng đại giả thạch 30g, đốt nung với nước gạo, giấm rồi đâm mịn như cám, lần uống 3g, có thể trị được mửa ra máu, chảy máu cam.
Ngoài ra, đại giả thạch còn có tác dụng an thai kiện tỳ, cầm ăn vào mửa ra, thổ huyết chảy máu cam, kinh nguyệt không cầm, tiêu ra máu, trĩ rò, tả lỵ thoát tinh, đái dầm ban đêm, trẻ con động kinh. Đại giả thạch vào can và tâm bào, chuyên chủ về bệnh của huyết phận hai kinh này. Vị thuốc này kiêng kỵ với bệnh ngoại cảm phong hàn và mới bị bệnh nhiệt.
Lương y Minh Phúc (nguyên Chủ tịch Hội Đông y Vũng Tàu)
