4 ẩn số chưa có lời giải về Covid-19 sau 2 năm chống dịch

Hai năm trôi qua, các nhà khoa học vẫn đang vật lộn để trả lời 4 câu hỏi lớn về Covid -19. Biến thể Omicron đang tiết lộ rằng vẫn còn nhiều điều cần phải tìm hiểu.

Vào tháng 12 năm 2019, một nhóm bệnh nhân ở Vũ Hán, Trung Quốc, mắc một căn bệnh viêm phổi không rõ nguyên nhân sau đó được xác định là Covid-19, căn bệnh này nhanh chóng bao trùm toàn cầu với 227 triệu ca nhiễm và dẫn đến hơn 5 triệu ca tử vong .

Từ thời điểm đó, những tiến bộ khoa học nhằm chống lại SARS-CoV-2, loại virus gây ra Covid-19, đã phát triển nhanh chóng, thu về nhiều thành quả to lớn: Nhiều loại văcxin hiệu quả đã xuất hiện trong một năm, nhanh hơn gấp 4 thậm chí 10 lần các loại văcxin thông thường. Pfizer cũng vừa nhận được sự cho phép của FDA đối với thuốc kháng SAR_CoV-2 có tên Paxlovid - theo tuyên bố của gã khổng lồ dược phẩm này cho biết có thể giảm tới 89% nguy cơ nhập viện hoặc tử vong do Covid-19.

Tuy nhiên sự hiểu biết của thế giới về đại dịch vẫn còn quá hạn chế. Nhiều câu hỏi vẫn chưa có lời giải đáp.

Tại sao một số người bị bệnh nặng hơn những người khác?

Chúng ta biết rằng virus gây ra các triệu chứng khác nhau, từ đau đầu, sốt và mất phương hướng đến buồn nôn và nôn, thậm chí mất vị giác hoặc khứu giác. Trong khi các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu không ngừng, họ vẫn thiếu câu trả lời về lý do tại sao một số mắc bệnh nghiêm trọng và những người khác thì không.

Gigi Gronvall , một học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins cho biết: tuổi tác chắc chắn là mối tương quan lớn nhất. "Nhưng đã có những người 29 tuổi đã chết, những trẻ em đã chết, khi tất cả các dấu hiệu cho thấy bệnh của họ phải diễn biến theo chiều hướng nhẹ hơn.

vi-sao-qua-nhieu-tre-em-indonesia-tu-vong-vi-covid-19.jpg
Nhiều trẻ em đã qua đời do Covid -19. Ảnh: NY Times

Các nhà khoa học cũng đang cố gắng giải quyết câu hỏi: một loạt các triệu chứng có thể xuất hiện trong nhiều tuần hoặc thậm chí vài tháng sau khi bệnh nhân bị nhiễm lần đầu tiên. Tổ chức Y tế Thế giới đã đưa ra một định nghĩa về các triệu chứng của “Covid-19 kéo dài” - bao gồm mệt mỏi, khó thở, khó ngủ, khó tập trung, lo lắng và trầm cảm - và danh sách này tiếp tục thay đổi. Mặc dù vậy, nguyên nhân của tình trạng này vẫn chưa được biết rõ ràng.

"Sau hai năm, chúng tôi không hiểu nhiều về Covid -19 kéo dài và không biết rằng hội chứng này có phổ biến với Omicron sau khi đã tiêm chủng hay không", Bob Wachter, chủ nhiệm khoa y tại Đại học California, San Francisco, cho biết.

Trong khi một số triệu chứng chung, như mất khứu giác và vị giác, ít xuất hiện hơn với Omicron, chúng ta không biết liệu những người có biến thể đó có bị Covid kéo dài hay không. 

Khả năng miễn dịch từ văcxin sẽ kéo dài bao lâu với các biến thể như Omicron?

Mặc dù các nhà khoa học đã nghiên cứu văcxin mRNA trong nhiều thập kỷ, nhưng đây là lần đầu tiên chúng được phổ cập rộng rãi đến công chúng. Hiện nay các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục thu thập thông tin về mức độ hiệu quả của văcxin và trong bao lâu thì hiệu quả miễn dịch bắt đầu giảm.

Theo các nhà nghiên cứu, khả năng bảo vệ sẽ giảm đi sớm hơn 6 tháng, đó là lý do tại sao cần tiêm mũi tăng cường.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới , văcxin Pfizer và Moderna kém hiệu quả hơn trong việc ngăn ngừa chủng Omicron so với các biến thể Covid-19 trước đó. Các loại văcxin khác - bao gồm cả những loại của Johnson & Johnson, AstraZeneca, và những loại được sản xuất tại Nga và Trung Quốc - thậm chí còn ít tác dụng hơn trong việc ngăn ngừa sự lây nhiễm của biến thể Omicron.

