Cá bớp giàu omega-3, protein, canxi, vitamin D, vitamin A, vitamin nhóm B (B1, B2, B6...), iốt và các khoáng chất như photpho, đồng, sắt, kẽm, selen… Đặc biệt, protein và chất béo trong cá bớp tốt hơn trong thịt hay gia cầm vì chất béo trong cá được hấp thu hoàn toàn, còn chất béo thịt nhất là thịt heo, thịt bò không tan dễ sinh các bệnh mỡ máu, cao huyết áp, tim mạch…
Theo Đông y, cá bớp lành tính, có vị ngọt, tính bình, bổ thận, ích khi, hóa đờm, thông kinh lạc. Tốt cho người có tì vị yếu, rối loạn tiêu hóa, ăn uống kém, suy dinh dưỡng. Cá bớp còn có tác dụng an thai, bổ thận, tráng dương, chữa đau nhức xương khớp. Có thể nói cá bớp vừa là món ăn ngon vừa là vị thuốc.
Thịt cá bớp có nhiều axit nucleic gọi là DHA tốt cho trí não, tốt trẻ em đang lớn và bà mẹ mang thai. Dầu trong cá bớp chứa omega-3 là chất béo tốt dễ hấp thu, omega-3 giúp tăng cường hấp thu các khoáng chất và vitamin. Nếu mẹ bầu mang thai thường xuyên ăn cá bớp giúp thai nhi phát triển trí não, lớn nhanh, ngừa thiếu máu. Trẻ em đang lớn cần phát triển xương, trí não mà ăn cá bớp thì rất tốt. Vì cá bớp giàu iốt, vitamin D, canxi, DHA là acid béo không no thuộc nhóm chất béo omega-3 có nhiều trong cá bớp, chất béo này cơ thể không tự tổng hợp được mà chỉ lấy từ thực phẩm hằng ngày, đây là các vitamin và khoáng chất mà không phải thực phẩm nào cũng có. Cho nên, ăn cá bớp là đã bổ sung đầy đủ các dưỡng chất, giúp cơ thể hấp thu tốt nhất và an toàn hơn hẳn bổ sung các vitamin tổng hợp.
Trẻ em ăn ngủ kém, mệt mỏi có thể ăn món cháo cá bớp để bồi bổ khí huyết, dưỡng tỳ, ích tạng phủ. Cách làm: Cá bớp tươi làm sạch, gạo mới, đậu xanh, hành hoa, giá đậu, rau mùi, gừng, hành, gia vị vừa đủ, nấu cháo ăn tuần vài lần. Người trưởng thành đau tức ngực, hông sườn nên ăn món cá bớp kho củ kiệu gồm cá bớp tươi, củ kiệu tươi, ớt sừng, hành khô, tiêu, mắm, muối, đường, dầu ăn, gia vị vừa đủ, kho ăn. Món ăn này có tác dụng bổ khí huyết, thông ứ kết, ấm tỳ thận. Khi làm việc hoặc học tập căng thẳng dẫn đến đau đầu, chóng mặt, có thể ăn món cá bớp măng chua để trị bệnh. Lấy cá bớp, xương lợn, măng chua, đậu bắp, rau cần, cải cúc, rau muống, bắp chuối, bạc hà, me, cà chua, rau ngổ, bún tươi, me, ớt, sa tế, gia vị vừa đủ, nấu ăn tuần vài lần.
Nếu chẳng may đầy bụng, ăn uống không ngon có thể dùng món cá bớp kho củ cải gồm cá bớp, củ cải, thịt ba chỉ, hành, gừng, tiêu, đường, mắm, gia vị vừa đủ, kho ăn. Món ăn có tác dụng kiện tỳ vị, tiêu trệ, lợi thấp. Đối với người hay lo lắng, trẻ trằn trọc, khó ngủ có thể ăn món canh cá bớp để bổ mát tâm tỳ, an thần. Lấy cá bớp, cà chua, cần tây, hành, ngò, mắm, muối, gia vị vừa đủ, nấu canh nhúng rau diếp hoặc hoa lý ăn nóng.
Lương y Hoàng Tuyển (TPHCM)
