Bạch Xỉ - một con người nghĩa khí - kỳ 2: Một lòng tôn phò Phan Đình Phùng

(khoahocdoisong.vn) - Một lòng tôn phò Phan Đình Phùng, nên sau khi vua Hàm Nghi bị bắt là cần tôn lập một ông vua mới. Bạch Xỉ rất mong cụ lên ngôi chấp chính mà lo việc quốc gia đại sự.   

Tỉnh ấy có nhiều văn nhân quá

Bạch Xỉ tổ chức rèn vũ khí, làm cung nỏ, đao, kiếm, đoản đao có tới hàng trăm chiếc. Đã có 22 khẩu súng trường và 22 con ngựa. Lương thực thu về các kho chứa đủ cho nghĩa quân hoạt động trên vài năm. Nghĩa quân được phiên chế thành từng đơn vị 10 người, 100 người có chỉ huy trưởng, phó của từng cấp.

Nghĩa quân bắt đầu tập luyện đánh võ tay không, đánh côn, đấu kiếm. Họ tập bắn súng, tập phi ngựa bắn súng, bắn cung. Tập trận trên bộ và trên sông nước... Khi mọi mặt đã chuẩn bị đầy đủ, quân sĩ tinh thông về các loại vũ khí, Bạch Xỉ chia quân ra làm 3 đạo đi về ba hướng tham gia chiến đấu.

Hướng thứ nhất do Nguyễn Hưng Vương dẫn 130 quân lên sát nhập với nghĩa quân do Cao Thượng Chí chỉ huy đóng ở Xuân Mai.

Hướng thứ hai do Đinh Hớn (võ sĩ người Vĩnh Lộc) dẫn 120 người Vĩnh Lộc, Minh Lệ, Vĩnh Phước, La Hà sát nhập với nghĩa quân do Mai Lượng chỉ huy ở căn cứ Cao Mai.

Hướng thứ 3 do Bạch Xỉ (có Nguyễn Ngọc Hiền phụ tá) đích thân dẫn số nghĩa quân Hòa Ninh còn lại (có cả 25 giáo dân) vào sát nhập với nghĩa quân Hoàng Phúc đóng tại căn cứ Vạn Xuân (tây nam Quảng Bình). Ở đây Bạch Xỉ nhận làm phụ tá (mưu sĩ) cho Hoàng Phúc, còn nghĩa quân Hòa Ninh thì được phiên vào đội quân của Đề Phú...

 Chỉ trong vòng 4 năm (1885- 1888), nghĩa quân của Hoàng Phúc, Đề Phú (nam Quảng Bình) đã tiến công quân Pháp và thắng nhiều trận oanh liệt.

Trước sức ép của nghĩa quân, cuộc hành trình của vua Đồng Khánh dự định ra Quảng Trị, Quảng Bình ngày 27/7/1886, thì mãi đến ngày 19/8/1886 Đồng Khánh mới ra đến Đồng Hới. Đến đây, Đồng Khánh trâng tráo ra tờ dụ kêu gọi nghĩa quân ra đầu hàng và đặt giải thưởng rất hậu cho ai bắt được Hoàng Phúc, Nguyễn Phạm Tuân, Lê Trực, Đoàn Đức Mậu (Bạch Xỉ).

Được 10 ngày, không có ai nghe theo lời dụ của Đồng Khánh, nhà vua kêu ốm rồi bỏ chương trình ra Bắc tuần, không ra Hà Tĩnh nữa mà xuống tàu Pháp ở Nhật Lệ, thoái lui. Về tới Huế, Đồng Khánh nói: "Không đời nào tôi có thể tin rằng, các dân nơi đây lại trung thành với tôi, bởi vì các tỉnh ấy có nhiều văn nhân quá".

Một lòng tôn phò Phan Đình Phùng

Nghĩa quân Hoàng Phúc có Bạch Xỉ làm mưu sĩ đánh thắng liên tiếp. Cứ ngỡ phong trào kháng chiến giết giặc đã dấy lên đang ở điểm cao nhưng rồi cuối năm Mậu Tý (1888) vua Hàm Nghi bị bắt, nghĩa quân bị suy yếu dần dần rồi tan rã.

Tôn Thất Đàm tự tử, Lê Trực bỏ về quê rồi sau đó đầu hàng giặc, Cao Thượng Chí, Mai Lượng, Đề Phú... bỏ về quê làm ăn. Họ ngầm dặn quân sĩ về quê nương náu, không theo giặc chờ thời cơ thuận lợi thì hội quân trở lại, tiếp tục chống Pháp.

Riêng Bạch Xỉ, kéo quân về thăm gia đình, quê hương rồi tập hợp lại lực lượng. Nhiều nghĩa quân của Cao Thượng Chí, Mai Lượng trở lại theo Bạch Xỉ. Bạch Xỉ kéo đội quân của mình ra Hương Khê tìm cụ Phan Đình Phùng.

Cụ Phan liền dung nạp đội quân của Hòa Ninh, Vĩnh Lộc sát nhập quân khởi nghĩa Hương Khê. Bạch Xỉ trở thành một tướng bên cạnh Cao Thắng. Nguyễn Chánh và 10 tướng khác trong đại bản doanh do Phan Đình Phùng lãnh đạo.

Ý chí nung nấu của Bạch Xỉ sau khi Hàm Nghi bị bắt là cần tôn lập một ông vua mới. Bạch Xỉ rất quý trọng cụ Phan, một lòng tôn phò cụ Phan, mong cụ Phan lên ngôi chấp chính mà lo việc quốc gia đại sự. Bạch Xỉ có câu thơ với cụ Phan Đình Phùng: "Nghĩa liệt tướng quân vang bốn cõi. Xin theo bên ngựa đỡ dây cương" và đề nghị vua mới thay đổi lập trường đối với công giáo: chống sự sát tả mà chỉ bình Tây.

(còn nữa)

Theo Đời sống
Cung đường phượt ven biển đẹp nhất Việt Nam

Cung đường phượt ven biển đẹp nhất Việt Nam

Bàu Trắng là địa danh du lịch còn khá hoang sơ của tỉnh Bình Thuận, với tâm điểm là một hồ nước ngọt tự nhiên rộng lớn, được bao phủ bởi những đồi cát mênh mông trải dài. 
Dấu hiệu lạ từ lỗ đen quái vật của Ngân Hà

Dấu hiệu lạ từ lỗ đen quái vật của Ngân Hà

Sagittarius A* là lỗ đen quái vật nằm ở trung tâm Milky Way (Ngân Hà), là thiên hà mà Trái Đất trú ngụ. Những hình ảnh mới chụp được bởi Kính thiên văn Event Horizon (EHT) đã hé lộ một bức tranh mới về lỗ đen này.
Nọc độc rắn hổ nguy hiểm thế nào?

Nọc độc rắn hổ nguy hiểm thế nào?

Nọc độc của rắn hổ đã không hề thay đổi trong hơn 10 triệu năm. Nguyên nhân là loại độc này nhắm đến prothrombin, một protein giúp đông máu và đóng vai trò quan trọng trong cơ thể sinh vật.
back to top