8 năm khớp dính chắc nhưng không tìm ra bệnh
Chị Nguyễn Thị Ánh Tuyết (47 tuổi, Bắc Ninh) xuất hiện đau và hạn chế vận động khớp háng phải tăng dần 8 năm nay. Chị đã đi khám nhiều nơi, nhưng không tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh bởi trên phim chụp cộng hưởng từ hay cắt lớp vi tính đều không tìm thấy bất kỳ dấu hiệu khớp háng thoái hóa hay tổn thương nào cụ thể. Thuốc giảm đau không có tác dụng, khớp háng phải gần như dính chắc, không dạng, khép xoay chuyển được. Các bác sĩ khuyên chị sống chung với bệnh còn không thì phải phẫu thuật cắt bỏ xương và thay khớp nhân tạo.
Khi tới khám tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Tâm Anh Hà Nội, các bác sĩ nghi ngờ chị bị hội chứng xung đột bên trong khớp háng nên đã sử dụng phương pháp thực nghiệm chẩn đoán bằng công nghệ 3D để tìm bệnh.
 |
| Hình ảnh tổn thương trên thực nghiệm 3D. |
BSCKII Phạm Trung Hiếu, Trưởng Đơn vị Phẫu thuật khớp háng của Trung tâm Giám đốc Trung tâm phẫu thuật Khớp và Y học thể thao, BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết, từ phim chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ của bệnh nhân, các bác sĩ đã dựng lên mô hình số hóa 3 chiều khớp háng với mức độ chính xác 100%. Sau đó tiến hành song song đồng thời mô phỏng chuyển động khớp háng thường ngày của bệnh nhân trên nền đồ họa máy tính cũng như mô hình in 3D bằng nhựa sinh học. Qua quá trình thực nghiệm đã phát hiện ra một nửa bờ sau ổ cối của bệnh nhân và phần cổ xương đùi bị phì đại quá mức, khiến khóa chặt lại vận động của khớp háng, đồng thời va chạm mài vào phần sụn lành khiến bệnh nhân đau đớn.
Theo GS.TS.BS Trần Trung Dũng, Giám đốc Trung tâm phẫu thuật Khớp và Y học thể thao, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, đây là một hội chứng không phải hiếm gặp, nhưng do ít được để ý nên nhiều bác sĩ thường chủ quan bỏ qua. Khớp háng bình thường chuyển động được do cử động xoay nhịp nhàng, trơn tru giữa phần chỏm xương đùi và phần ổ cối xương chậu. Bệnh lý trên được hình thành do sự biến đổi bất thường về hình dáng của chỏm xương đùi, hoặc ổ cối, hoặc cả hai thành phần trên của khớp háng. Do đó, gây ra sự va chạm khi khớp cử động ở một số tư thế nhất định, khiến bệnh nhân đau đớn và lâu dần hậu quả sẽ gây thoái hóa khớp háng. Bệnh thường hình thành sau chấn thương hoặc bất thường bẩm sinh, đặc biệt người ta quan sát thấy bệnh hay xuất hiện ở các vận động viên thể dục dụng cụ, múa ballet… Cũng vì những triệu chứng của bệnh chỉ xuất hiện khi bệnh nhân vận động khớp do đó các phim chụp hiện nay với bản chất là hình ảnh tĩnh, rất khó để chẩn đoán chính xác ra bệnh.
 |
| Hình ảnh xương sau phẫu thuật. |
Nội soi 3D mài xương vươn tầm thế giới
BSCKII Phạm Trung Hiếu cho biết, với việc chuyển động bệnh nhân được mô phỏng số hóa, các bác sĩ sẽ biết cần mài bỏ bao nhiêu phần xương của bệnh nhân là vừa để giải phóng chuyển động mà không làm tổn hại đến các phần khớp háng lành. Tuy nhiên, nội soi khớp háng là phẫu thuật được coi là khó nhất nên ở Việt Nam và Đông Nam Á hiện nay chưa thực hiện kỹ thuật này (châu Á chỉ có Nhật, Trung Quốc và Hàn Quốc thực hiện). Chưa kể, các bệnh có thể chẩn đoán ra để mổ nội soi háng cũng rất khó phát hiện. Hơn nữa, khớp háng nằm ở vị trí rất sâu trong cơ thể, khe khớp lại rất hẹp, cùng hình dạng khớp phức tạp do đó nếu không có các bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng các dụng cụ chuyên dụng, việc thực hiện phẫu thuật này là bất khả thi.
 |
| Kiểm tra lại khớp cho bệnh nhân sau phẫu thuật. |
Dù có rất nhiều thử thách, nhưng ngày 18/4, sau hơn 2 giờ, các bác sĩ đã thành công trong việc tạo hình lại toàn bộ phần xương khớp háng cho bệnh nhân mà vẫn bảo toàn các cấu trúc bình thường khác. Cũng nhờ phương pháp nội soi ít xâm lấn, chỉ với 2 đường mổ nhỏ 0,5cm nên chỉ sau phẫu thuật đúng 2 giờ, chị Tuyết đã có thể ngồi dậy. Và ngay sau đó, lần đầu tiên sau 8 năm dài, chị có thể đi lại trên đôi chân mình mà không còn cảm thấy vướng víu hay đau đớn.
