Nguyên liệu: Bạch thược 30g, ích mẫu 30g, gạo tẻ 30g, trứng gà 1 quả, gia vị đủ dùng.
Chế biến: Bạch thược, ích mẫu loại bỏ tạp chất, gạo, trứng, vo, rửa sạch để ráo nước, cho ích mẫu, bạch thược vào xoong chế 400 – 500 ml nước đun nhỏ lửa khoảng 15 – 20 phút, tắt bếp lọc lấy nước bỏ bã. Sau đó cho gạo vào xoong, đổ dịch chiết vừa thu được vào đun nhỏ lửa tới khi cháo chín nhừ, đập trứng gà vào khuấy đều, nêm gia vị múc ra ăn nóng. Có thể ăn hằng ngày trong chu kỳ và trước và sau chu kỳ 1 – 2 ngày. Bài thuốc có tác dụng ôn trung tán hàn, khai ứ trệ, điều hòa kinh nguyệt, giảm đau, thích dụng điều trị đau bụng kinh, kinh nguyệt không đều, thống kinh, khí hư ra nhiều, bụng đau sau khi sinh, sinh xong sản dịch ra không dứt.
Theo Đông y, bạch thược vị chua mà đắng, khí hơi hàn, vào kinh can, tỳ, có tác dụng trừ huyết tích, phá kiên tích, giảm đau bụng, cầm đi ỉa, điều dưỡng tâm can tỳ kinh huyết, thư kinh, giáng khí, dùng để dưỡng huyết, giảm đau bụng kinh, dạ con, cơn đau dạ dày tá tràng...
Ích mẫu vị đắng, cay, tính hơi hàn, vào kinh tâm, tỳ, thận, có tác dụng tiêu thủy, hành huyết, trục huyết cũ, sinh huyết mới, điều kinh, giải độc, khứ ứ, lợi tiểu, tiêu viêm, thường dùng trị đau bụng kinh, kinh nguyệt không đều, thống kinh, khí hư ra nhiều… Gạo tẻ vị ngọt, tính mát vào kinh tỳ, vị, có tác dụng bồi dưỡng khí huyết, đem lại sự cân bằng cho cơ thể. Có tác dụng bồi bổ dưỡng khí, hoạt huyết, điều kinh, cung cấp hàm lượng dinh dưỡng lớn cũng như vitamin B1 cho cơ thể. Lòng đỏ trứng gà còn gọi là kê tử hoàng vị ngọt, tính bình vào kinh tâm, thận, có tác dụng tư âm nhuận táo, bổ ngũ tạng, dưỡng huyết, trừ phong, dùng bồi bổ sức khỏe, trị suy nhược thần kinh, tâm phiền, mất ngủ, đau bụng kinh, thống kinh, khí huyết hư suy, viêm da, lở ngứa…
Chú ý: Mặc dầu bài thuốc có tác dụng giảm đau tử cung rất tốt nhưng một số nghiên cứu y khoa chứng minh, dịch chiết ích mẫu làm sảy thai ở chuột và thỏ thực nghiệm nên không dùng bài thuốc này cho phụ nữ mang thai và nghi ngờ mang thai.
DS Lê Điềm (Vĩnh Phúc)
