Chị Nguyễn Thị T. (Hà Nội) 4 lần mang thai thì có 2 lần sẩy, 2 lần thai chết lưu nhưng không rõ nguyên nhân. Xét nghiệm kháng thể kháng cardiolipin IgG và IgM kết quả dương tính chị mới biết nguyên nhân là do hội chứng kháng phospholipid.
PGS.TS.BS Hoàng Thị Lâm, Trưởng bộ môn Dị ứng miễn dịch lâm sàng, Đại học Y Hà Nội, Trưởng khoa Dị ứng miễn dịch & Da liễu, Bệnh viện E T.Ư cho biết, hội chứng kháng phospholipid hay còn gọi là hội chứng antiphospholipid (APS) là bệnh tự miễn, thường gặp ở phụ nữ trẻ, từ 30-40 tuổi.
Hội chứng APS xuất hiện ở bệnh nhân có tiền sử sẩy thai liên tiếp < 12 tuần, > 12 tuần hoặc bất cứ tuổi thai nào. Hơn nữa, APS không những là nguyên nhân gây sẩy thai liên tiếp mà còn liên quan đến tình trạng bệnh lý khác: đẻ non, suy rau thai- thai kém phát triển, tiền sản giật, tắc mạch.
PGS.TS.BS Hoàng Thị Lâm cảnh báo, APS xuất hiện tự kháng thể kháng phospholipid trong máu, từ đó tạo ra các cục máu đông trong lòng mạch, dẫn đến các triệu chứng như nhồi máu phổi, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tắc tĩnh mạch sâu, thiếu máu cơ tim thoáng qua, sùi van tim, động kinh, mảng xanh tím livedo….
Đối với phụ nữ mang thai, bệnh gây tình trạng sảy thai tái diễn, thai chậm hoặc ngừng phát triển. Bệnh thường đi kèm với giảm tiểu cầu mức độ trung bình.
Khoảng 1-5% dân số có kháng thể kháng phospholipid.
Tuy nhiên, phần lớn những người có kháng thể kháng phospholipid hoàn toàn khỏe mạnh, chỉ một phần nhỏ trong số đó tiến triển thành hội chứng kháng phospholipid.
Bệnh hay đi kèm với một số bệnh như lupus ban đỏ hệ thống, (30%), hoặc tắc tĩnh mạch sâu, (30%). Khoảng 25% bệnh nhân đột quỵ sớm dưới 50 tuổi, và 10% bệnh nhân sẩy thai tái diễn có phối hợp với hội chứng antiphospholipid.
Khoảng 1% bệnh nhân APS có thể có thảm họa APS, đây là biến chứng nặng dẫn đến tổn thương tiến triển nhiều cơ quan nội tạng, tỉ lệ tử vong rất lớn nếu không được điều trị kịp thời.
Phần lớn các bệnh nhân APS được chẩn đoán sau các biến cố tắc mạch, hoặc thai sản, chính vì thế, điều trị chủ yếu là dự phòng tắc mạch, hoặc dự phòng biến cố thai sản.
Các thuốc chống đông dùng lâu dài, như heparin trọng lượng phân tử thấp, hoặc kháng vitamin K, các thuốc chống ngưng tập tiểu cầu... là biện pháp đươc các bác sĩ lựa chọn.
Các biện pháp loại bỏ kháng thể như corticoid, ức chế miễn dịch hay thay huyết tương chỉ là các biện pháp tạm thời, thường được chỉ định khi có bệnh đi kèm ví dụ như lupus ban đỏ hệ thống, hoặc trong tình trạng bệnh nặng đe dọa tính mạng.