Tuy nhiên, những người được tiêm chủng đầy đủ ít có nguy cơ gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng, nhập viện và tử vong, đặc biệt nếu họ được tiêm nhắc lại.

Có bao nhiêu biến thể nguy hiểm, như Delta và Omicron?

Theo WHO, trong hai năm, Covid đã biến đổi thành 5 "biến thể đáng lo ngại", dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh, hiệu quả của các biện pháp đối phó y tế và khả năng lây lan từ người sang người của chủng virus.

Các biến thể Alpha, Beta và Gamma đều bị hạ cấp xuống "các biến thể đang được theo dõi" vào tháng 9, với Delta và Omicron vẫn được coi là các biến thể cần quan tâm. Các quan chức y tế liên bang đã tuyên bố biến thể Omicron là chủng virus nổi trội ở Mỹ, chiếm gần 3/4 các ca nhiễm mới . Các nghiên cứu sơ bộ cho thấy bệnh do Omicron gây ra có thể ít nghiêm trọng hơn delta, nhưng chúng lại dễ lây lan hơn nhiều .

Các quan chức y tế cảnh báo rằng đại dịch càng kéo dài và nhiều người vẫn chưa được tiêm phòng thì virus càng có nhiều thời gian để lây lan và đột biến.

Covid -19 đến từ đâu?

Các chuyên gia vẫn chưa chắc chắn Covid-19 xuất hiện như thế nào. Lý thuyết phổ biến hiện nay cho rằng nó đã lây lan từ động vật sang người . Các bệnh nhân đầu tiên của Covid-19 đã được báo cáo ở Vũ Hán, Trung Quốc , giữa những người làm việc hoặc sống gần Chợ bán buôn hải sản Hoa Nam.

Tuy nhiên, những người khác lại cho rằng SARS-CoV-2 xuất hiện trong phòng thí nghiệm - với một loại virus tự nhiên hoặc do con người tạo ra lây nhiễm cho một nhà nghiên cứu, người này đã lây lan nó cho những người khác.

Tuy nhiên, không có loại virus nào được xác định trong phòng thí nghiệm gần giống với những gì đã lây lan khắp thế giới. 

images1633819_6_tsqt.jpeg
Nhóm chuyên gia điều tra nguồn gốc Covid-19 của WHO đến chợ hải sản Hoa Nam ở thành phố Vũ Hán (Trung Quốc) ngày 31-1-2021. Ảnh: AP

Gronvall cho biết thêm, do chính phủ Trung Quốc đóng cửa chợ Huanan và xóa tất cả bằng chứng ngay sau khi các trường hợp nhiễm Covid -19 liên quan đến nó, nên các nhà nghiên cứu không có khả năng tìm ra thủ phạm chính xác.

Để có câu trả lời chính xác về sự xuất hiện của Covid-19, Tổng thống Joe Biden đã chỉ đạo tình báo liên bang "nỗ lực gấp đôi" để điều tra nguồn gốc của loại virus này.

Những gì chúng ta biết, vào năm thứ ba của căn bệnh, là chúng ta đã có văcxin và thuốc kháng virus. Còn tất cả đều vẫn là ẩn số chưa có lời giải đáp cho tới thời điểm hiện tại.

Theo CNET
Sơ cấp cứu đúng cách cứu sống trẻ bị chó tấn công

Sơ cứu đúng cách khi trẻ bị chó cắn

Chó cắn là một trong những tai nạn phổ biến, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Nếu không được xử lý vết thương đúng cách và tiêm huyết thanh, vắc xin dại kịp thời, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng.
Bí ẩn "tam giác quỷ" Alaska

Bí ẩn "tam giác quỷ" Alaska

Gây nên hàng loạt vụ mất tích của hàng chục nghìn người mà không để lại dấu vết nào, vùng tam giác Alaska còn bí ẩn và đáng sợ hơn tam giác quỷ Bermuda.
Hà Nội: Ca mắc rubella đầu tiên đã tiêm 2 mũi vắc xin phòng bệnh

Bệnh rubella nguy hiểm thế nào?

Rubella là bệnh truyền nhiễm do vi rút Alphavirust genus và Rubivirus genus gây ra. Bệnh rubella có tính lây truyền cao dễ gây thành dịch lớn và đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ mang thai.
back to top