Ám sát tướng Soleimani - Trung Đông thêm một thập kỷ đẫm máu?

Mỹ đã thực hiện nhiều cuộc tấn công bằng drone ở Trung Đông, nhưng vụ ám sát tướng Qassem Soleimani hôm 2/1 rất có thể sẽ hoàn toàn biến đổi khu vực, theo chiều hướng đáng lo ngại.

<div> <p><strong><span>Mỹ</span> đ&atilde; thực hiện nhiều cuộc tấn c&ocirc;ng bằng drone ở <span>Trung Đ&ocirc;ng</span>, nhưng vụ &aacute;m s&aacute;t tướng Qassem Soleimani h&ocirc;m 2/1 rất c&oacute; thể sẽ ho&agrave;n to&agrave;n biến đổi khu vực, theo chiều hướng đ&aacute;ng lo ngại.</strong></p> <p><span>Đối với tướng Qassem Soleimani, một trong những người đ&agrave;n &ocirc;ng quyền lực nhất ở Trung Đ&ocirc;ng, chuyến bay ngắn từ Damascus đến Baghdad tối muộn ng&agrave;y 2/1 l&agrave; chuyến đi rất b&igrave;nh thường. Di chuyển bằng m&aacute;y bay ri&ecirc;ng, tư lệnh lực lượng tinh nhuệ Quds của Vệ binh C&aacute;ch mạng <span>Iran</span> kh&ocirc;ng cần thực hiện c&aacute;c bước nhập cảnh như những người b&igrave;nh thường ở s&acirc;n bay quốc tế Baghdad.</span></p> <p>Khi m&aacute;y bay chở vị tướng 62 tuổi hạ c&aacute;nh xuống đường băng sau l&uacute;c nửa đ&ecirc;m, c&oacute; hai chiếc xe SUV chờ sẵn ở bậc thang. Người chờ &ocirc;ng cũng l&agrave; khu&ocirc;n mặt quen thuộc - Abu Mahdi al-Muhandis, người quen từ l&acirc;u của tướng Soleimaini - hiện đứng đầu nh&oacute;m vũ trang Shia Kataeb Hezbollah do Iran hậu thuẫn.</p> <p>Ch&iacute;nh nh&oacute;m n&agrave;y trước đ&oacute; v&agrave;i ng&agrave;y đứng sau cuộc biểu t&igrave;nh bạo lực b&ecirc;n ngo&agrave;i đại sứ qu&aacute;n Mỹ ở Baghdad, để phản đối việc Mỹ kh&ocirc;ng k&iacute;ch v&agrave;o trụ sở của nh&oacute;m khiến 25 chiến binh thiệt mạng h&ocirc;m 29/12.</p> <h3><img src="https://khds.1cdn.vn/2019/12/10/sub1.jpg" /></h3> <p>Theo <em>Guardian</em>, cả Soleimani v&agrave; Muhandis đều đang c&oacute; những vấn đề cấp b&aacute;ch cần thảo luận, b&ecirc;n cạnh mong muốn chung về g&acirc;y &aacute;p lực với người Mỹ ở Iraq. C&aacute;c quan chức Mỹ cho biết vị tư lệnh Iran b&agrave;y tỏ quan ngại về những cuộc biểu t&igrave;nh chống ch&iacute;nh phủ gần đ&acirc;y ở Iraq m&agrave; một số bắt nguồn từ quan điểm chống Iran.</p> <p>Nhiều người Iraq thấy bất m&atilde;n trước nền kinh tế kiệt quệ v&agrave; t&igrave;nh trạng thất nghiệp tăng, thể hiện sự giận dữ với tầm ảnh hưởng qu&aacute; lớn của Iran tại đất nước của họ. &Ocirc;ng Soleimani muốn Muhandis hỗ trợ nhiều hơn để chống lại t&acirc;m l&yacute; n&agrave;y của người d&acirc;n Iraq.</p> <p>Soleimani v&agrave; Muhandis leo l&ecirc;n chiếc xe đầu ti&ecirc;n, trong khi những vệ sĩ của họ l&ecirc;n chiếc xe thứ hai đi theo sau. Đo&agrave;n xe tăng tốc để đi v&agrave;o con đường ph&iacute;a cuối s&acirc;n bay.</p> <p>Nhưng những người tr&ecirc;n xe kh&ocirc;ng hề biết rằng nhất cử nhất động của họ đang bị theo d&otilde;i bởi chiếc m&aacute;y bay kh&ocirc;ng người l&aacute;i MQ-9 Reaper, truyền những h&igrave;nh ảnh n&agrave;y về thẳng Lầu Năm G&oacute;c v&agrave; CIA.</p> <p>Ngay khi hai chiếc xe đi tới đoạn đường c&aacute;ch xa d&acirc;n thường v&agrave; c&aacute;c quan chức Iraq, chiếc drone ph&oacute;ng đi hai quả t&ecirc;n lửa nhắm v&agrave;o chiếc xe đầu ti&ecirc;n chở Soleimani v&agrave; Muhandis. T&ecirc;n lửa thứ 3 bay tới chiếc xe đi sau chở c&aacute;c vệ sĩ.</p> <p>Hậu quả thảm khốc được nh&igrave;n thấy ngay tức khắc. Chiếc xe đầu chở hai người đ&agrave;n &ocirc;ng quyền lực chỉ c&ograve;n lại một mẩu, Muhandis c&oacute; vẻ như đ&atilde; ho&agrave;n to&agrave;n bốc hơi, trong khi đ&oacute; thứ c&ograve;n lại duy nhất của tướng Soleimaini l&agrave; b&agrave;n tay tr&aacute;i lủng lẳng treo ở cửa sổ ph&iacute;a sau. Tr&ecirc;n b&agrave;n tay n&agrave;y c&oacute; chiếc nhẫn hồng ngọc lớn m&agrave; &ocirc;ng lu&ocirc;n đeo - thứ gi&uacute;p người ta x&aacute;c nhận rằng người bị giết ch&iacute;nh l&agrave; &ocirc;ng.