Trong cơ thể con người, khi can thủy khí suy thì thủy dịch được bài tiết ra dưới nhiều hình thức: Nước tiểu (thận thủy khí); Nước mắt (can thủy khí); Mồ hôi (tâm thủy khí); Nước miếng (tỳ thủy khí); Nước mũi (phế thủy khí).
Mắt là cơ quan khởi động nên thuộc về can thủy khí. Thủy dịch ở mắt đầy đủ khiến mắt trong sáng là dấu hiệu của can thủy khí sung mãn. Hay chảy nước mắt, quáng gà là dấu hiệu của can thủy khí suy. Để giúp can thủy khí đầy đủ nên thực hiện:
Chườm đá: Áp dụng cặp đá diệu kỳ trong can thuỷ khí suy để chữa chứng hay chảy nước mắt, quáng gà: Hằng đêm chườm ở vùng gan và cổ. Khi chườm trong vòng vài giờ, đá còn ấm xoa vùng mắt... Ngoài ra, trong lúc đang chườm, đặt 2 bàn tay trên đá lấy hơi nóng của đá xoa ấn vùng mắt. Dùng các ngón trỏ, giữa và áp út của cả 2 tay - bàn tay trái cho mắt trái và bàn tay phải cho mắt phải, ấn các điểm bao quanh mắt, nằm ở mặt sau của bờ hố mắt. Thực hiện đồng thời cả 2 mắt. Nếu mang kính sát tròng, nên tháo ra trước khi bắt đầu.
Vuốt cho mắt sáng. |
Vuốt mắt: Thực hiện theo 3 bước:
1. Đặt các đầu ngón tay dọc theo bờ trên của ổ mắt, ngón áp út càng gần mũi càng tốt. Các ngón tay vuốt nhe, mí mắt nhắm lại, ấn nhẹ trên sống của bờ trên hố mắt.
2. Xê dịch các ngón tay xuống một chút, đầu các ngón tay đặt trên mí mắt nhắm. 3 giây ấn thật nhẹ. Nghỉ.
3. Co nhẹ các ngón tay, ấn lên mặt sau bờ dưới hố mắt. Ấn vừa khoảng 3 giây.
Bài thuốc: Y học phương Đông dùng bài thuốc “Lục vị địa hoàng thang gia giảm” gồm thục địa 20 - 32g, sơn thù 10 - 16g, trạch tả 8 - 12g, hoài sơn 10 – 16g, phục linh 8 - 12g, đơn bì 8 - 12g. Bài thuốc này người xưa dùng để chữa các bệnh về mắt như viêm thần kinh thị, viêm võng mạc trung tâm, teo thần kinh thị. Gia thêm: Đương quy 12g - 16g, sài hồ 10g - 12g, cúc hoa 12g - 16g, ngũ vị tử 08g - 12g.
Các vị thuốc trong bài Lục vị hoàng thang. |
Nếu gia thêm kỷ tử, cúc hoa gọi là "Kỷ cúc địa hoàng hoàn" (Y cấp). Tác dụng chủ yếu tư bổ can thận, làm sáng mắt tăng thị lực, dùng trong trường hợp âm hư can hỏa vượng sinh ra hoa mắt, mờ mắt, đau đầu chóng mặt, trong trường hợp suy nhược thần kinh, cao huyết áp có kết quả tốt.
Nếu gia thêm đương quy, bạch thược, câu kỷ tử, cúc hoa, bạch tật lê, thạch quyết minh gọi là bài: "Minh mục địa hoàng hoàn" có tác dụng tư bổ can thận, tiêu tán phong nhiệt, làm sáng mắt. Chữa các chứng mắt khô, mờ mắt, quáng gà, chứng huyết áp cao thể âm hư hỏa vượng.
BS Dư Quang Châu (Chủ tịch Chi hội Giáo dục Chăm sóc Sức khỏe Cộng đồng Thập chỉ Liên tâm)