Nhãn là một loại quả quý, đặc biệt là với những người cao tuổi. Tác dụng bổ dưỡng của nhãn tốt hơn vải, vải tính nhiệt còn nhãn thì tính bình hòa. Nhãn rất giàu dinh dưỡng, có chứa nhiều vitamin C, vitamin nhóm B và nhiều chất dinh dưỡng có tác dụng bổ ích tâm tỳ, dưỡng huyết an thần, bổ hư ích trí. Có thể chữa được các chứng thiếu máu, đánh trống ngực, mất ngủ, hay quên, suy nhược thần kinh và suy nhược cơ thể sau ốm... Những người lao động trí óc, phụ nữ còn trẻ đều nên ăn nhẵn để bồi bổ cơ thể.
Nghiên cứu hiện đại cho thấy, trong 100g long nhãn có: Calo 48; nước 86.3g; protein 0.9g; carbohydrate 10,9g; lipid 0.1g; chất xơ 1.0g; canxi 21mg; sắt 0.4mg; mangan 0.1mg; magie 10mg; photpho 12mg; kẽm 0.29mg; natri 26mg; đồng 150μg; vitamin B1 0.03mg; vitamin B2 0.14mg; vitamin C 58mg; niacin 0.3mg.
Suy nhược thần kinh, hay quên, trí lực giảm: Cao nhãn, mỗi ngày sớm tối uống 1 thìa canh. Cách chế cao nhãn: Cùi nhãn, đường trắng mỗi loại 500g, trộn đều, chưng cách thủy đến khi thành cao là được.
Đánh trống ngực: Cùi nhãn 4 - 6 cái, hạt sen, khiếm thực lượng bằng nhau, nấu nước uống trước khi đi ngủ, mỗi ngày 1 lần.
Bệnh lâu suy nhược cơ thể, gầy sau ốm, chóng mặt hoa mắt: Long nhãn 15g, thịt nạc 30g, gừng tươi 2 lát, rượu gạo một ít, hầm uống, mỗi ngày 1 lần, hoặc mỗi ngày ăn 250g nhãn tươi.
Suy nhược tuổi già hoặc sản phụ sắp đẻ: Cùi nhãn cho thêm một ít rượu trắng, hấp chín trên nồi cơm, mỗi ngày uống 1 thìa nhỏ với nước đun sôi.
Tỳ hư tiêu chảy, ăn uống kém: Long nhãn 15g, bạch truật 6g, sắc uống, mỗi ngày 1 lần, hoặc quả tươi 6g, bỏ vỏ hạt, ăn vào sáng và tối.
Lưu ý: Mặc dù nhãn có chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin, chất chống oxy hóa và khoáng chất, tuy nhiên việc ăn quá nhiều nhãn có thể không tốt đối với một số đối tượng nhất định, cụ thể là những người mắc bệnh tiểu đường. Lượng đường trong nhãn ở mức khá cao, do đó bạn chỉ nên ăn với một lượng vừa đủ để tránh làm tăng mức đường huyết của mình. Ngoài ra, những người bị thừa cân hoặc béo phì cũng nên tiêu thụ ít nhãn để không khiến cho tình trạng bệnh trở nên xấu đi.
Lương y Vũ Quốc Trung (Hội Đông y Việt Nam)
