Hỏi: Vừa rồi trên mạng xã hội có tranh cãi việc năm 2019 hay năm 2020 mới là năm cuối cùng của thập kỉ, xin hỏi cơ sở khoa học của điều này thế nào?
Hoàng Minh Phương (Hà Nội)
 |
Ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, Hội Thiên văn học trẻ Việt Nam: Chuẩn bị bước sang năm 2020, người ta nói với nhau rằng một thập kỷ mới đang tới. Sự kiện nhật thực một phần mà ở Việt Nam đã quan sát được vào ngày 26/12/2019, nhiều tờ báo, kênh thông tin đã gọi hiện tượng này là "nhật thực cuối cùng của thập kỷ". Tuy nhiên đây lại là cách gọi không chính xác.
Cách đây 2.000 năm, số 0 không hề tồn tại. Năm được tính là năm đầu tiên sau Công nguyên được đánh số là năm 1 - thường được coi là năm ra đời của Chúa Jesus. Không hề có năm số 0, do đó khác với dãy số nguyên mà bạn được học trong chương trình toán phổ thông, trên trục thời gian qui ước của chúng ta thì sau năm -1 là năm 1. Năm thứ 1 SCN cũng là năm đầu tiên của thế kỷ thứ nhất, thiên niên kỷ thứ nhất theo cách qui ước này. Vì vậy, năm cuối cùng của thế kỷ thứ nhất phải là năm 100 chứ không phải năm 99, vì một thế kỷ cần có đủ 100 năm. Tương tự như vậy năm cuối cùng của thiên niên kỷ thứ nhất là năm 1000 vì thiên niên kỷ cần có 1000 năm; năm cuối cùng của thiên niên kỷ thứ hai là năm 2000. Vậy thì, năm bắt đầu của thiên niên kỷ thứ ba là năm 2001 chứ không phải năm 2000. Năm 2001 cũng là năm bắt đầu của thế kỷ thứ 21 và thập kỷ đầu tiên của nó.
Năm 2019 là năm thứ 9 của thập kỷ thứ 2 trong thế kỷ 21. Năm 2020 không phải năm đầu của thập kỷ mới mà là năm cuối của thập kỷ cũ. Bạn cần đợi tới năm 2021 để chính thức bước sang thập kỷ thứ 3 của thế kỷ này - mặc dù cảm giác về con số thường khiến chúng ta thấy 2020 có vẻ gần gũi với 2021 hơn là 2019.
