Bất an thời hạn sở hữu chung cư 50 - 70 năm

Mới đây, khi trình Chính phủ về hồ sơ đề nghị sửa đổi Luật Nhà ở 2014, Bộ Xây dựng đã có đề xuất bổ sung quy định mới về thời hạn sở hữu nhà chung cư chỉ còn 50 - 70 năm, thay vì lâu dài như hiện nay.

Bộ đề xuất...

Theo đó, Bộ Xây dựng đã đề xuất 2 phương án và đã được Chính phủ chấp thuận và cũng đã báo cáo Quốc hội đề nghị đưa vào Chương trình xây dựng luật của Quốc hội năm 2023 (tại Tờ trình số 53/TTr-CP ngày 28/3/2022).

Cụ thể, phương án 1, bổ sung quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định theo thời hạn sử dụng công trình theo quy định của pháp luật về xây dựng. Phương án 2, thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định theo thời hạn sử dụng đất xây dựng nhà chung cư theo quy định của pháp luật đất đai.

chung-cu.jpg
Theo Bộ Xây dựng, đề xuất quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư theo thời hạn sử dụng chung cư không có nghĩa là nhà chung cư chỉ có thời hạn từ 50 - 70 năm.

Bộ Xây dựng cho biết, đặc điểm của nhà chung cư là công trình đặc thù có quy mô lớn, tập trung nhiều người sinh sống, theo thời gian sử dụng thì công trình sẽ bị xuống cấp, không còn bảo đảm an toàn trong quá trình sử dụng. Do đó, cần có quy định về thời gian sở hữu.

Chưa kể, từ thực trạng công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trong thời gian vừa qua, Bộ thấy nhiều trường hợp nhà chung cư đã hết niên hạn sử dụng, chất lượng bị xuống cấp nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng, tài sản người dân nhưng rất khó khăn trong việc di dời, phá dỡ để xây dựng lại.

Vì người dân cho rằng, quyền sở hữu tài sản nhà ở này là vĩnh viễn nên quyền phá dỡ là do các chủ sở hữu quyết định, mặc dù pháp luật dân sự đã quy định việc sở hữu, sử dụng tài sản của chủ sở hữu không được làm ảnh hưởng đến tài sản của các chủ sở hữu khác, nhất là các bất động sản liền kề.

Tuy nhiên, theo Bộ Xây dựng, việc đề xuất sửa đổi được dựa trên nhiều cơ sở, nhưng sẽ vẫn đảm bảo quyền lợi cho người dân đang sinh sống trong các nhà chung cư, với các tình huống cụ thể để xử lý.

Người dân vẫn được thực hiện các quyền của chủ sở hữu tài sản như mua bán, tặng cho, thừa kế trong thời hạn sở nhà chung cư. Sau khi hết thời hạn sử dụng, nếu kết quả kiểm định chất lượng nhà chung cư vẫn còn đảm bảo an toàn thì các chủ sở hữu vẫn tiếp tục được sở hữu theo thời hạn ghi trong kết luận kiểm định của cơ quan có thẩm quyền.

Còn trong trường hợp phải phá dỡ để xây dựng lại thì sẽ thực hiện xử lý theo chính sách cải tạo, phá dỡ, xây dựng lại nhà chung cư, người dân đang có sở hữu nhà chung cư vẫn có quyền được tái định cư tại địa điểm cũ mà không phải di chuyển đi nơi khác.

Ngoài ra, theo Bộ Xây dựng, đề xuất quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư theo thời hạn sử dụng chung cư không có nghĩa là nhà chung cư chỉ có thời hạn từ 50 - 70 năm. Vì theo quy định của pháp luật về xây dựng thì thời hạn sử dụng của công trình được xác định theo hồ sơ thiết kế xây dựng công trình (tuổi thọ thiết kế) và theo thời hạn sử dụng thực tế.

Do đó, tuổi thọ thiết kế của công trình phải được nêu rõ trong hồ sơ thiết kế và các hồ sơ liên quan (có thể 50 - 70, năm hoặc dài hơn tùy từng công trình cụ thể). Khi hết hạn sử dụng thì cơ quan có thẩm quyền sẽ thực hiện kiểm định, đánh giá chất lượng công trình để từ đó xem xét việc cho phép tiếp tục sử dụng hoặc phá dỡ để xây dựng lại.

Nhưng thực tế thì...

Từ khi được công bố, đề xuất này đã vấp phải nhiều phản ứng mạnh mẽ từ người dân và các chuyên gia. Chủ yếu vẫn là tâm lý muốn sở hữu tài sản vĩnh viễn của đại đa số người dân. Nên nhiều ý kiến cho rằng hiện nay vẫn chưa phù hợp để đưa ra quy định thời gian sở hữu cho loại hình nhà ở này.