</p> <p>Quyết định &aacute;m s&aacute;t tướng Soleimani, ra lệnh bởi ch&iacute;nh Tổng thống Mỹ <span>Donald Trump</span> tại khu nghỉ m&aacute;t Mar-a-Largo của &ocirc;ng ở Florida, chỉ mất một khoảnh khắc để c&oacute; kết quả. Nhưng đ&acirc;y ch&iacute;nh l&agrave; khoảnh khắc c&oacute; thể thay đổi ho&agrave;n to&agrave;n nền ch&iacute;nh trị đầy biến động ở Trung Đ&ocirc;ng, v&agrave; th&aacute;ch thức tới tận nền tảng sự hiện diện của Mỹ ở khu vực n&agrave;y.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Am sat tuong Soleimani - Trung Dong them mot thap ky dam mau? hinh anh 1 QUOTE1_DESKTOP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2019/12/30/quote1_desktop.jpg" /></td> </tr> </tbody> </table> <p><span>Như thường lệ, đ&acirc;y lại l&agrave; quyết định ho&agrave;n to&agrave;n tr&aacute;i ngược so với những g&igrave; &ocirc;ng Trump hay n&oacute;i, về việc &quot;đưa những ch&agrave;ng trai của ch&uacute;ng ta về nh&agrave;&quot;, về &quot;những cuộc chiến ngu ngốc v&ocirc; tận ở Trung Đ&ocirc;ng&quot;.</span></p> <p>R&otilde; r&agrave;ng mệnh lệnh của &ocirc;ng Trump kh&ocirc;ng gi&uacute;p Mỹ nhanh ch&oacute;ng r&uacute;t khỏi &quot;những cuộc chiến ngu ngốc&quot;, m&agrave; thay v&agrave;o đ&oacute;, việc Tư lệnh Soleimani bị &aacute;m s&aacute;t, như nhiều chuy&ecirc;n gia nhận định, chỉ khiến Mỹ l&uacute;n s&acirc;u th&ecirc;m v&agrave;o v&ograve;ng xo&aacute;y bạo lực.</p> <p>H&agrave;ng loạt những c&acirc;u hỏi &quot;tại sao&quot; v&agrave; &quot;sao lại l&uacute;c n&agrave;y&quot; xuất hiện, v&agrave; đến cả c&aacute;c nh&agrave; quan s&aacute;t c&oacute; kinh nghiệm cũng gặp kh&oacute; khăn trong việc định lượng sự nghi&ecirc;m trọng của sự kiện c&ugrave;ng những lo ngại về sự phản kh&aacute;ng kh&ocirc;ng thể tr&aacute;nh khỏi.</p> <p>&quot;Thật kh&oacute; để n&oacute;i qu&aacute; về tầm quan trọng của sự kiện. Sẽ c&oacute; sự đ&aacute;p trả ở Iraq v&agrave; nhiều khả năng l&agrave; Syria v&agrave; to&agrave;n bộ khu vực&quot;, &ocirc;ng David Petraeus, cựu gi&aacute;m đốc CIA v&agrave; cũng từng l&agrave; chỉ huy qu&acirc;n đội Mỹ ở Iraq, nhận định.</p> <p>Cựu gi&aacute;m đốc CIA kh&aacute;c trong thời Obama l&agrave; &ocirc;ng Michael Morell thậm ch&iacute; c&ograve;n thẳng thừng hơn: &quot;Sẽ c&oacute; những c&aacute;i chết của l&iacute;nh Mỹ, của c&ocirc;ng d&acirc;n Mỹ, do hậu quả của việc n&agrave;y. T&ocirc;i cho rằng ch&uacute;ng ta cũng hết hy vọng giữ Iraq nằm ngo&agrave;i tầm ảnh hưởng của Iran&quot;.</p> <p>Điều m&agrave; hầu hết đều đồng t&igrave;nh l&agrave; vụ &aacute;m s&aacute;t tướng Soleimani, h&agrave;nh động m&agrave; cả ch&iacute;nh quyền &ocirc;ng George W. Bush v&agrave; &ocirc;ng Obama đều kh&ocirc;ng d&aacute;m thực hiện, l&agrave;m leo thang nghi&ecirc;m trọng xung đột giữa Tehran v&agrave; Washington, vốn đ&atilde; gia tăng kể từ khi &ocirc;ng Trump r&uacute;t khỏi thỏa thuận thời Obama - được thiết kế để kiềm tỏa tham vọng hạt nh&acirc;n của Iran - v&agrave; thay v&agrave;o đ&oacute; &aacute;p dụng ch&iacute;nh s&aacute;ch &quot;&aacute;p lực tối đa&quot; gồm c&aacute;c lệnh trừng phạt v&agrave; cấm vận nhằm b&oacute;p nghẹt nền kinh tế phụ thuộc v&agrave;o dầu mỏ của nước cộng h&ograve;a Hồi gi&aacute;o.</p> <h3><img src="https://khds.1cdn.vn/2019/12/13/sub2.jpg" /></h3> <p>C&oacute; người cho rằng vụ &aacute;m s&aacute;t tướng Soleimani bằng drone l&agrave; kết quả t&iacute;ch tụ của v&ograve;ng xo&aacute;y chết ch&oacute;c bắt đầu v&agrave;o ng&agrave;y 27/12, với sự kiện &iacute;t được ch&uacute; &yacute; xảy ra c&aacute;ch thủ đ&ocirc; Baghdad 250 km về ph&iacute;a bắc, tại căn cứ kh&ocirc;ng qu&acirc;n K1 nằm ở th&agrave;nh phố Kirkuk đầy c&aacute;c mỏ dầu, nơi cuộc chiến chống lại c&aacute;c t&agrave;n qu&acirc;n IS vẫn tiếp diễn.