Tình trạng hạn mặn ngày càng nghiêm trọng đe dọa an ninh lương thực trong tương lai. Một giải pháp đưa ra là trồng cây diêm mạch (quinoa) thay thế.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam và Đại học Buenos Aires Argentina vừa hợp tác nghiên cứu trồng cây diêm mạch thay thế cây lương thực ở các vùng hạn mặn của Việt Nam. PGS.TS Nguyễn Việt Long, Phó Trưởng ban Hợp tác Quốc tế (Học viện Nông nghiệp Việt Nam), thành viên nhóm nghiên cứu cho biết, diêm mạch có khả năng canh tác được trong điều kiện nhiệt độ từ -5 đến 37 độ C; chịu hạn rất tốt - trồng trọt được ở những vùng có lượng mưa trung bình 200mm và được đánh giá là chịu mặn tốt nhất trong các loại cây trồng và thực vật có hoa. Người dân sản xuất diêm mạch ở nhiều vùng nhiễm mặn tưới nước có độ mặn bằng 1/2 độ mặn của nước biển, cây vẫn cho năng suất cao.
Thử nghiệm cho thấy, với nồng độ muối cao (300mM NaCl) sinh trưởng, phát triển và năng suất cây diêm mạch giảm nhưng không rõ rệt so với đối chứng (không tưới mặn). Các nghiên cứu cũng cho thấy diêm mạch có khả năng chịu hạn tốt, cây có khả năng sống sót và cho năng suất trong điều kiện gây hạn từ 7 – 14 ngày. Cụ thể, tại một số vùng đất nhiễm mặn (Nghĩa Hưng, Hải Hậu – Nam Định, Vĩnh Bảo – Hải Phòng), 6 giống diêm mạch nhập nội vẫn sinh trưởng phát triển và cho năng suất khá. Đặc biệt, một số giống cho năng suất trên 2 tấn/ha tại Nam Định và trên 3 tấn/ha tại Hải Phòng. Nghiên cứu thử nghiệm sản xuất trong điều kiện nước trời (hoàn cảnh không thể tưới chủ động, phải phụ thuộc vào nước mưa tại các tỉnh trung du miền núi phía bắc cũng cho thấy cây diêm mạch sinh trưởng, phát triển khá thuận lợi, năng suất đạt 1,5-3,0 tấn/ha.
Nhóm nghiên cứu đang hợp tác với doanh nghiệp để sản xuất thử gần 10 ha cây diêm mạch tại Đăk Lăk, Sơn La, Sóc Trăng, thời gian tới sẽ có sản phẩm đầu tay. Những kết quả nghiên cứu trên cho thấy tính khả thi trong phát triển cây diêm mạch tại Việt Nam.
Đăng Khoa
