Hỏi: Tôi nghe nói, khi thắp hương nên đặt đĩa xôi và con gà đối lập nhau trên ban thờ sẽ tạo nên sự cân xứng. Điều này có đúng không, nên bày trí đĩa xôi con gà trên ban thờ thế nào cho phù hợp nhất?
Nguyễn Văn Hà (Hà Nội)
Cách bày trí đĩa xôi con gà trên ban thờ ngày Tết.
PGS.TSKH. Trịnh Thị Kim Ngọc, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam: Dâng lên Tổ tiên đĩa xôi con gà là một nét văn hóa của người Việt vào ngày Tết.
Xôi thường được chọn là lễ vật vào ngày Tết là xôi gấc thể hiện mong muốn được may mắn trong năm mới.
Con gà thường được chọn cúng năm mới là gà trống, bởi theo dân gian, đêm giao thừa thường rất tối, gà trống thường gáy gọi mọi người đúng giờ. Ngoài ra, gà trống là con vật hội tụ đủ 5 đức lớn: Văn: thể hiện ở mào giống như mũ cánh chuồn của ông tiến sĩ; Võ: cựa gà là vũ khí chiến đấu; Dũng: gà trống thường đầy dũng khí và sẵn sàng chiến đấu; Nhân: gà trống luôn gọi bầy đến rồi mới ăn cùng; Tín: gà trống luôn gáy đúng giờ bất kể thời tiết…
Thế nên, từ lâu, trong mâm cỗ cúng giao thừa hay cúng gia tiên ngày Tết không thể thiếu con gà trống luộc, cùng đĩa xôi gấc đỏ tươi.
Cách bày trí đĩa xôi con gà trên bàn thờ cũng cần phải chú ý sao cho phù hợp với mâm cỗ. Như, đặt gà trống luộc lên ban thờ phải hướng vào bát hương và miệng nên cho ngậm bông hoa hồng để biểu thị cho sự may mắn, mang vận đỏ đến cho cả năm.
Gà thắp hương thường được đặt cạnh đĩa xôi nếu lễ vật để trên mâm, hoặc đặt đối nhau khi đặt riêng trên bàn thờ với đầu gà hướng vào bát hương.
V.Đài (ghi)