</p> <p>L&uacute;c 7h30 s&aacute;ng, 31 quả t&ecirc;n lửa Katyusha 107 ly, được bắn đi từ chiếc xe tải, lao tới khu nh&agrave; ở của cảnh s&aacute;t li&ecirc;n bang v&agrave; cơ quan chống khủng bố Iraq. Nhưng những người Iraq kh&ocirc;ng phải l&agrave; mục ti&ecirc;u của vụ tấn c&ocirc;ng, c&aacute;c quả t&ecirc;n lửa được nhắm v&agrave;o khu nh&agrave; ở d&agrave;nh cho 100 người Mỹ v&agrave; c&aacute;c nước kh&aacute;c đang l&agrave;m nhiệm vụ huấn luyện. Kết quả l&agrave; một c&ocirc;ng d&acirc;n Mỹ thiệt mạng, v&agrave; v&agrave;i người kh&aacute;c bị thương.</p> <p>Ngay khi vụ tấn c&ocirc;ng xảy ra, nghi ngờ hướng về ph&iacute;a những t&agrave;n qu&acirc;n của IS ở khu vực. Nhưng chỉ v&agrave;o giờ sau, c&aacute;c quan chức Mỹ, bao gồm cả Ngoại trưởng Mike Pompeo, tuy&ecirc;n bố thủ phạm l&agrave; b&ecirc;n kh&aacute;c - Kataeb Hezbollah - nh&oacute;m vũ trang Shia được th&agrave;nh lập bởi Muhandis.</p> <p>C&aacute;c quan chức Mỹ chỉ ra một chuỗi c&aacute;c vụ tấn c&ocirc;ng bằng rocket xảy ra gần đ&acirc;y, v&agrave; cho rằng ch&uacute;ng đều do c&aacute;c nh&oacute;m vũ trang Iraq được Iran hậu thuẫn thực hiện. &Ocirc;ng Pompeo cảnh b&aacute;o rằng bất cứ vụ tấn c&ocirc;ng n&agrave;o xảy ra th&ecirc;m &quot;sẽ được đ&aacute;p trả bằng phản ứng dứt kho&aacute;t của Mỹ&quot;.</p> <p>Nhưng khi đ&oacute;, việc đ&aacute;p trả cho vụ tấn c&ocirc;ng căn cứ K1 đ&atilde; được l&ecirc;n n&ograve;ng. Lầu Năm G&oacute;c ra lệnh kh&ocirc;ng k&iacute;ch một số cơ sở của nh&oacute;m Kataeb Hezbollah, ti&ecirc;u diệt 25 chiến binh của nh&oacute;m.</p> <p>Đến đ&ecirc;m 31/12, đến lượt nh&oacute;m vũ trang n&agrave;y phản ứng bằng c&aacute;ch triệu tập những người ủng hộ tới đại sứ qu&aacute;n Mỹ ở Baghdad, x&ocirc;ng v&agrave;o khu vực tiếp t&acirc;n, đập ph&aacute; rồi ph&oacute;ng hỏa</p> <p>Ba ng&agrave;y sau, Soleimani bay tới Baghdad, với c&aacute;o buộc của Washington rằng vị tư lệnh n&agrave;y đang c&oacute; kế hoạch d&agrave;n dựng c&aacute;c cuộc tấn c&ocirc;ng mới v&agrave;o người Mỹ với c&aacute;nh tay phải của &ocirc;ng ta ở Iraq l&agrave; Muhandis.</p> <p>C&aacute;i c&aacute;ch m&agrave; vị tướng quyền lực của Iran bị &aacute;m s&aacute;t - dưới tay người Mỹ - kẻ th&ugrave; m&agrave; &ocirc;ng chiến đấu chống lại trong h&agrave;ng thập kỷ - tạo n&ecirc;n một phần kết phức tạp cho di sản của nh&acirc;n vật với cuộc đời đầy những m&acirc;u thuẫn đẫm m&aacute;u.</p> <p>L&agrave; nh&acirc;n vật quan trọng trong cuộc chiến m&aacute;u lửa ở chiến trường Syria, nơi &ocirc;ng v&agrave; lực lượng Quds của m&igrave;nh s&aacute;t c&aacute;nh c&ugrave;ng ch&iacute;nh quyền Tổng thống Bashar al-Assad, &ocirc;ng Soleimani cũng l&agrave; người c&oacute; đ&oacute;ng g&oacute;p rất lớn v&agrave;o cuộc chiến chống IS ở Iraq, điều gi&uacute;p &ocirc;ng c&oacute; được sự nể trọng của những người Hồi gi&aacute;o d&ograve;ng Shia ở đ&acirc;y.</p> <p>Trong khi nhiều người coi &ocirc;ng l&agrave; người giật d&acirc;y bậc thầy ở Trung Đ&ocirc;ng, &ocirc;ng lu&ocirc;n chỉ coi m&igrave;nh l&agrave; người đầy tớ trung th&agrave;nh của Đại gi&aacute;o chủ Ayatollah Ali Khamenei. D&ugrave; bằng c&aacute;ch n&agrave;o, Soleimani cũng đ&atilde; trở th&agrave;nh một huyền thoại sống ở khu vực, kh&aacute;c xa với xuất ph&aacute;t điểm khi&ecirc;m tốn của &ocirc;ng.</p> <p>Sinh ra trong ho&agrave;n cảnh ngh&egrave;o kh&oacute; v&agrave; &iacute;t học, ng&ocirc;i trường lớn nhất của &ocirc;ng ch&iacute;nh l&agrave; lực lượng Vệ binh C&aacute;ch mạng Hồi gi&aacute;o, nơi &ocirc;ng gia nhập rồi bước v&agrave;o cuộc chiến đẫm m&aacute;u với Iraq của Saddam Hussein v&agrave; trở th&agrave;nh chỉ huy của lực lượng Quds v&agrave;o năm 1998.