Theo Đông y, các phương pháp bấm huyệt xoa bóp được xem là phương pháp điều trị hỗ trợ tốt giúp thông kinh lạc, giảm đau nhanh, điều hòa khí huyết, khôi phục lại trạng thái cân bằng cơ thể. Phương pháp trị liệu này nên căn cứ vào vị trí đau ở đường kinh để chẩn đoán kinh lạc tạng phủ gây bệnh và dùng phương pháp theo từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là một số huyệt cơ bản có thể sử dụng bấm huyệt, châm cứu, hoặc massage, day ấn, xoa dầu ấm vào huyệt mỗi lần 1 - 3 phút ngày một vài lần cụ thể sau đây:
 |
| |
Nếu do âm hư hỏa vượng, nhiệt tà còn lưu lại: Biểu hiện hay đau đầu chóng mặt, trán nóng hâm hấp về đêm khó ngủ, làm việc khó tập trung nên áp dụng một số huyệt sau đây.
- Ấn đường: Vị trí cuối cung lông mày. Công năng ổn tinh thần, tăng trí nhớ, giảm các chứng đau đầu mệt mỏi, điều hòa khí huyết toàn thân.
- Thái dương: Vị trí hai bên thái dương ngoài đuôi mắt 1 tấc. Công năng thanh nhiệt, giải phong tà vùng đầu mặt, trị đau đầu, chóng mặt mệt mỏi.
- Ty trúc không: Vị trí nằm cuối đuôi lông mày. Công năng giải ngoại tà, giảm đau, thanh hỏa, tiết nhiệt, thông điều khí cơ của tam tiêu.
- Bách hội: Vị trí chính giữa đỉnh đầu. Công năng khai khiếu, trừ phong, định thần, thăng dương, giáng hỏa, điều hòa dương khí, giảm căng thẳng thần kinh.
- Phong trì: Vị trí chỗ lõm sau gáy, phía ngoài cơ thang ngay sát đáy hộp sọ. Công năng phòng trị các chứng ngoại tà ôn bệnh, nội thương âm hư can hỏa thịnh, sinh chứng đau đầu chóng mặt, đau vùng sau gáy.
- Hợp cốc: Vị trí điểm nổi cao khi khép ngón tay cái và trỏ vào nhau. Công năng chủ trị các bệnh tật ở vùng đầu mặt, bệnh về ngoại cảm, tâm phế, dạ dày, đường ruột...
- A thị huyệt: Vị trí nơi nào đau là huyệt, không có vị trí nhất định. Công năng thông kinh lạc, giảm đau cục bộ, thư giãn gân cơ thần kinh.
Nếu do âm hư nhiệt tà lưu tạng phế: Biểu hiện hay ho đau tức ngực sườn, đau tức vùng lưng sau gáy nên áp dụng một số huyệt sau đây.
- Đại chùy: Vị trí sau gáy dưới gai đốt sống cổ 7 này. Công năng khai thông phế khí, giải biểu, thanh tâm, thông kinh lạc thư cơ vùng vai gáy, tăng cường sức đề kháng. Trị cảm cúm, ho thở, đau nhức mỏi vùng vai gáy cổ vùng lưng trên, người mệt mỏi hiệu quả.
- Phong môn: Vị trí dưới mỏm gai của đốt sống lưng thứ 2 đo ngang khoảng 1,5 tấc. Công năng tán phong, giải biểu thanh nhiệt, thông kinh lạc, giúp loại bỏ độc tố bên trong, điều hòa khí huyết, an định tạng phủ.
- Phế du: Vị trí dưới gai đốt sống thứ 3, đo ngang ra 1,5 thốn. Công năng điều hòa phế khí, thanh nhiệt, hòa vinh thông huyết, trị chứng đau tức vùng sau vai gáy lưng trên, giảm ho tức ngực sườn.
- Đãn trung: Vị trí giữa ngực trung điểm giữa hai vú “nam”. Công năng điều khí, hóa đàm, thanh phế, khai thông ứ trệ, trị các chứng đau tức ngực sườn, khó thở, hen suyễn.
- Liệt Khuyết: Vị trí lằn cổ tay phía động mạch quay đi lên 1,5 thốn. Công năng tuyên phế, khu phong tà, thông điều mạch nhâm, tuyên thông phế khí. Phòng trị các chứng ho thở, ho đau tức ngực sườn, đau vùng cổ gáy...
Trên đây là một số điểm huyệt cơ bản sử dụng bằng cách châm cứu, bấm huyệt hoặc tự mình day ấn massage, xoa dầu ấm vào huyệt hổ trợ chữa trị một số bệnh liên quan chứng hậu ôn dịch cũng như Covid-19 rất tốt. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ có tác dụng hỗ những trường hợp nặng cần khám điều trị chuyên khoa đúng tuyến.
Lương y Nguyễn Minh Phúc (nguyên Phó Chủ tịch Hội Đông y TP Vũng Tàu)
