Mang vác sai hại cột sống
Dạng chấn thương này hầu như có tính cơ địa: Ở một số người, các dây chằng cố định đốt sống vốn bị yếu sẵn, khi phải chịu một lực nặng (như cố sức vác nặng...) hơn bình thường, các đốt sống khả năng bị trượt. Nhiều khi chỉ xoay lưng, vặn mình cũng có thể gây ra đau.
Do khiêng vác nặng, lao động sai tư thế... làm cho kinh lạc mạch vùng lưng bị tổn thương, huyết bị ứ trệ kinh khí không lưu thông được gây ra đau.
Phần lớn các trường hợp xảy ra khi một người trước đó bình thường, cúi xuống hoặc ngồi xổm cố sức nâng hoặc nhấc một vật nặng, đột nhiên cảm thấy tiếng kêu rắc (hoặc cụp) khô ở vùng dưới thắt lưng, sau đó đau dữ dội, cử động càng gây đau hơn. Các lớp cơ dọc 2 bên xương sống cũng đau do căng thẳng. Nếu sờ vào xương sống thấy vùng tổn thương rất đau, đốt sống liên quan như bị gồ lên. Da và các bắp cơ lưng cũng đau vì phản ứng.
 |
| Vị trí các huyệt |
Thủ pháp chỉnh lại đốt sống
Day ấn huyệt yêu thống: Huyệt có hiệu quả với chứng “cụp lưng” là huyệt yêu thống điểm 1, 2 và 3. Trong đó, huyệt số 1 và 3 có tác dụng đối với lưng, thắt lưng còn huyệt số 2 tác dụng với ngực và lưng trên nhiều hơn. Dùng ngón tay ấn hoặc dùng bó tăm ấn mạnh vào, ngưng (nhấc ngón tay lên) rồi lại bấm, làm như vậy nhiều lần, đến khi hết đau thì thôi.
Thủ pháp chỉnh lại đốt sống: Để người bệnh ngồi trên giường hoặc ghế băng dài, 2 chân duỗi dài, thày thuốc đứng sau lưng, làm sao cho lưng bệnh nhân áp vào ngực thày thuốc. Bảo người bệnh đưa 2 tay lên đỉnh đầu, 5 ngón tay đan vào nhau, để úp vào đỉnh đầu. Thầy thuốc đứng phía sau lưng, luồn 2 tay vòng qua nách, luồn vào đến gáy người bệnh, 5 ngón tay của thầy thuốc cũng đan vào nhau đè vào gáy. Dùng sức nâng người bệnh lên, đốt sống lưng sẽ bị kích thẳng lên, kêu răng rắc... Đặt bệnh nhân xuống, cột sống nhờ đó có thể trở lại bình thường, hết đau. Nếu làm đúng phương pháp, có thể chỉ cần làm 1 lần, cột sống sẽ trở lại bình thường và hết đau ngay.
 |
| Thủ pháp chỉnh đốt sống. |
Bấm huyệt khu phản xạ: Mé trong bàn chân, từ ngón cái đến gót chân, là hình ảnh phản chiếu của cột sống lưng. Ngón cái, tương ứng với vùng cổ, ngang lằn chỉ cổ chân (dưới mắt cá chân trong) tương ứng với vùng đốt sống thắt lưng. Cụp lưng thường xảy ra ở khu vực thắt lưng này (L1-L4).
Vì vậy, khi gặp bệnh nhân bị cụp đốt sống (cụp lưng) cấp, đang đau dữ dội, thầy thuốc dùng ngón cái tay phải, dò tìm vào vùng tương ứng cột sống thắt lưng ở khu phản xạ chân, đến điểm nào ấn vào cảm thấy đau nhất, đó chính là vùng cần bấm. Thường thì điểm đau thấy ở 1 bên chân, cũng có khi ở cả 2 bên. Tìm thấy điểm đau, cứ việc dùng ngón tay day mạnh vào chỗ đau đó theo nhịp 1, 2, 3 mạnh nghỉ 1, lại tiếp tục 1, 2, 3... khoảng 20 lần cho đến khi bệnh nhân cảm thấy trên lưng hết đau. Cách làm này cũng có hiệu quả khá tốt.
LY Hoàng Duy Tân (nguyên Phó chủ tịch Hội Đông y Đồng Nai)