</p> <p>Ở vị tr&iacute; n&agrave;y, Soleimani c&oacute; nhiệm vụ mở rộng tầm ảnh hưởng của Iran ở khu vực, th&ocirc;ng qua việc thiết lập một mạng lưới pha trộn giữa t&igrave;nh b&aacute;o v&agrave; c&aacute;c nh&oacute;m vũ trang Shia, trải d&agrave;i từ Lebanon tới Yemen.</p> <p>Những kỹ năng th&agrave;nh thục về mặt chiến thuật của &ocirc;ng thậm ch&iacute; c&ograve;n khiến vị tướng n&agrave;y nhận được sự t&ocirc;n trọng miễn cưỡng từ c&aacute;c l&atilde;nh đạo qu&acirc;n sự Mỹ.</p> <p>Tướng Stanley McChrystal, cựu chỉ huy lực lượng Mỹ ở Iraq v&agrave; l&agrave; người từng c&oacute; &yacute; định giết Soleimani, đ&atilde; viết tr&ecirc;n tạp ch&iacute;<em> Foreign Policy</em> v&agrave;o năm ngo&aacute;i, m&ocirc; tả vị tướng Iran l&agrave; &quot;nh&agrave; l&atilde;nh đạo tự tin, đ&atilde; được chứng minh&quot;, &quot;chiến lược gia c&oacute; t&iacute;nh to&aacute;n v&agrave; thực tế&quot;, v&agrave; &quot;người theo chủ nghĩa thực dụng sắc sảo&quot;.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Am sat tuong Soleimani - Trung Dong them mot thap ky dam mau? hinh anh 2 QUOTE2_DESKTOP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2019/12/14/quote2_desktop.jpg" /></td> </tr> </tbody> </table> <p>Tuy nhi&ecirc;n, theo &ocirc;ng Vali Nasr, nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu người Mỹ gốc Iran, từng đứng đầu Trường Nghi&ecirc;n cứu Quốc tế Cao cấp John Hopkins, danh tiếng của Soleimani kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; sản phẩm của Iran m&agrave; c&ograve;n đến từ ngộ nhận của Mỹ.</p> <p>&quot;Mỹ x&acirc;y dựng &ocirc;ng ta từ năm 2008 như chỉ huy qu&acirc;n sự duy nhất của Iran được biết đến trong ch&iacute;nh s&aacute;ch đối ngoại của Mỹ&quot;, &ocirc;ng Nasr nhận định, v&agrave; n&oacute;i th&ecirc;m rằng c&oacute; những nh&acirc;n vật kh&aacute;c hoạt động trong việc triển khai chiến lược của Iran ở khu vực, nhưng Soleimani giữ vai tr&ograve; như Bộ Chỉ huy Trung t&acirc;m của qu&acirc;n đội Mỹ.</p> <p>&quot;Mặc d&ugrave; &ocirc;ng ấy l&agrave; người c&oacute; khả năng ở nhiều lĩnh vực, việc &ocirc;ng ấy đ&atilde; được coi như một đo&agrave;n qu&acirc;n 1 người - chịu tr&aacute;ch nhiệm cho tất cả những g&igrave; diễn ra ở Iraq v&agrave; Syria, l&agrave; điều kh&ocirc;ng hề ch&iacute;nh x&aacute;c. Giờ đ&acirc;y khi &ocirc;ng ấy đ&atilde; chết, ch&iacute;nh quyền Trump c&oacute; vẻ như ho&agrave;n to&agrave;n ng&acirc;y thơ trong việc kỳ vọng điều g&igrave; sẽ xảy ra, nhất l&agrave; khi bạn nghe ph&aacute;t biểu của &ocirc;ng Pompeo rằng người d&acirc;n Iraq cảm thấy hạnh ph&uacute;c v&igrave; đ&atilde; được giải ph&oacute;ng khỏi Soleimani&quot;.</p> <p>&quot;Mọi người phức tạp hơn thế nhiều. Người d&acirc;n Iraq c&oacute; thể kh&ocirc;ng vui v&igrave; sự can thiệp của Iran, nhưng họ vẫn c&oacute; c&aacute;i nh&igrave;n thiện cảm với Qassem Soleimani, người m&agrave; họ cho l&agrave; c&oacute; c&ocirc;ng bảo vệ miền Nam Iraq khỏi IS, v&agrave; l&agrave; người xuất hiện ở Erbil với lượng lớn vũ kh&iacute; để gi&uacute;p người Kurd ph&ograve;ng vệ&quot;, &ocirc;ng Nars n&oacute;i.</p> <p>Th&ecirc;m v&agrave;o đ&oacute;, thay v&igrave; gi&uacute;p tăng cường tầm ảnh hưởng của Mỹ ở Iraq, vụ &aacute;m s&aacute;t tướng Soleimani, theo &ocirc;ng Nasr, c&oacute; thể hủy hoại ho&agrave;n to&agrave;n mối quan hệ của Washington với Baghdad.</p> <h3><img src="https://khds.1cdn.vn/2020/01/04/sub3.jpg" /></h3> <p>&Ocirc;ng Ali Vaez, chuy&ecirc;n gia Iran của Crisis Group, cũng ho&agrave;i nghi về c&aacute;c giả định của ch&iacute;nh quyền Trump về kết quả mong đợi từ vụ &aacute;m s&aacute;t Soleimani.