Đông y chữa nhiều chứng bệnh
Trên lâm sàng thường có ở các bệnh mạn tính viêm phế quản, hen suyễn, viêm phúc mạc, viêm ruột và dạ dày rối loạn, trĩ, lỵ…
1. Ẩm và tích ở phế. Có các triệu chứng: Ho, thở, hông ngực đầy tức, thậm chí không nằm được, đờm rãi nhiều, gặp lạnh phát tăng, ban đầu có sốt, sợ lạnh, đau mình, rồi mặt phù nhẹ, lưỡi nhợt, mạch huyền khẩn. Cách chữa: ôn phế, hoá đờm, định suyễn, chữa ho.
Thuốc dùng bài gia giảm: Bạch thược 14g, bán hạ 10g, ma hoàng 6g, quế chi 12g, can khương 6g, tế tân 6g, ngũ vị 8g, cam thảo 4g. Sắc uống.
2.Ẩm đình trệ ở hông bụng. Có các triệu chứng: Hông bụng đầy tức, ho, ra nhiều đờm rãi, khi cựa, khí ho thở đau nhiều hoặc thở ngắn hơn, lưỡi trắng, mạch huyền. Thuốc dùng bài thập táo giang gia giảm. Thành phần: Đại táo 10 quả, cam toại, đại kích, nguyên hoa lượng bằng nhau.
Cách dùng: Ba vị nguyên hoa, cam toại, đại kích tán bột mịn. Trộn đều, mỗi lần uống từ 0,5 – 1,5g, ngày 1 lần vào sáng lúc bụng đói với nước sắc đại táo. Nếu sau khi uống thuốc tiêu chảy không cầm thì ăn cháo gạo lứt nguội.
3. Ẩm lưu ở tràng, vị. Có các triệu chứng: Người gầy, ăn ít, hay nôn mửa, sôi bụng hoặc có tiếng nước óc ách, phân lỏng, sợ lạnh, có khi choáng đầu, hoa mắt, thở ngắn, giật mình sợ sệt, lưỡi trắng, mạch huyền hoạt.
Cách chữa: ôn dương lợi thủy. Thuốc dùng bài linh quế truật cam thang gia giảm. Thành phần: Bạch linh 16g, quế chi 10g, bạch truật12g, chích thảo 4g. Sắc nước uống chia 3 lần trong ngày.
4.Ẩm súc ở bàng quang. Các triệu chứng bụng dưới đầy tức, tiểu tiện ngắn dắt khó đi, choáng đầu, hoa mắt, lưỡi trắng, mạch huyền hoạt. Cách chữa hoá khí hành thủy. Thuốc dùng bài ngũ linh tán. Thành phần: Trư linh 12 g, bạch linh 12 g, trạch tả 12g, bạch truật 12 g, quế chi 8g.
Cách dùng: Các vị tán bột mịn, mỗi lần uống 6 – 12g, ngày 2 lần với nước sôi ấm. Có thể sắc thuốc thang uống, có gia giảm tùy chứng.
Lương y Nguyễn Phan, Trung tâm y tế Việt – Nga
