Hỏi: Người cao tuổi nên ăn uống thế nào để phòng chống đãng trí?
Nguyễn Thị Hoà (Tuyên Quang)
ThS.BS Lê Thị Hải, nguyên Trưởng phòng Khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia: Muốn bộ não khỏe mạnh, hoạt bát thì chế độ ăn của người già nên chọn đường hấp thu chậm có nhiều trong ngũ cốc nguyên hạt, hoa quả. Đường trong ngũ cốc nguyên hạt, trong hoa quả được cơ thể hấp thu từ từ nên não cũng như cơ thể sẽ không bao giờ thiếu năng lượng để hoạt động. Ngũ cốc chứa nhiều vitamin B, giúp nuôi dưỡng hệ thần kinh khỏe mạnh. Bên cạnh đó, cơ thể rất cần chất đạm vì đây là phần cấu tạo nên tất cả các hệ thống của cơ thể. Đạm có trong thịt gà, lợn, bò, trong sữa, trứng, sữa chua là đạm dễ tiêu, đặc biệt là lòng đỏ trứng chứa nhiều choline, giúp phát triển bộ nhớ.
Đối với người già rất cần bổ sung cá trong khẩu phần, khi ăn cá cố gắng chọn cá hồi vì đây là nguồn cung cấp axit béo omega-3, DHA và EPA, những chất cần thiết cho sự phát triển não và duy trì các chức năng não. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, người già ăn cá nhiều, đặc biệt cá hồi thì đầu óc minh mẫn, suy nghĩ và làm việc hoạt bát hơn.
Đối với các loại hạt như hạt lạc cung cấp vitamin E, chất chống oxy hóa cực mạnh giúp bảo vệ màng thần kinh. Ngoài ra, thiamin có trong lạc còn giúp não bộ và thần kinh sử dụng glucose để cung cấp năng lượng cho cơ thể một cách hiệu quả. Hạt đậu chứa nhiều protein, là nguồn cung cấp năng lượng tuyệt vời. Hơn nữa, đậu cũng giàu chất xơ, nhiều vitamin và khoáng chất. Đây là thực phẩm tuyệt vời dành cho não vì chúng giữ năng lượng và duy trì mức độ tập trung cho người cao tuổi vào những lúc cao điểm.
Đối với rau, nên ăn nhiều cà chua, khoai lang, bí ngô, cà rốt, cải bó xôi… những loại rau phong phú sắc màu là nguồn cung cấp tốt nhất chất chống ôxy hóa, bảo vệ tế bào não khỏe mạnh.
Bữa sáng được coi là bữa chính của người già. Bữa sáng nên ăn nhiều đạm, rút bớt tinh bột vì nạp nhiều sẽ khiến cơ thể buồn ngủ. Lượng bữa sáng nạp vào nên bằng 30 - 40% lượng thực phẩm nạp vào cả ngày. Bữa trưa rút bớt và bữa tối rút bớt hơn nữa để nhẹ bụng dễ ngủ. Mỗi bữa vẫn đảm bảo cân bằng 4 nhóm chất: Tinh bột, dầu mỡ, đạm, vitamin và khoáng chất. Đối với những người hay buồn ngủ nhưng ngủ lơ mơ, kém tỉnh táo nên tăng cường chất sắt trong khẩu phần ăn. Chất sắt có nhiều trong gan, thịt, cá, rau dền, ngót, các loại rong và đậu. Khi ăn các thực phẩm này ta nên cung cấp thêm cho cơ thể hoa quả tươi giàu vitamin như cam, bưởi, táo, đu đủ… để giúp cơ thể dễ hấp thu sắt hơn. Thêm nữa là cần bổ sung Iốt để kích hoạt não sáng tạo. Iốt có nhiều trong cá biển, các loại rong, tảo biển và hải sản.
Để não hoạt động tốt, người già cần năng tập thể dục vừa sức. Mùa hè có thể đạp xe, bơi lội, mùa đông đánh cầu lông, đi bộ. Nếu duy trì tập yoga đều đặn cũng rất tốt vì bộ môn này có nhiều động tác tập tốt cho não, đặc biệt là động tác trồng cây chuối giúp máu lên não tốt, đầu óc hoạt động linh hoạt hơn.