</p> <p>&quot;Vấn đề lớn nhất ở đ&acirc;y l&agrave; người Mỹ đ&atilde; tin v&agrave;o sự hoa mỹ của ch&iacute;nh họ. Việc Mỹ coi Vệ binh C&aacute;ch mạng Hồi gi&aacute;o Iran như tổ chức khủng bố kh&ocirc;ng c&oacute; nghĩa l&agrave; tr&ecirc;n thực tế n&oacute; hoạt động như tổ chức khủng bố&quot;, &ocirc;ng Vaez nhận x&eacute;t.</p> <p>&quot;Điều đ&oacute; kh&ocirc;ng c&oacute; nghĩa l&agrave; nếu bạn chặt đầu của tổ chức th&igrave; n&oacute; sẽ bị t&ecirc; liệt. N&ecirc;n nhớ đ&acirc;y l&agrave; cơ quan nh&agrave; nước của lực lượng vũ trang Iran. T&ocirc;i nghĩ sẽ kh&oacute; để thay thế Soleimani, nhưng kh&ocirc;ng phải l&agrave; kh&ocirc;ng thể. Lực lượng Quds c&oacute; rất nhiều người với hồ sơ v&agrave; kinh nghiệm tương tự, những thứ c&oacute; thể gi&uacute;p họ tiếp tục th&uacute;c đẩy c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch khu vực của Iran&quot;, &ocirc;ng Vaez cho biết.</p> <p>&Ocirc;ng Vaez cũng lưu &yacute; rằng: &quot;Thậm ch&iacute; điều thường gặp l&agrave; người thế chỗ (của Soleimani) c&oacute; thể sẽ thiếu đi nh&atilde;n quan v&agrave; kỹ năng chiến thuật, v&agrave; c&oacute; thể l&agrave; một người c&oacute; quan điểm diều h&acirc;u hơn, điều c&oacute; thể l&agrave;m nghi&ecirc;m trọng hơn t&igrave;nh h&igrave;nh&quot;.</p> <p>Những sự kiện vừa diễn ra, thoạt ti&ecirc;n c&oacute; thể g&acirc;y bất ngờ, nhưng thực tế điều ch&uacute;ng thể hiện l&agrave; sự tranh gi&agrave;nh ảnh hưởng ở Iraq giữa Washington v&agrave; Tehran, qu&aacute; tr&igrave;nh đ&atilde; bắt đầu từ ng&agrave;y li&ecirc;n qu&acirc;n do Mỹ dẫn đầu lật đổ ch&iacute;nh quyền Saddam Hussein v&agrave;o năm 2003. Đ&acirc;y l&agrave; cuộc xung đột m&agrave; Soleimani từ l&acirc;u đ&atilde; l&agrave; nh&acirc;n vật quan trọng.</p> <p>Trong khi ch&iacute;nh quyền Bush khi đ&oacute; vội v&agrave;ng cho rằng chiến lợi phẩm của Mỹ sẽ l&agrave; cơ hội để định h&igrave;nh lại Trung Đ&ocirc;ng, Tehran cũng nh&igrave;n thấy cơ hội của ri&ecirc;ng họ để tạo dựng sự ảnh hưởng l&ecirc;n người h&agrave;ng x&oacute;m - kẻ th&ugrave; cũ, nhất l&agrave; khi đảng Baath của Saddam - gồm hầu hết người Hồi gi&aacute;o d&ograve;ng Sunni - bị giải thể v&agrave; quyền lực rơi v&agrave;o tay những người Hồi gi&aacute;o d&ograve;ng Shia c&oacute; c&ugrave;ng đức tin với Iran.</p> <p>Muhandis, người c&oacute; bố l&agrave; người Iraq v&agrave; mẹ l&agrave; người Iran, đ&atilde; trốn sang phe Iran trong thời kỳ hai nước l&aacute;ng giềng vướng v&agrave;o cuộc chiến k&eacute;o d&agrave;i gần thập kỷ, v&agrave; sau đ&oacute; trở th&agrave;nh một chỉ huy cấp cao. &Ocirc;ng quay lại Iraq sau khi Saddam bị lật đổ v&agrave; trở th&agrave;nh th&acirc;n t&iacute;n của Soleimani.</p> <p>Trong giai đoạn tiếp theo, khi qu&acirc;n đội Mỹ tập trung chống lại sự nổi dậy của những người Sunni từng thuộc h&agrave;ng ngũ đảng Baath v&agrave; sự xuất hiện của c&aacute;c tổ chức khủng bố trong đ&oacute; c&oacute; cả Al-Qaeda, c&aacute;c nh&oacute;m vũ trang Shia - nhiều trong số n&agrave;y nhận lệnh từ Iran v&agrave; Soleimani - cũng c&oacute; mục ti&ecirc;u của ri&ecirc;ng họ để ph&aacute; hoại tầm nh&igrave;n m&agrave; Mỹ vạch ra cho Iraq. Khoảng 700 qu&acirc;n nh&acirc;n Mỹ đ&atilde; thiệt mạng tại Iraq do hoạt động của c&aacute;c nh&oacute;m n&agrave;y.</p> <p>Mọi chuyện tạm thời được g&aacute;c lại khi Soleimani v&agrave; người Mỹ, trớ tr&ecirc;u thay, phải c&ugrave;ng chiến đấu chống lại một kẻ th&ugrave; chung ở chiến trường Iraq l&agrave; lực lượng Nh&agrave; nước Hồi gi&aacute;o IS.</p> <p>Nhưng những ng&agrave;y b&igrave;nh y&ecirc;n đ&oacute; chẳng k&eacute;o d&agrave;i l&acirc;u khi &ocirc;ng Trump đột ngột tuy&ecirc;n bố Mỹ đơn phương r&uacute;t khỏi thỏa thuận hạt nh&acirc;n Iran, v&agrave; đưa Washington gần gũi hơn với Riyadh, tạo th&agrave;nh li&ecirc;n minh với Saudi Arabia để chống lại Tehran.