Hỗ trợ, nhưng không dùng ngân sách
Ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế đánh giá, hầu hết các thành viên đều chủ động và tích cực đăng ký tham gia.
Cụ thể, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đăng ký hỗ trợ 120.000 tỷ đồng; Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) đăng ký hỗ trợ 100.000 tỷ đồng; Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (MBBank) đăng ký hỗ trợ 35.000 tỷ đồng; Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (ACB) đăng ký hỗ trợ 25.000 tỷ đồng.
Các ngân hàng khác như Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank); Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam (Vietinbank) cũng đã có các biện pháp hỗ trợ ban đầu, và đang tiến hành bổ sung các gói cụ thể.
Xét riêng lãi suất, các ngân hàng sẽ hỗ trợ tùy thuộc vào tình hình cụ thể của khách hàng và doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Thông tin khảo sát cho thấy, bình quân các tổ chức tín dụng sẽ giảm 0,5-1% so với mặt bằng lãi suất trên thị trường.
Điều đáng nói, nguồn vốn cho chương trình này hoàn toàn đến từ các ngân hàng chứ không dùng đến Ngân sách Nhà nước.
Về phía nhà điều hành, Ngân hàng Nhà nước sẽ sớm có hướng dẫn chính thức tới các tổ chức tín dụng trong việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi vay đối với các khoản nợ phát sinh từ hoạt động cấp tín dụng theo quy định.
Trong đó, Ngân hàng Nhà nước trù tính việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ và được giữ nguyên nhóm nợ sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp cân đối lại dòng tiền, tránh bị hạ điểm tín dụng dẫn đến khó tiếp cận những khoản vay mới. Đồng thời không bị áp lãi phạt khi có nợ quá hạn như thông thường.
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ mới đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “Cần có chính sách hỗ trợ tốt nhất trong khả năng của Chính Phủ, của các cấp, các ngành đối với sản xuất kinh doanh, dịch vụ, chuẩn bị tốt mọi điều kiện để phát triển thời gian tới. Các gói hỗ trợ phải có hiệu lực ngay đến doanh nghiệp và người dân, không được để lâu, không để xảy ra cơ chế xin-cho, thiếu minh bạch”.
Một số chuyên gia kinh tế đánh giá, việc ngành ngân hàng và Chính phủ chung tay giảm lãi suất cho doanh nghiệp trong bối cảnh này là động thái tích cực góp phần hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn rẻ. Vì vậy, các doanh nghiệp cần nhanh chóng nắm bắt cơ hội vay vốn đợt này, đặc biệt là những doanh nghiệp đang có nhu cầu vay vốn ngắn hạn cho mùa kinh doanh năm mới.
Được biết, tháng 2/2020, kinh tế vĩ mô Việt Nam chịu ảnh hưởng mạnh bởi diễn biến của dịch bệnh Covid-19. Các hoạt động sản xuất, dịch vụ đều bị ảnh hưởng tiêu cực. Tác động tiêu cực của bệnh dịch còn khiến gần 16.000 doanh nghiệp tạm dừng việc kinh doanh có thời hạn, tăng 19,5% so với cùng kỳ năm trước.
Mặt khác, do hoạt động kinh doanh và nhu cầu tiêu dùng đã giảm mạnh đã kéo giảm nhu cầu vay vốn. Tính đến ngày 7/2/2020, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt 8.164.561 tỷ đồng, gỉảm 0,38% so với cuối năm 2019, và giảm 0,47% so với cuối tháng trước.
Còn dư địa nhưng khó giảm sâu
Thực tế, ngân hàng vốn dĩ là tổ chức trung gian tài chính. Và do thế, các ngân hàng sẽ phải tính toán rất kỹ về việc hạ lãi suất. Trong các tính toán vẫn có tình huống, khi đầu ra tín dụng hạn chế, cách để giảm chi phí và hỗ trợ lợi nhuận là tiết giảm đầu vào.
Theo thống kê mới đây của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các nhóm ngân hàng đều có xu hướng giảm nhẹ trong tháng 2. Trong đó, lãi suất của nhóm 4 ngân hàng thương mại Nhà nước giảm trung bình 0,1%, nhóm ngân hàng thương mại có vốn trên 5.000 tỷ đồng giảm 0,07%, nhóm ngân hàng thương mại có vốn dưới 5.000 tỷ đồng giảm 0,01%.
Tại thị trường liên ngân hàng phiên ngày 5/3, lãi suất chào bình quân VND cũng giảm 0,07-0,10 điểm phần trăm ở hầu hết các kỳ hạn so với phiên hôm trước. Giao dịch qua đêm là 1,34%, 1 tuần là 1,40%, 2 tuần là 2,35% và 1 tháng là 2,63%.
Thứ nữa, với tâm lý “ăn chắc mặc bền” của người dân Việt, khi chứng khoán giảm, vàng trồi sụt, bất động sản chưa ổn định... thì ngân hàng sẽ là kênh trú ẩn vốn an toàn được nhiều người lựa chọn.
Tiền đổ dồn về ngân hàng được thể hiện rõ bằng việc phía nhà điều hành đã phải liên tục hút bớt về thông qua phát hành tín phiếu. Hiện, khối lượng tín phiếu lưu hành trên thị trường lên tới mức gần 140.000 tỷ đồng.
Cùng đó, để giúp chủ động ứng phó với tình hình dịch bệnh, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) đã hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam bằng cách gia tăng hạn mức tài trợ thương mại cho 4 ngân hàng gồm VPBank, VIB, TPBank, ABBank. Tổng hạn mức mới là 294 triệu USD, tương ứng 6.760 tỷ đồng (tăng 50 triệu USD, tương ứng 1.150 tỷ đồng so với hạn mức cũ).
Mặt khác, về cơ chế dự kiến của Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng cũng chưa phải ghi nhận nợ xấu đối với các khoản nợ chịu ảnh hưởng dịch Covid-19. Nên chưa phải tăng chi phí trích lập dự phòng. Đồng thời, khách hàng có thêm điều kiện để trả nợ, áp lực nợ xấu cũng giảm thiểu.
Với những giải pháp cụ thể này, có thể thấy ngân hàng còn rất nhiều dư địa để giảm thêm lãi suất, hỗ trợ doanh nghiệp. Song, theo đánh giá của Ban Kinh doanh vốn và tiền tệ BIDV, mặt bằng lãi suất khó có thể giảm mạnh trong thời gian còn lại của tháng 3. Do Ngân hàng Nhà nước vẫn duy trì quan điểm điều hành khá thận trọng, thanh khoản toàn hệ thống dự kiến sẽ giảm bớt mức độ dư thừa do số tiền bị hút về thông qua công cụ tín phiếu có kỳ hạn lên tới 3 tháng.
Đồng quan điểm, một chuyên gia kinh tế cho rằng, lạm phát năm 2020 của Việt Nam nếu giữ ở mức 3% là quá tốt và thông thường, lãi suất huy động được cộng thêm biên độ khoảng 2% từ mức lạm phát để giữ chân khách hàng.
“Khi lãi suất đầu vào vẫn phải chịu áp lực từ lạm phát, tôi cho rằng trong vài tháng tới, lãi suất huy động và cho vay khó có thể giảm sâu hơn” - chuyên gia này nhận định.
