Để trị đau vai gáy thường người ta sử dụng một số phương pháp vật lý trị liệu như xoa bóp, bấm huyệt; châm cứu; nhiệt trị liệu; sóng ngắn… Khi mới bị nên khởi động bằng cách cuộn vai và xoay đầu theo chuyển động tròn. Sau đó tiếp tục thực hiện xoay cổ (từ trái sang phải và ngược lại), uốn cong và kéo giãn cổ (nhìn lên – xuống). Thực hiện vài phút cho mỗi động tác. Khi cơ cổ đã nóng lên, bắt đầu thực hiện kéo giãn, nghiêng đầu và cổ về phía vai. Thực hiện cho cả 2 bên. Gập cổ về phía trước, hướng cằm xuống ngực, xoay nhẹ về 1 bên. Thực hiện cho bên còn lại. Thực hiện các động tác kéo giãn cơ cổ khoảng 30 giây cho mỗi bên, kết hợp thở sâu. Thực hiện 3 - 5 lần mỗi ngày cho đến khi cơn đau thuyên giảm. Ngoài ra nên kết hợp dùng thuốc để hoạt huyết thông ứ, dưỡng gân cơ.
Khi đau vai gáy đau tê nửa người trên dùng bài đương quy 16g, xuyên khung 16g, hoàng kỳ 14g, khương hoàng 12g, khương hoạt 10g, phòng phong 8g, quế chi 14g, cam thảo 6g, một dược 8g, nhũ hương 8g sắc hoặc làm hoàn uống. Bài thuốc giúp khu phong, tán hàn, trừ thấp, trị phong hàn thấp xâm nhiễm, đau lưng, cứng vai gáy, tay chân yếu. Bài này thích hợp với chứng do phong thấp tỳ đau nhức.
Khi điều trị, nếu gân cơ yếu gia cốt toái, tục đoạn bổ ích gan thận. Nếu người gầy, cảm nóng do huyết hư gia xuyên khung, sinh địa. Nếu người mập, sợ lạnh do khí hư gia nhân sâm, hoặc đơn sâm. Nếu đau nhiều do thấp tý gia một dược, nhũ hương. Nếu đau cứng gáy gia cát căn.
Khi đau vai gáy tái phát thể sang thương huyết ứ nên phối hợp thêm thục địa 20g, xích thược 16g, đương quy 20g, xuyên khung 14g, đào nhân 12g, bạch giới tử 12g, can khương 8g, đan sâm 16g, hoàng kỳ 16g, hồng hoa 12g, ngưu tất 12g, phụ tử 12g, quế chi 12g, tang ký sinh 12g, xuyên luyện tử 14g sắc uống ngày 1 thang.
Lương y Phan Thị Thạnh (Hội Đông y Vũng Tàu)