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Am sat tuong Soleimani - Trung Dong them mot thap ky dam mau? hinh anh 3 QUOTE3_DESKTOP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2019/12/27/quote3_desktop.jpg" /></td> </tr> </tbody> </table> <p>Đ&oacute; l&agrave; l&uacute;c m&agrave; lực lượng Quds của tướng Soleimani bắt đầu gia tăng tối đa hoạt động ở khu vực, với c&aacute;c nh&oacute;m vũ trang Shia do Iran hậu thuẫn tham gia v&agrave;o c&aacute;c cuộc chiến tranh ủy nhiệm, ti&ecirc;u biểu như những g&igrave; diễn ra ở chiến trường Yemen v&agrave; Syria. Diễn biến mới nhất của qu&aacute; tr&igrave;nh n&agrave;y ch&iacute;nh l&agrave; vụ tấn c&ocirc;ng của nh&oacute;m Kataeb Hezbollah v&agrave;o lợi &iacute;ch của Mỹ ở Iraq.</p> <p>Theo <em>Reuters</em>, hồi th&aacute;ng 10 năm ngo&aacute;i, tại một biệt thự ở thủ đ&ocirc; Baghdad, tướng Soleimani đ&atilde; n&oacute;i với c&aacute;c chỉ huy vũ trang dưới quyền Muhandis rằng h&atilde;y lập nh&oacute;m d&acirc;n qu&acirc;n mới m&agrave; người Mỹ chưa biết tới - nhưng c&oacute; khả năng thực hiện c&aacute;c vụ tấn c&ocirc;ng bằng rocket v&agrave;o nh&agrave; ở của c&ocirc;ng d&acirc;n Mỹ tại c&aacute;c căn cứ qu&acirc;n sự Iraq.</p> <p>Mặc d&ugrave; &ocirc;ng Trump v&agrave; c&aacute;c đồng minh đang ăn mừng, nhiều chuy&ecirc;n gia cho rằng việc &aacute;m s&aacute;t tướng Soleimani kh&ocirc;ng cho thấy sức mạnh, m&agrave; thay v&agrave;o đ&oacute; thể hiện sự yếu đuối của Washington.</p> <p>&quot;Quyết định leo thang chiến sự của Tổng thống Trump bằng c&aacute;ch giết chết Qassem Soleimani l&agrave; điển h&igrave;nh cho sự thất bại trong chiến lược đối ph&oacute; với Iran của &ocirc;ng ấy&quot;, David Schanzer, chuy&ecirc;n gia về khủng bố tại Đại học Duke, nhận định.</p> <p>&quot;&Ocirc;ng Trump từ bỏ ch&iacute;nh s&aacute;ch ngoại giao như một biện ph&aacute;p để k&igrave;m h&atilde;m Iran bằng c&aacute;ch r&uacute;t lui khỏi thỏa thuận hạt nh&acirc;n năm 2018, thay v&agrave;o đ&oacute; sử dụng c&aacute;c biện ph&aacute;p trừng phạt kinh để g&acirc;y sức &eacute;p với Iran chấm dứt c&aacute;c h&agrave;nh động g&acirc;y hấn. Kết quả l&agrave;? Iran đang đẩy nhanh chương tr&igrave;nh hạt nh&acirc;n của họ, g&acirc;y hấn nhiều hơn ở khu vực, v&agrave; khuấy động bạo lực nhiều hơn ở nước l&aacute;ng giềng Iraq&quot;, &ocirc;ng Schanzer lập luận.</p> <p>Tất cả điều n&agrave;y đặt ra c&acirc;u hỏi liệu c&oacute; phải &ocirc;ng Trump đ&atilde; đ&aacute;nh canh bạc lớn nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của m&igrave;nh?</p> <h3><img src="https://khds.1cdn.vn/2019/12/28/sub4.jpg" /></h3> <p>Sau những bức tường m&agrave;u hồng của khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida, nơi &ocirc;ng Trump tận hưởng kỳ nghỉ của m&igrave;nh, đ&atilde; kh&ocirc;ng c&oacute; dấu hiệu n&agrave;o cho thấy quyết định của &ocirc;ng Trump được đưa ra sau khi suy x&eacute;t kỹ c&agrave;ng.</p> <p>Thậm ch&iacute; v&agrave;o tối ng&agrave;y 31/12, sau khi đại sứ qu&aacute;n Mỹ ở Baghdad bị tấn c&ocirc;ng bạo lực, th&ocirc;ng điệp của &ocirc;ng Trump gửi tới Iran v&agrave; c&aacute;c nh&oacute;m vũ trang Shia ở Iraq vẫn kh&aacute; lộn xộn khi n&oacute;i về khả năng một cuộc chiến xảy ra.</p> <p>&quot;T&ocirc;i kh&ocirc;ng nghĩ rằng đ&oacute; sẽ l&agrave; &yacute; tưởng tốt với Iran. N&oacute; (chiến tranh) sẽ kh&ocirc;ng k&eacute;o d&agrave;i l&acirc;u&quot;, &ocirc;ng Trump cảnh b&aacute;o về hậu quả cho Iran nếu c&aacute;c cuộc tấn c&ocirc;ng v&agrave;o lợi &iacute;ch của Mỹ ở Iraq tiếp tục diễn ra.