Có thể chia thực phẩm thành hai nhóm gồm: Thực phẩm đóng gói sẵn, có nhãn mác đầy đủ, ví dụ như sữa hộp, đồ hộp, bánh kẹo, nước giải khát… và thực phẩm tươi sống (không có bao gói sẵn, không có nhãn mác đầy đủ), ví dụ như rau, củ quả tươi sống, thịt, cá tươi… Cách chọn từng nhóm thực phẩm như sau:
Thực phẩm tươi sống như rau củ, hoa quả, thịt, thủy hải sản
+ Khi mua thực phẩm bán ở cửa hàng, siêu thị, nên chọn các thực phẩm được bảo quản ở nhiệt độ phù hợp với từng loại sản phẩm. Ví dụ, rau, củ, quả được bảo quản nơi thoáng mát; thịt, thủy sản được giữ lạnh đông hoặc để trong đá lạnh, trứng được để ở nhiệt độ mát.
+ Khi mua thực phẩm ở chợ truyền thống, nên chọn các hàng quen hoặc có uy tín. Lưu ý tránh các quầy bán hàng gần khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao như cống rãnh thoát nước thải, khu vực có rác thải, gần nhà vệ sinh... Nên chọn các quầy hàng được bày riêng biệt các loại rau, củ, quả với các loại thịt, sản phẩm gia cầm và thủy hải sản.
Nhóm rau xanh và hoa quả
Khi chọn rau xanh, không nên mua những bó rau có cọng to hơn bình thường, không nên chọn loại rau khi tươi bẻ thấy quá giòn, lá màu xanh sẫm, nhìn từ xa mặt trên của lá rất bóng và mướt, vì rau này dùng quá nhiều đạm hoặc phân bón lá. Rau an toàn thường lá và thân nhỏ, hơi cứng, rau có những lỗ thủng nấm chấm do sâu gây ra. Khi luộc rau, nước rau có màu xanh của diệp lục, vắt chanh vào màu xanh hơn, không có mùi lạ. Ngoài ra, rau an toàn thường không bóng bẩy, không xanh mướt như những loại rau được phun thuốc kích thích.
Khi chọn hoa quả, hạn chế mua những hoa quả trái vụ, nhất là các tháng cuối mùa. Vì vào thời điểm này thời tiết không thuận lợi, sâu bệnh phát triển nhiều, người trồng phải sử dụng nhiều thuốc bảo vệ thực vật, chất kích thích sinh trưởng với liều lượng vượt mức an toàn và thậm chí dùng đến cận ngày thu hoạch. Không nên chọn những trái quá lớn (kích cỡ to hơn bình thường), những quả da xanh bóng, có vết nứt, bị dập nát hoặc những quả có các vết lấm tấm trên cuống và không chọn quả có mùi, vị khác thường. Nên chọn quả còn tươi, nguyên vẹn, không bị trầy xước, màu sắc tự nhiên, cảm giác quả phải nặng tay, giòn chắc.
Không mua quả đã gọt vỏ và xắt sẵn, hoa quả ngâm trong nước vì ngoài nguồn nước ngâm không đảm bảo vệ sinh hay hòa lẫn các chất độc hại để cho hoa quả nhanh chín, giữ vẻ trắng, giòn hấp dẫn người mua. Cảnh giác với các quả nhìn còn xanh tươi, nhưng bên trong ruột đã hỏng do dùng thuốc bảo quản.
ThS.BS Nguyễn Văn Tiến (Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng)