Theo GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT, đề xuất này không mới. Khi xây dựng Luật Nhà ở 2014 để sửa đổi Luật Nhà ở 2005, vấn đề thời hạn sử dụng đất xây nhà chung cư cũng đã trở thành điểm nóng.

gs.-dang-hung-vo.jpg
GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT.

Các nhà quản lý cho rằng, đây là giải pháp tốt nhất để cải tạo nhà chung cư xuống cấp, vì mấy chục năm qua, vấn đề này mới thực hiện được một phần rất nhỏ. Điển hình như Hà Nội có gần 1.600 chung cư cũ xây dựng từ những năm 1960 - 1999, nhưng đến nay chỉ có 19 khu chung cư được cải tạo xây mới (đạt 1,2%). Nhưng thực tế, vấn đề phức tạp của nhà chung cư ở Việt Nam là do phương thức quản lý gây ra, không liên quan nhiều đến thời hạn sử dụng đất. Nhất là trong quy định về trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, phải có sự đồng thuận 100% hộ dân.

"Trên thế giới, nhiều nước giải quyết việc sửa chữa chung cư cũ bằng cách 2/3 hộ dân đồng ý là được phê duyệt. Còn chờ đồng thuận 100% thì đây là cách tự mua dây buộc mình. Cuộc đời khó có sự tuyệt đối", GS Đặng Hùng Võ nói.

Ngoài ra, theo GS Đặng Hùng Võ, đề xuất của Bộ Xây dựng đang chưa phù hợp với phong tục, tập quán, lối sống hiện nay của người dân Việt Nam. Vì ở nước ta, mỗi một hộ gia đình được coi là một tế bào của xã hội, cấu trúc của xã hội. Do đó, mỗi cá nhân trong đó liên quan tới nhau và liên quan tới mái ấm của mỗi gia đình, ảnh hưởng tới hạnh phúc của người dân.

"Trong khi, đối với các nước đang phát triển, từng cá nhân là tế bào của xã hội, mỗi một cá nhân tự quyết định cuộc đời của mình, không phụ thuộc. Văn hoá Âu - Mỹ khác Việt Nam. Hiện, nhiều nước quy định thời hạn của chung cư không phải họ lo ngại chuyện sửa chữa, vì họ làm điều đó rất tốt. Mà để họ thu tiền thuế từ đất", ông Võ chia sẻ.

Chưa kể, nếu đề xuất này được phê duyệt thì chung cư sẽ xuống giá trầm trọng và giá đất nền sẽ tăng chóng mặt. Người dân sẽ sẵn sàng bon chen mua nhà mặt đất dù chỉ 10 - 20m2 để ở, rồi xây cao, mà không mặn mà với việc mua chung cư.

Trong khi, chiến lược của Chính phủ là nhà chung cư sẽ chiếm 80% nguồn cung nhà ở hiện nay. Việc thay đổi định hướng, chiến lược là bài toán xây dựng lâu dài của Quốc hội, Chính phủ, chứ không phải chỉ một sớm, một chiều.

"Do đó, việc quy định thời hạn của chung cư cần được xem xét kỹ lưỡng. Thay vì coi đây là phương pháp hữu hiệu nhất để giải quyết các vấn đề khó nhằn của chung cư hiện nay, nên giải quyết những bấp cập liên quan đến cách thức quản lý của các cơ quan nhà nước và luật nhà ở, đất đai... Đó mới là cách khơi thông dòng chảy hữu hiệu nhất đối với thực trạng tại Việt Nam hiện nay", ông Võ nêu quan điểm.

Hiện nay, việc cải tạo chung cư gặp nhiều vấn đề, trong đó có liên quan tới ngân sách để thực hiện. Do đó, GS Đặng Hùng Võ đưa ra gợi ý, việc sửa chữa nhà chung cư có thể học nước ngoài bằng cách thu tiền tu sửa, sửa chữa hằng năm. Số tiền này được đóng vào thành quỹ có thể do ngân hàng thu giữ hộ, đến thời hạn nhất định sẽ đem ra sử dụng.

Theo Đời sống
Sá sùng giá rẻ bất ngờ?

Sá sùng giá rẻ bất ngờ?

Sá sùng có giá bán lên tới 5 triệu đồng/kg. Tuy nhiên thị trường hiện nay, loại hải sản quý hiếm này được rao bán tràn lan với giá rẻ bất ngờ.
back to top