</p> <p>&quot;Liệu t&ocirc;i c&oacute; muốn (chiến tranh) kh&ocirc;ng? Kh&ocirc;ng. T&ocirc;i muốn c&oacute; h&ograve;a b&igrave;nh. T&ocirc;i th&iacute;ch h&ograve;a b&igrave;nh&quot;, tổng thống Mỹ cho biết.</p> <p>Truyền th&ocirc;ng Mỹ đưa tin rằng ở sau hậu trường, &ocirc;ng Trump v&agrave; c&aacute;c cố vấn đ&atilde; thảo luận t&iacute;ch cực về việc đưa ra phản ứng với cuộc tấn c&ocirc;ng v&agrave;o căn cứ K1 khiến một c&ocirc;ng d&acirc;n Mỹ thiệt mạng. Trong số những lựa chọn c&oacute; cả việc kh&ocirc;ng k&iacute;ch trả đũa, khi tổng thống được b&aacute;o c&aacute;o rằng c&aacute;c cơ quan t&igrave;nh b&aacute;o Mỹ đ&atilde; biết được Soleimani sẽ bay đến Baghdad từ Damacus.</p> <p>Thậm ch&iacute; l&agrave; từ trước khi c&aacute;c cuộc biểu t&igrave;nh bạo lực nhắm v&agrave;o đại sứ qu&aacute;n Mỹ xảy ra, việc &aacute;m s&aacute;t tư lệnh Soleimani được cho l&agrave; đ&atilde; được đặt l&ecirc;n b&agrave;n từ đầu m&ugrave;a h&egrave;.</p> <p><em>Washington Post </em>đưa tin một số quan chức nhắc nhở tổng thống rằng &ocirc;ng đ&atilde; kh&ocirc;ng đ&aacute;p trả g&igrave; với c&aacute;c cuộc tấn c&ocirc;ng trước đ&oacute; m&agrave; Iran bị c&aacute;o buộc đứng đằng sau, bao gồm vụ c&aacute;c t&agrave;u chở dầu bị tấn c&ocirc;ng ở eo Hormuz, vụ tấn c&ocirc;ng v&agrave;o cơ sở dầu mỏ của Saudi v&agrave; đặc biệt l&agrave; vụ Iran bắn hạ m&aacute;y bay kh&ocirc;ng người l&aacute;i của Mỹ - sự kiện m&agrave; Mỹ đ&atilde; c&oacute; kế hoạch đ&aacute;p trả nhưng sau đ&oacute; &ocirc;ng Trump r&uacute;t lại lệnh khai hỏa.</p> <p>&quot;Luận điểm ở đ&acirc;y l&agrave;, nếu bạn kh&ocirc;ng đ&aacute;p trả họ, họ sẽ nghĩ rằng họ sẽ c&oacute; thể l&agrave;m được bất cứ điều g&igrave; m&agrave; kh&ocirc;ng bị l&agrave;m sao&quot;, một quan chức chia sẻ với <em>Washington Post.</em></p> <p>V&agrave; khi đến khoảnh khắc quan trọng nhất, thời điểm &ocirc;ng Trump ra quyết định cũng được cho l&agrave; kh&aacute; kỳ lạ. V&agrave;o ng&agrave;y 2/1, v&agrave;i giờ trước khi vụ &aacute;m s&aacute;t diễn ra, &ocirc;ng Trump vẫn chơi v&agrave;i lượt golf, sau đ&oacute; nh&oacute;m họp với đội ngũ chiến dịch để b&agrave;n về kế hoạch cho cuộc bầu cử năm nay, rời cuộc họp v&agrave;i ph&uacute;t v&agrave;o l&uacute;c 17h - thời điểm m&agrave; một số người cho rằng ch&iacute;nh l&agrave; l&uacute;c &ocirc;ng Trump &quot;ra lệnh giết&quot; Soleimani.</p> <p>Sau khi vụ tấn c&ocirc;ng diễn ra, đ&atilde; c&oacute; một loạt động th&aacute;i từ c&aacute;c quan chức ch&iacute;nh quyền nhằm hợp l&yacute; h&oacute;a quyết định của &ocirc;ng Trump.</p> <p>Cố vấn An ninh Quốc gia Robert C. O&#39;Brien m&ocirc; tả cuộc tấn c&ocirc;ng l&agrave; nhằm mục đ&iacute;ch &quot;ph&aacute; vỡ c&aacute;c cuộc tấn c&ocirc;ng hiện tại đang được Soleimani l&ecirc;n kế hoạch, v&agrave; ngăn chặn c&aacute;c cuộc tấn c&ocirc;ng của Iran trong tương lai&quot; th&ocirc;ng qua c&aacute;c lực lượng ủy nhiệm của họ hoặc th&ocirc;ng qua c&aacute;c hoạt động của lực lượng Quds trực tiếp chống lại người Mỹ.</p> <p>&Ocirc;ng Trump trong khi đ&oacute; n&oacute;i rằng vụ tấn c&ocirc;ng l&agrave; để ngăn chặn một cuộc chiến, chứ kh&ocirc;ng phải l&agrave; để k&iacute;ch động một cuộc chiến.</p> <p>Đ&acirc;y c&oacute; thể l&agrave; điều sẽ cần phải b&agrave;n luận th&ecirc;m.</p> <p>S&aacute;ng 4/1, h&agrave;ng ngh&igrave;n người Iraq đ&atilde; tuần h&agrave;nh ở thủ đ&ocirc; Baghdad để b&agrave;y tỏ sự thương tiếc với tướng Soleimani, v&agrave; họ cũng h&ocirc; những khẩu hiệu chống Mỹ. Trong khi đ&oacute; mặc d&ugrave; Washington cũng điều th&ecirc;m 3.000 qu&acirc;n đến khu vực Trung Đ&ocirc;ng, nhưng động th&aacute;i tiếp theo sẽ được quyết định ở Tehran.