Nhu cầu năng lượng của cơ thể bao gồm năng lượng cho chuyển hóa cơ bản (chiếm tới 60 - 70% nhu cầu năng lượng trong ngày, là năng lượng để duy trì hoạt động của các cơ quan cơ thể, trong đó năng lượng cho hoạt động của não là 20%, gan 20%, cơ 20%, tim, phổi 20%, các cơ quan khác 20%) và năng lượng cho hoạt động thể lực và tiêu hóa thức ăn (chiếm 30 - 40% nhu cầu năng lượng cơ thể). Khi giảm năng lượng chế độ ăn đột ngột thì theo cơ chế sinh tồn, cơ thể cũng sẽ giảm tối đa mức năng lượng dành cho hoạt động của cơ quan này, gây nên tình trạng mệt mỏi, kiệt sức, chóng mặt, hạ đường huyết…
Ngoài ra, việc giảm đột ngột năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho bữa ăn hàng ngày có thể gây mất cân bằng điện giải, mất cơ bắp và tăng cân trở lại khi ngừng sử dụng đồ uống detox. Mặt khác cơ thể không thể thải độc trong thời gian ngắn. Cơ thể người khỏe mạnh có thể tự thải độc hàng ngày mà không cần phương pháp thanh lọc. Một số trường hợp còn phối hợp giữa đồ uống detox và ăn nhiều thực phẩm cung cấp chất đạm (để chống đói) để giảm cân. Cách này rất nguy hiểm vì còn gây rối loạn chuyển hóa lipid máu và dùng lâu dài chế độ ăn thừa chất đạm có thể làm tăng axit uric và ảnh hưởng tới chức năng thận.
Theo các nghiên cứu, chế độ ăn quá nhiều glucid (> 70% tổng năng lượng) và chế độ ăn quá ít glucid (< 40% tổng nhu cầu năng lượng) đều tăng nguy cơ bệnh tật và tử vong. Như vậy, khi bị thừa cân, béo phì không nên dùng nước uống detox thay thế toàn bộ chế độ ăn hàng ngày, hoặc nước uống detox kết hợp với sử dụng thực phẩm giàu đạm (low carb) rất nguy hiểm cho sức khỏe.
Ngoài 35 tuổi thì cơ thể sẽ tăng tích khối mỡ và giảm khối nạc, nếu không tăng cường luyện tập sẽ tăng tích mỡ và tăng nguy cơ thừa cân béo phì. Phương pháp an toàn nhất là giảm năng lượng ăn vào (giảm từ từ 200 - 300kcal/1 ngày) tăng cường hoạt động thể lực hằng ngày, vì enzym tiêu chất béo chỉ được kích hoạt khi có hoạt động thể lực tích cực hằng ngày. Có thể sử dụng một số đồ uống từ trái cây bổ sung thêm vitamin và khoáng chất để hỗ trợ giảm cân một cách bền vững.
Một số nghiên cứu cho thấy, khi sử dụng cùng một chế độ ăn giảm năng lượng nhưng nhóm đối tượng sử dụng nhiều rau, quả hơn (bổ sung vitamin và khoáng chất giúp chuyển hóa chất béo tốt hơn) thì giảm cân tốt hơn và lượng axit béo đào thải nhiều hơn.
PGS.TS Bùi Thị Nhung (Viện Dinh dưỡng Quốc gia)
