Mã thầy: Vị ngọt tính hàn, không độc, tác dụng thanh nhiệt giải thử, ôn trung ích khí, thanh nhiệt, khai vị tiêu thực, tiêu đờm. Mã thầy còn trị được chứng lưỡi đỏ tấy, miệng khô, họng rát, táo bón, say rượu. Khi dùng để ăn sống cần rửa và gọt sâu vỏ. Có thể ép lấy nước và uống giải khát rất tốt.
Dừa: Vị ngọt tính bình, có tác dụng tăng cường bổ dưỡng và tăng thể lực, ích khí, khu phong, sinh tân chỉ khát. Cùi dừa ăn rất giòn, thơm ngon và ngọt, dịu mát và bổ dưỡng.
Lê: Vị ngọt tính mát, có tác dụng thanh nhiệt nhuận táo, trừ phiền, sinh tân chỉ khát. Nếu trong người háo nhiệt, nóng bức, nhọt mọc, rôm sẩy ăn lê vào sẽ hạ hỏa trong người nhanh chóng, làm giảm bệnh tình. Lê rất bổ, trong lê có chứa một lượng đường và vitamin phong phú. Lê giúp cho những người mắc bệnh viêm gan, xơ gan phục hồi nhanh chóng. Lê làm mát gan, mát huyết, lê còn có tác dụng hạ huyết áp, trợ tim. Nếu thấy hoa mắt chóng mặt, ù tai…ăn lê sẽ nhanh hồi phục.
Nho: Vị ngọt chua, tính bình, tác dụng bổ khí huyết, sinh tân chỉ khát, bổ thận ích gan, kiện tì ích vị, mạnh gân cốt, an thai. Nho phù hợp với mọi lứa tuổi, rất mát khi sử dụng lúc trời nóng.
Dâu: Vị ngọt tính hàn, tác dụng bổ can thận, tư âm, giáng hỏa, sáng mắt, nhuận tràng, đen râu tóc, kiện tì, nhuận phổi. Trong quả dâu có nhiều vitamin C, sắt và muối khoáng nên ăn dâu còn chữa được bệnh thiếu máu do thiếu sắt, bệnh máu xấu sớm bạc tóc. Nhân dân thường dùng dâu dưới dạng làm siro dâu, nước giải khát từ quả dâu.
Chanh: Vị chua tính bình, có tác dụng sinh tân chỉ khát, thanh nhiệt an thai, khai vị, tiêu thực. Chanh giúp cho những người máu nhiệt hay rối loạn tiêu hóa, chán ăn, miệng nhạt, ậm ạch không tiêu, hay nôn, nấc dùng chanh ngậm với muối. Chanh thường vắt uống tươi, có khi ngâm muối hay phơi sấy làm ô mai.
Củ đậu: Vị ngọt tính mát có công dụng thanh nhiệt giải thử, sinh tân chỉ khát, giải độc khi say rượu. Củ đậu thường gọt vỏ ăn sống, có khi ép nước uống giải khát rất tốt, có thể làm nộm, xào thịt, nấu canh đều dễ ăn lại lành. Củ đậu còn thái mỏng đắp lên mặt làm đẹp da, giúp da nhẵn nhụi, hồng hào và mất nếp nhăn.
BS Kim Lan (Phòng khám Đông y Vĩnh Hồ)
