Hồ nước khổng lồ biến thành sa mạc trẻ nhất hành tinh
Tâm Anh (theo Iflscience)
Từng là một trong những hồ lớn nhất thế giới, biển Aral bị mất nguồn cung cấp nước từ hai con sông gần đó nên dần khô cạn. Theo đó, biển Aral trở thành sa mạc trẻ nhất thế giới.
chia sẻ
Trước những năm 1960, Biển Aral là hồ nước lớn thứ 4 thế giới. Thế nhưng, gần 70 năm qua, hồ nước mặn khổng lồ này dần chia tách thành những hồ nhỏ hơn, phần lớn bề mặt ban đầu bốc hơi hoàn toàn và biến thành một sa mạc trẻ. Ảnh: columbia.edu.
Biển Aral từng có diện tích khoảng 68.000 km2. Nếu vẫn giữ nguyên con số này đến ngày nay thì biển Aral sẽ là hồ nước lớn thứ 3 thế giới xét theo diện tích bề mặt (chỉ sau Biển Caspi và hồ Superior). Ảnh: earthobservatory.
Thế nhưng, trên thực tế, hồ nước lớn thứ 3 thế giới hiện thuộc về hồ Victoria. Hồ Victoria cũng thay đổi kích thước trong vài thập kỷ qua nhưng không nhiều như Biển Aral. Các hồ còn lại của Biển Aral có diện tích bề mặt chỉ bằng khoảng 10% diện tích của hồ lớn ban đầu. Ảnh: Morris Ryan, National Geographic.
Biển Aral hiện nằm ở khu vực biên giới giữa Kazakhstan và Uzbekistan. Hai nguồn nước ngọt chính của Biển Aral là sông Syr Darya và Amu Darya. Chúng cung cấp nước ngọt giúp duy trì hồ nước khổng lồ trong một khu vực vốn khô cằn. Ảnh: uplink.
Vào những năm 1960, sông Syr Darya và Amu Darya bắt đầu được sử dụng ngày càng nhiều cho mục đích tưới tiêu. Theo đó, một lượng lớn nước sông bị chuyển hướng để tưới cho 7 triệu ha cánh đồng bông của Liên Xô. Điều này dẫn tới lượng nước chảy vào Biển Aral giảm từ đó khiến hồ nước này giảm đáng kể kích thước. Ảnh: Arian Zwegers Moynaq.
Đến cuối những năm 1980, hồ nước tách đôi. Hồ Aral Lớn nằm ở phía nam, vẫn ở khu vực biên giới và hồ Aral Nhỏ giờ nằm hoàn toàn trong Kazakhstan. Ảnh: NASA Earth Observatory.
Trong 2 thập kỷ tiếp theo, Aral Lớn chia thành hai nửa: một nửa phía Đông và một nửa phía Tây. Trong ảnh vệ tinh mới do Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) công bố ngày 4/4, hồ Aral Nhỏ phía bắc (nằm phía trên hồ Aral Lớn) bị băng bao phủ. Ảnh: Jordi Azategui.
Phần phía tây của hồ Aral Lớn chỉ còn là một dải nhỏ hẹp, trong khi phần phía đông gần như đã biến mất, để lại một vùng đất mặn khô cằn. Vùng đất đó chính là sa mạc Aralkum - sa mạc trẻ nhất Trái đất. Ảnh: Mark Pitcher.
Những thay đổi của Biển Aral đã gây ra nhiều hậu quả nặng nề bao gồm ngành đánh bắt cá biến mất, khí hậu của khu vực thay đổi: mùa đông lạnh hơn, mùa hè nóng hơn. Hàng năm, những cơn bão cát dữ dội đã rải cát và muối đi hàng trăm km, phá hủy mùa màng, làm ô nhiễm nguồn nước uống và ảnh hưởng đến sức khỏe của hàng triệu người dân. Ảnh: Phillip Capper / 2011.
Nồng độ muối trong lượng nước còn lại của Biển Aral tăng lên cao hơn đại dương, giết chết đa số sinh vật bản địa trong hồ và làm suy giảm sự phong phú của hệ sinh thái địa phương. Ảnh: central-asia.guide.
Mời độc giả xem video: Giải mã bí ẩn hồ nước dưới lòng đất lớn nhất hành tinh.
Hai người đi bộ đường dài ở Cộng hòa Czech đã phát hiện một kho báu cực quý giá gồm nhiều cổ vật, tiền vàng trị giá hơn 340.000 USD. Theo các chuyên gia, kho báu có thể được chôn sau năm 1921.
Xem tử vi hàng ngày, tử vi 12 con giáp hôm nay cho thấy vận thế của tuổi Thìn thích ai thì sẽ mạnh dạn thổ lộ tấm chân tình. Trong khi đó, tuổi Mùi khích lệ bạn bè làm điều tin là đúng.
PGS.TS Bùi Hiền, nhà ngôn ngữ học nổi tiếng với đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ gây tranh cãi, đã qua đời vào lúc 15h15 ngày 11/5/2025 tại nhà riêng ở TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, hưởng thọ 90 tuổi.
Những chiếc Toyota Publica 800 bán tải này còn quý và thú vị hơn cả siêu xe, ít nhất là trong suy nghĩ của một đại gia sở hữu hàng trăm chiếc ôtô đủ loại như ông Đặng Lê Nguyên Vũ.
Toyota vừa chính thức giới thiệu Corolla Cross 2026 phiên bản nâng cấp giữa vòng đời với hàng loạt thay đổi từ ngoại thất, nội thất đến hệ truyền động hybrid.
Chiếc siêu xe Lamborghini Aventador này có mặt trong 1 showroom kinh doanh siêu xe lâu đời ở Tp.HCM đã hơn 2 năm, nhưng đến nay có khách qua "dạm ngõ" nên đã đồng ý chia tay chiếc xe quý này.
Hyundai Elexio 2026 được phát triển trong suốt 5 năm đồng thời được định vị là mẫu xe “chủ lực chất lượng mới”, kết hợp giữa thẩm mỹ hiện đại và công nghệ tiên tiến.