</p> <table align="center"> <tbody> <tr> <td><img alt="Am sat tuong Soleimani - Trung Dong them mot thap ky dam mau? hinh anh 4 QUOTE4_DESKTOP.jpg" src="https://khds.1cdn.vn/2019/12/20/quote4_desktop.jpg" /></td> </tr> </tbody> </table> <p>Tất cả những tờ b&aacute;o ở Iran v&agrave; truyền h&igrave;nh nh&agrave; nước đều tập trung đưa tin về c&aacute;i chết của Qassem Soleimani. Thậm ch&iacute; tờ <em>Aftab-e Yazd</em> c&oacute; thi&ecirc;n hướng cải c&aacute;ch cũng cảnh b&aacute;o về sự trả th&ugrave;, v&agrave; c&aacute;c biển hiệu cũng được dựng l&ecirc;n với th&ocirc;ng điệp tương tự.</p> <p>&quot;C&aacute;i chết của &ocirc;ng ấy sẽ kh&ocirc;ng ngăn được nhiệm vụ m&agrave; &ocirc;ng ấy đang l&agrave;m, những t&ecirc;n tội phạm đ&atilde; nhuốm m&aacute;u tướng Soleimani v&agrave; những người đ&atilde; tử v&igrave; đạo bằng b&agrave;n tay bẩn thỉu của ch&uacute;ng trong cuộc tấn c&ocirc;ng đ&ecirc;m thứ năm sẽ đ&oacute;n nhận cuộc trả th&ugrave; t&agrave;n khốc&quot;, L&atilde;nh tụ Tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tuy&ecirc;n bố.</p> <p>C&acirc;u hỏi duy nhất v&agrave;o l&uacute;c n&agrave;y l&agrave; sự đ&aacute;p trả của Iran sẽ diễn ra v&agrave;o l&uacute;c n&agrave;o, với c&aacute;c chuy&ecirc;n gia dự đo&aacute;n rằng sẽ c&oacute; sự t&iacute;nh to&aacute;n cẩn thận của c&aacute;c l&atilde;nh đạo Iran trước khi một h&agrave;nh động cụ thể được thực hiện.</p> <p>&quot;Đ&acirc;y l&agrave; một chế độ thực dụng chứ kh&ocirc;ng phải một chế độ tự s&aacute;t, v&agrave; sự thực dụng đến từ những l&atilde;nh đạo cao nhất. Chủ nghĩa thực dụng đ&oacute; sẽ kh&ocirc;ng thay đổi, nhưng Iran sẽ phải đ&aacute;p trả h&agrave;nh động n&agrave;y, v&igrave; nếu kh&ocirc;ng th&igrave; n&oacute; sẽ được nh&igrave;n nhận như l&agrave; sự yếu ớt v&agrave; ch&agrave;o mời th&ecirc;m sự g&acirc;y hấn của Mỹ. Nhưng việc đ&aacute;p trả l&agrave; kh&ocirc;ng thể tr&aacute;nh khỏi, d&ugrave; nguy cơ t&iacute;nh to&aacute;n sai lầm l&agrave; rất cao&quot;, &ocirc;ng Vaez nhận định.</p> <p>T&iacute;nh to&aacute;n quan trọng nhất của Iran v&agrave;o l&uacute;c n&agrave;y, theo &ocirc;ng Vaez, l&agrave; dự đo&aacute;n những phản ứng của Washington, v&agrave; đưa ra lựa chọn an to&agrave;n giữa &quot;trả đũa mạnh mẽ&quot; - như vụ đ&aacute;nh bom v&agrave;o doanh trại l&iacute;nh thủy đ&aacute;nh bộ Mỹ ở Beirut năm 1983 khiến 241 binh sĩ thiệt mạng - c&oacute; thể khiến Mỹ phải r&uacute;t qu&acirc;n, hay l&agrave; đưa ra phản ứng th&iacute;ch hợp hơn, như &aacute;m s&aacute;t quan chức cấp cao của Mỹ.</p> <p>Trở lại Mỹ, kh&ocirc;ng phải ai cũng tin v&agrave;o c&aacute;ch giải th&iacute;ch của ch&iacute;nh quyền cho vụ &aacute;m s&aacute;t tướng Soleimani.</p> <p>&Ocirc;ng Jon Soltz, Chủ tịch tổ chức VoteVets.org v&agrave; l&agrave; cựu chiến binh Iraq, chia sẻ với tờ <em>New York Times</em> rằng: &quot;Soleimani đ&atilde; giết người Mỹ ở Iraq từ năm 2003. T&ocirc;i đ&atilde; trải qua một trong những vụ tấn c&ocirc;ng của &ocirc;ng ta ở Taji v&agrave;o năm 2011. Họ bắn những quả rocket 240 ly về ph&iacute;a ch&uacute;ng t&ocirc;i. V&igrave; vậy kh&ocirc;ng bất ngờ khi n&oacute;i rằng &ocirc;ng ấy li&ecirc;n quan đến việc giết hại người Mỹ&quot;.</p> <p>&quot;Nhưng c&acirc;u hỏi v&agrave;o l&uacute;c n&agrave;y l&agrave; c&oacute; điều g&igrave; kh&aacute;c biệt v&agrave;o đ&ecirc;m qua? Tr&aacute;ch nhiệm thuộc về &ocirc;ng Trump để chứng minh rằng c&oacute; l&yacute; do g&igrave; kh&aacute;c biệt, nếu kh&ocirc;ng th&igrave; n&oacute; chả kh&aacute;c g&igrave; một vở kịch kh&aacute;c về vũ kh&iacute; hủy diệt h&agrave;ng loạt&quot;, &ocirc;ng Soltz n&oacute;i.</p> <section class="section article-news-coverage" id="article-news-coverage"> <header class="section-title"> <h3>&nbsp;</h3> </header> </section> </div>

Theo news.zing.vn
back to top