Bồ công anh ở có hai loại là bồ công anh Bắc (Trung Quốc) đã di thực mọc hoang nhiều ở vùng cao như Đà Lạt, Tam Đảo, Sa Pa. Bồ công anh Việt Nam còn gọi rau diếp dại mọc hoang và trồng nhiều nơi, cả ba miền từ Bắc vào Nam. Công dụng hai loại gần giống nhau.
Bồ công anh có vị đắng, ngọt, tính hàn, vào kinh vị, tiểu trường và đại trường giúp giải độc, tiêu viêm, thanh nhiệt, tán kết. Chủ trị ung nhọt, ghẻ lở, đau vú, tràng nhạc, đinh độc, nhiệt lậu. Dưới đây là một số bài thuốc.
- Trị zona (giời leo): Bồ công anh 30g, cam thảo 6g, chi tử 15g, hoàng cầm 12g, hương phụ 12g, mao căn 30g, phòng kỷ 15g, uất kim 12g, xa tiền tử 10g, xích tiểu đậu 30g sắc uống. Tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, lợi tiểu.
- Trị mắt sưng đau, mắt mộng, kết mạc viêm: Bồ công anh tươi 140g sắc uống. Tác dụng thanh nhiệt, giải độc.
- Trị mụn nhọt, mụn ngoài da: Bồ công anh 12g, cam thảo 4g, cúc hoa 8g, kim ngân hoa 12g sắc uống.
- Trị tuyến sữa viêm cấp tính: Bồ công anh 32g, qua lâu, liên kiều mỗi thứ 20g, bạch chỉ 12g sắc uống. Bên ngoài dùng bồ công anh tươi giã nát đắp.
- Trị đinh nhọt, sưng đau độc phát sốt, lở loét ngoài da, đỏ mắt do phong hỏa: Bồ công anh 20g, dã cúc hoa, kim ngân hoa mỗi thứ 12g, cam thảo 4g sắc uống.
Bồ công anh có thể giải được các thức ăn bị độc, làm tiêu tan được trệ khí, hòa được nhiệt độc, tiêu chỗ sưng đau, kết hạch đinh nhọt rất hiệu quả. Những người không có thấp nhiệt ung độc không dùng.
DS Nguyễn Văn Hào (Nguyễn Tri Phương, Vũng Tàu)
